GRUPA KAPITAŁOWA ORANGE POLSKA
ORAZ ORANGE POLSKA S.A.
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI
ZA 2021 ROK ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2021
Niniejsze Sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska („Grupa”, „Orange Polska”), w tym Orange Polska S.A. („Spółka”, „OPL”), w 2021 roku zostało sporządzone na podstawie §70 i §71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. z 2018 poz.757).
Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników zostały przedstawione w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 roku.
Sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska w najbardziej istotnych aspektach zawiera również dane odniesione do jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. - punkty 1.1,1.2,1.4 poniżej. Jednakże z uwagi na fakt, iż różnice między podstawowymi i głównymi danymi jednostkowymi oraz skonsolidowanymi w zakresie działalności operacyjnej nie wpływają istotnie na ocenę działalności Orange Polska S.A. oraz całej Grupy Kapitałowej Orange Polska - zaprezentowane informacje w pozostałych rozdziałach będą odnosiły się wyłącznie do danych skonsolidowanych. |
16 LUTEGO 2022
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
35 | ||
35 | ||
35 | ||
37 | ||
37 | ||
38 | ||
39 | ||
41 | ||
46 | ||
47 | ||
49 | ||
50 | ||
50 | ||
50 | ||
51 | ||
51 | ||
52 | ||
53 | ||
55 | ||
56 | ||
7.1 Ryzyka wpływające na dzialalność operacyjną Orange Polska | 58 | |
63 | ||
65 | ||
7.4 Czynniki ryzyka związane z ogólną sytuacją gospodarczą i stanem rynków finansowych | 66 | |
70 | ||
71 | ||
71 | ||
8.2 Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych | 71 | |
72 |
3
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
4
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
ROZDZIAŁ I
OMÓWIENIE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
na dzień 31 grudnia 2021 oraz za okres 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021
5
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
1 WYBRANE DANE ZE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
WYBRANE DANE ZE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
12 miesięcy zakończonych 31 grudnia |
| ||||||||||
| 2021 |
| 2021 |
| 2020 |
| 2020 |
|
| ||
w mln zł | w mln EUR1 | w mln zł | w mln EUR2 | Zmiana (%) |
| ||||||
Skonsolidowany rachunek zysków i strat |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Przychody |
| 11.928 |
| 2.606 |
| 11.508 |
| 2.572 |
| 3,6 | % |
EBITDAaL* |
| 2.963 |
| 647 |
| 2.797 |
| 625 |
| 5,9 | % |
Marża EBITDAaL |
| 24,8 | % |
|
| 24,3 | % |
|
| 0,5 | pp |
Zysk z działalności operacyjnej |
| 2.211 |
| 483 |
| 404 |
| 90 |
| 447 | % |
Rentowność operacyjna |
| 18,5 | % |
|
| 3,5 | % |
|
| 15,0 | pp |
Zysk netto |
| 1.672 |
| 365 |
| 46 |
| 10 |
| 3.535 | % |
Zysk netto przypisany właścicielom Orange Polska S.A. |
| 1.672 |
| 365 |
| 46 |
| 10 |
| 3.535 | % |
Średnia ważona liczba akcji (w milionach)** |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
|
| |
Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) |
| 1,27 |
| 0,28 |
| 0,04 |
| 0,01 |
| 3.075 | % |
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
| 3.101 |
| 677 |
| 3.005 |
| 672 |
| 3,2 | % |
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
| (1.156) |
| (253) |
| (2.064) |
| (461) |
| (44,0) | % |
Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
| (1.371) |
| (299) |
| (989) |
| (221) |
| 38,6 | % |
Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto |
| 574 |
| 125 |
| (48) |
| (11) |
| (1.296) | % |
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne* |
| 1.737 |
| 379 |
| 1.801 |
| 403 |
| (3,6) | % |
Organiczne przepływy pieniężne* |
| 867 |
| 189 |
| 642 |
| 143 |
| 35 | % |
| na dzień 31 grudnia | ||||||||||
| 2021 |
| 2021 |
| 2020 |
| 2020 |
| |||
| w mln zł | w mln EUR3 | w mln zł | w mln EUR4 | Zmiana (%) | ||||||
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych |
| 933 |
| 203 |
| 358 |
| 78 |
| 160,6 | % |
Pozostałe wartości niematerialne |
| 3.984 |
| 866 |
| 4.184 |
| 907 |
| (4,8) | % |
Środki trwałe |
| 9.728 |
| 2.115 |
| 10.301 |
| 2.232 |
| (5,6) | % |
Aktywa razem |
| 26.157 |
| 5.687 |
| 24.300 |
| 5.266 |
| 7,6 | % |
| |||||||||||
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w tym: |
| 7.841 |
| 1.705 |
| 8.715 |
| 1.889 |
| (10,0) | % |
Krótkoterminowe |
| 573 |
| 125 |
| 4.091 |
| 887 |
| (86,0) | % |
Długoterminowe |
| 7.268 |
| 1.580 |
| 4.624 |
| 1.002 |
| 57,2 | % |
Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe |
| 5.705 |
| 1.240 |
| 4.986 |
| 1.080 |
| 14,4 | % |
Kapitał własny razem |
| 12.611 |
| 2.742 |
| 10.599 |
| 2.297 |
| 19,0 | % |
Uwagi do przeliczenia powyższych danych: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5775 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5994 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,4742 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6148 * Definicje znajdują się w Nocie 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Orange Polska wg MSSF za 2021 r. ** Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2021 r. i 2020 r. |
6
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
WYBRANE DANE Z JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
12 miesięcy zakończonych 31 grudnia |
| ||||||||||
| 2021 |
| 2021 |
| 2020 |
| 2020 |
|
| ||
w mln zł | w mln EUR1 | w mln zł | w mln EUR2 | Zmiana (%) |
| ||||||
Rachunek zysków i strat |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Przychody |
| 10.601 |
| 2.316 |
| 10.479 |
| 2.342 |
| 1,2 | % |
Zysk z działalności operacyjnej |
| 1.402 |
| 306 |
| 382 |
| 85 |
| 267 | % |
Rentowność operacyjna |
| 13,2 | % |
|
| 3,6 | % |
|
| 9,6 | pp |
Zysk netto |
| 916 |
| 200 |
| 47 |
| 11 |
| 1.849 | % |
Średnia ważona liczba akcji (w milionach)* |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
|
| |
Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) |
| 0,70 |
| 0,15 |
| 0,04 |
| 0,01 |
| 1.650 | % |
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
| 3.025 |
| 661 |
| 2.977 |
| 665 |
| 1,6 | % |
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
| (1.111) |
| (243) |
| (2.082) |
| (465) |
| (46,6) | % |
Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
| (1.329) |
| (290) |
| (941) |
| (210) |
| 41,2 | % |
Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto |
| 585 |
| 128 |
| (46) |
| (10) |
| (1.372) | % |
| na dzień 31 grudnia | ||||||||||
| 2021 |
| 2021 |
| 2020 |
| 2020 |
|
| ||
w mln zł | w mln EUR3 | w mln zł | w mln EUR4 | Zmiana (%) |
| ||||||
Sprawozdanie z sytuacji finansowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych |
| 885 |
| 192 |
| 299 |
| 65 |
| 196,0 | % |
Pozostałe wartości niematerialne |
| 3.898 |
| 848 |
| 4.079 | 884 |
| (4,4) | % | |
Środki trwałe |
| 9.796 |
| 2.130 |
| 10.397 |
| 2.253 |
| (5,8) | % |
Aktywa razem |
| 24.838 |
| 5.400 |
| 23.904 |
| 5.180 |
| 3,9 | % |
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w tym: |
| 7.902 |
| 1.718 |
| 8.755 |
| 1.898 |
| (9,7) | % |
Krótkoterminowe |
| 668 |
| 145 |
| 4.161 |
| 902 |
| (83,9) | % |
Długoterminowe |
| 7.234 |
| 1.573 |
| 4.594 |
| 996 |
| 57,5 | % |
Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe |
| 5.169 |
| 1.124 |
| 4.616 |
| 1.000 |
| 12,0 | % |
Kapitał własny razem |
| 11.767 |
| 2.558 |
| 10.533 |
| 2.282 |
| 11,7 | % |
Uwagi do przeliczenia powyższych danych: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5775 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5994 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,4742 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6148 * Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2021 r. i 2020 r. |
7
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
1.1 | Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz jednostkowego rachunku zysków i strat |
Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat Grupy
W 2021 roku skonsolidowane przychody wyniosły 11.928 mln zł i w porównaniu z 2020 rokiem były o 420 mln zł wyższe. Po pierwsze, łączne przychody z usług konwergentnych, wyłącznie komórkowych i wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego (stanowiących podstawowe kategorie usług telekomunikacyjnych Grupy) zwiększyły się w ujęciu rocznym o 6,7%. Dynamika wzrostu tych przychodów była ponad dwa razy większa niż w poprzednim roku (kiedy wzrost wyniósł 2,9%). Na ten znacznie lepszy wynik złożyły się dwa korzystne czynniki: bardzo duży wzrost liczby klientów oraz poprawa trendu średniego przychodu, jaki ci klienci generują (ARPO) w przypadku każdej z tych usług. Wzrost wskaźnika ARPO jest efektem strategii cenowej nastawionej na wartość, rosnącego udziału klientów usług światłowodowych oraz stopniowego odbudowania się przychodów z roamingu po pandemii w 2020 roku. Po drugie, w kolejnym roku utrzymała się bardzo wysoka dynamika wzrostu przychodów z usług IT i integracji. Pomimo zawirowań związanych z globalnymi łańcuchami dostaw, przychody z tych usług zwiększyły się w ujęciu rocznym o 19%, częściowo dzięki wkładowi spółki Craftware nabytej pod koniec 2020 roku. Po trzecie, przychody z hurtowych usług komórkowych zmniejszyły się w ujęciu rocznym o 10%, głównie w wyniku regulowanej obniżki stawek za terminację połączeń w sieci stacjonarnej i mobilnej. Po czwarte, o 33% wzrosły przychody pozostałe w wyniku polepszenia się warunków rynkowych w zakresie odsprzedaży energii elektrycznej w porównaniu w rokiem 2020. Po piąte, na wysokość całkowitych przychodów nadal niekorzystnie wpływał strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii stacjonarnej, które w ujęciu rocznym zmniejszyły się o 14%.
EBITDAaL (EBITDA z uwzględnieniem kosztów leasingu) wyniosła 2.963 mln zł i w ujęciu rocznym była o 166 mln zł wyższa. Kluczowym czynnikiem dla tego wzrostu EBITDAaL były bardzo dobre wyniki w podstawowych usługach telekomunikacyjnych, które przełożyły się na wzrost marży bezpośredniej o ponad 4%. Koszty pośrednie wzrosły o 3%, pomimo kontynuowanej transformacji kosztowej, głównie w wyniku jednorazowego rozwiązania rezerwy na nagrody jubileuszowe w 2020 (co obniżyło koszty poprzedniego roku o 64 mln zł) oraz wzrostu wydatków na reklamę i marketing (po spowolnieniu w 2020 r. wywołanym pandemią).
Zysk z działalności operacyjnej (EBIT) wyniósł aż 2 211 mln zł w porównaniu do 404 mln zł w poprzednim roku. Na tak ogromny wzrost wpłynął jednorazowy zysk związany ze sprzedażą 50% udziałów w spółce Światłowód-Inwestycje w wysokości 1.543 mln zł. Poza tym czynnikiem, na wzrost tego zysku (o 264 mln zł r/r) wpłynął wyższy zysk EBITDAaL oraz 11% spadek amortyzacji (w większości w wyniku wydłużenia ekonomicznego okresu użytkowania niektórych aktywów).
W 2021 roku koszty finansowe netto wyniosły 281 mln zł i były o 61 mln zł niższe niż rok wcześniej, głównie w wyniku niekorzystnych zmian kursów walutowych (związanych z długoterminowymi zobowiązaniami leasingowymi), które zwiększyły te koszty w 2020 roku.
W efekcie, w 2021 roku skonsolidowany zysk netto wyniósł 1.672 mln zł wobec skonsolidowanego zysku netto w wysokości 46 mln zł w 2020 roku.
Więcej informacji dotyczących wyników operacyjnych i finansowych przedstawiono w punkcie 2.
Omówienie rachunku zysków i strat Orange Polska S.A.
W 2021 roku, zysk netto Orange Polska S.A. wyniósł 916 mln zł i był istotnie niższy od skonsolidowanego zysku netto Grupy głównie z powodu różnicy w sposobie ujmowania wyniku na sprzedaży 50% udziałów spółki Światłowód Inwestycje w sprawozdaniu jednostkowym w stosunku do sposobu ujmowania wyniku na utracie kontroli nad spółką Światłowód Inwestycje w sprawozdaniu skonsolidowanym.
8
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
1.2 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz jednostkowego sprawozdania z przepływów pieniężnych
Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych Grupy
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wyniosły w 2021 roku 3.101 mln zł i w ujęciu rocznym były o 96 mln zł wyższe. Wyższy EBITDAaL i niższe koszty odsetkowe zostały częściowo skompensowane przez wyższe zapotrzebowanie na kapitał obrotowy (w porównaniu z bardzo niskim zapotrzebowaniem na kapitał obrotowy w 2020 r.).
Wydatki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej wyniosły w 2021 roku 1.156 mln zł w porównaniu do 2.064 mln zł w 2020 roku. Zmiana ta wynikała głównie z przepływów związanych ze sprzedażą 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje oraz z wyższych wpływów ze sprzedaży nieruchomości.
Wypływy pieniężne netto z działalności finansowej wyniosły 1.371 mln zł w porównaniu do 989 mln zł w 2020 roku. Zmiana ta wynikała głównie z przepływów pieniężnych z tytułu pożyczek od podmiotu powiązanego i bankowych linii kredytowych.
Omówienie sprawozdania z przepływów pieniężnych Orange Polska S.A.
W 2021 roku, wpływ środków pieniężnych netto w Orange Polska S.A. wyniósł 585 mln zł i był na poziomie porównywalnym do Grupy.
1.3 | Ekonomiczne nakłady inwestycyjne |
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne Grupy w 2021 r. (od 2020 roku, miernik ten zawiera również naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów) wyniosły 1.737 mln zł i były niższe o 64 mln zł w porównaniu do analogicznego okresu w ubiegłym roku.
Obejmowały one przede wszystkim:
● | nakłady na sieć światłowodową które obejmowały budowę zasięgu gospodarstw domowych, głównie w ramach umowy z Światłowód Inwestycje (które to aktywa zostały następnie sprzedane do tej spółki), dalszą komercjalizację wybudowanej sieci (sprzęt kliencki oraz podłączanie usług) oraz budowę dedykowanych łączy światłowodowych dla klientów biznesowych; |
● | nakłady związane ze zwiększeniem zasięgu usług LTE jak również z poprawą jakości sieci mobilnej, pojemności oraz zasięgu usług GSM/UMTS oraz przystosowaniem mobilnej sieci dostępowej do technologii 4G, również w miejscach nieobjętych projektem konsolidacji dostępowej sieci mobilnej (rejony strategiczne lub rejony niedoinwestowane); |
● | rozbudowę mobilnej sieci transportowej i rdzeniowej, aby sprostać rosnącemu wolumenowi przesyłu danych oraz zapewnić oczekiwaną przez klientów jakość usług; |
● | nakłady na realizację programów transformacyjnych; |
● | realizację inwestycji związanych z rozwojem oferty, sprzedażą i procesem obsługi klienta jak również modernizacją i rozwojem infrastruktury technicznej IT; |
● | z wyłączeniem odsprzedaży części infrastruktury światłowodowej do spółki Światłowód Inwestycje, wpływy ze sprzedaży aktywów były nieznacznie niższe rok-do-roku i odzwierciedlały wciąż trudną sytuację na rynku nieruchomości biurowych związaną z pandemią. |
9
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Podział wydatków inwestycyjnych
1.4 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej
Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy
Saldo aktywów było wyższe o 1.857 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2020 roku. Zmiana ta wynikała przede wszystkim z rozpoznania inwestycji w spółce Światłowód Inwestycje, wzrostu pozostałych należności, głównie z tytułu sprzedaży udziałów w Światłowód Inwestycje, oraz wzrostu salda środków pieniężnych, co zostało częściowo skompensowane spadkiem wartości bilansowej środków trwałych i wartości niematerialnych.
Saldo zobowiązań było niższe o 155 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2020 roku. Zmiana ta wynikała przede wszystkim ze spadku zadłużenia co zostało częściowo zrównoważone wzrostem zobowiązań kontraktowych spowodowanym przedpłatą dokonaną przez Światłowód Inwestycje do Orange Polska S.A. za leasing oraz usługi które będą świadczone w przyszłości przez Orange Polska S.A.
Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Orange Polska S.A.
Saldo aktywów Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosło 24.838 mln zł i było o 1.319 mln zł niższe od salda aktywów Grupy. Różnica wynikała głównie z innego sposobu wyceny 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje stosowanego w sprawozdaniach skonsolidowanym i jednostkowym, wartości firmy oraz niższych należności handlowych, co zostało częściowo zrównoważone przez wartość inwestycji w spółki zależne, ujętych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Orange Polska S.A. i wyeliminowanych w procesie konsolidacji.
Saldo zobowiązań Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosło 13.071 mln zł i było o 475 mln zł niższe od salda zobowiązań Grupy, głównie w wyniku niższych zobowiązań handlowych.
1.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi
Dane o transakcjach Grupy z podmiotami powiązanymi znajdują się w Nocie 33 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
10
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
1.6 Opis znaczących umów
Informacje o znaczących umowach zawartych przez Grupę w 2021 r. znajdują się w punkcie 1.11.2. oraz 4.6.
1.7 Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów
Opis nieujętych zobowiązań wynikających z zawartych umów zamieszczono w Nocie 31 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.8 Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
Opis zdarzeń po dniu bilansowym zamieszczono w Nocie 34 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.9 Zakres konsolidacji w Grupie
Zakres konsolidacji w Grupie został przedstawiony w Nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.10 Informacje o udzieleniu przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną poręczeń kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji
W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 r. Spółka lub jednostka od niej zależna nie udzielała poręczeń kredytu lub pożyczki ani gwarancji innemu podmiotowi lub jednostce od niego zależnej, których łączna wartość stanowiłaby równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych Orange Polska, pozostałe informacje znajdują się w punkcie 1.11.5.
1.11 Zarządzanie zasobami finansowymi i płynność finansowa Grupy
W okresie objętym sprawozdaniem Grupa finansowała działalność za pomocą środków generowanych z działalności operacyjnej, z udostępnionych przez Grupę Orange S.A. kredytów (na warunkach rynkowych), kredytów w rachunku bieżącym, środków pozyskanych ze sprzedaży wierzytelności w ramach uruchomionego programu sekurytyzacji oraz środków ze sprzedaży APG 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje.
W 2021 r. Grupa dokonała spłaty zobowiązań z tytułu kredytów długoterminowych w wysokości 3.564 mln zł i kredytu odnawialnego udostępnionego przez Grupę Orange S.A. w wysokości 920 mln zł.
W omawianym okresie Grupa korzystała z kredytu odnawialnego udostępnionego przez Grupę Orange S.A. wykorzystanego w łącznej kwocie 760 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. wartość zadłużenia Grupy z tytułu kredytów, bez uwzględnienia wyceny instrumentów pochodnych, wyniosła 5.011 mln zł i była o 1.000 mln zł niższa w porównaniu z poziomem zadłużenia na dzień 31 grudnia 2020 r. 98,8% tej kwoty stanowiło zadłużenie wobec Grupy Orange S.A.
W 2021 r. Grupa kontynuowała sprzedaż wierzytelności dotyczących sprzedaży ratalnej telefonów komórkowych w ramach programu utworzonego w 2019 r. i podwyższonego w 2020 r. pomiędzy Grupą, BNP Paribas SA jako nabywcą oraz Eurotitrisation jako agentem rozliczeniowym. Wartość netto sprzedanych należności w ramach tego programu w 2021 r. wyniosła 13 mln zł.
W 2021 r., w ramach umowy konsolidacji sald (ang. cash-pool) zawartej przez jednostkę dominującą z wybranymi jednostkami zależnymi z Grupy oraz z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. działającym jako agent rozliczeniowy, kontynuowany był proces zarządzania środkami pieniężnymi Grupy poprzez inwestowanie przez spółki zależne nadwyżek finansowych na rachunku jednostki dominującej.
11
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Płynność Grupy pozostawała na bezpiecznym poziomie zapewnionym przez środki pieniężne, których stan na dzień 31 grudnia 2021 r. wyniósł 933 mln zł, oraz dzięki dostępnym liniom kredytowym, których równowartość w złotych wynosiła łącznie 2.155 mln zł.
W oparciu o dostępne środki finansowe oraz linie kredytowe, jak też stosowne możliwości finansowania zewnętrznego Grupa posiada wystarczające środki finansowe na realizację zakładanych zadań inwestycyjnych, jak też wydatków kapitałowych planowanych w 2022 r.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. wskaźniki płynności Grupy wzrosły w porównaniu do stanu na koniec 2020 r. Wyższa płynność finansowa Grupy była efektem spłaty w maju 2021 kredytu EUR 190 mln i refinansowania w czerwcu 2021 r. kredytu 2.700 mln zł przez co nastąpił spadek zobowiązań krótkoterminowych o 3.419 mln zł (pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy).
Poniżej przedstawiono wartości wskaźników płynności obliczone dla Grupy na dzień 31 grudnia 2021 r. i na dzień 31 grudnia 2020 r.
| 31 grudnia 2021 |
| 31 grudnia 2020 | |||
Wskaźnik bieżącej płynności |
| 1,19 |
| 0,49 | ||
Aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe* | ||||||
Wskaźnik szybkiej płynności |
| 1,11 |
| 0,45 | ||
Aktywa obrotowe ogółem – zapasy / zobowiązania krótkoterminowe* | ||||||
Wskaźnik superszybkiej płynności |
| 0,57 |
| 0,19 | ||
Aktywa obrotowe ogółem – zapasy – należności / zobowiązania krótkoterminowe* |
* Do kalkulacji przyjęto zobowiązania krótkoterminowe pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy.
Zadłużenie finansowe netto Grupy z uwzględnieniem wycen instrumentów pochodnych na dzień 31 grudnia 2021 r. spadło do poziomu 4.076 mln zł, wobec 5.549 mln zł na koniec 2020 r.
1.11.1 Obligacje
W procesie zarządzania środkami pieniężnymi Grupy, w 2021 r. jednostka dominująca nie dokonywała emisji i spłat krótkoterminowych obligacji obejmowanych przez spółki zależne.
W okresie objętym sprawozdaniem Grupa nie przeprowadzała nowych emisji ani wykupu zewnętrznych długoterminowych dłużnych papierów wartościowych.
1.11.2 Kredyty bankowe i pożyczki
W dniu 5 stycznia 2021 r. pomiędzy Orange Polska S.A. i Alior Bank S.A. została zawarta umowa o finansowanie inwestycyjne w formie pożyczki szerokopasmowej w wysokości 45 mln zł i z terminem spłaty do 10 lat przeznaczonej na sfinansowanie części wydatków związanych z wykonaniem przyłączy do odbiorców końcowych w związku z celem Działania 1.1 POPC „Wyeliminowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego Internetu o wysokich przepustowościach”. Kwota pożyczki jest finansowana w 80%, tj. 36 mln zł ze środków Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 powierzonych Alior Bank S.A. i w 20%, tj. 9 mln zł ze środków własnych Alior Bank S.A.
W dniu 29 stycznia 2021 r. Grupa i Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowę pożyczki na kwotę 2.700 mln zł z terminem spłaty 20 czerwca 2026 r. której celem było refinansowanie w czerwcu 2021 r. zadłużenia Grupy w ramach umowy o kredyt terminowy w wysokości 2.700 mln zł.
W dniu 17 czerwca 2021 r. Grupa i Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły aneks do umowy kredytu rewolwingowego na kwotę 1.500 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 29 lipca 2022 r.
Z datą 25 czerwca 2021 r. Grupa i Orange SA odnowiły umowę scentralizowanego zarządzania płynnością, która przedłużyła termin udostępnienia limitu zapasowego finansowania płynności w wysokości 500 mln zł do dnia 28 lutego 2023 r.
W omawianym okresie Grupa zawarła aneksy do umów o kredyt w rachunku bieżącym, z następującymi bankami:
12
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
● | z bankiem Societe Generale S.A. Oddział w Polsce w wysokości 95 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 31 maja 2022 r. |
● | z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. w wysokości 20 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 5 sierpnia 2022 r. |
W dniu 18 czerwca 2021 r. pomiędzy jednostką dominującą i spółką zależną Światłowód Inwestycje sp. z o.o. została zawarta umowa pożyczki na kwotę 0,5 mln zł z terminem spłaty w dniu 1 lipca 2021 r., przeznaczonej na działalność bieżącą spółki. W terminie spłaty nastąpiło potrącenie wierzytelności z tytułu pożyczki z wierzytelnością spółki o wniesienie wkładu pieniężnego przez jednostkę dominująca z tytułu objęcia udziałów w kapitale zakładowym spółki.
W dniu 1 lipca 2021 r. jednostka dominująca udzieliła pożyczki spółce zależnej Światłowód Inwestycje sp. z o.o. w kwocie 157 mln zł z terminem spłaty do 1 lipca 2024 r, która została spłacona w dniu 12 listopada 2021. Pożyczka była związana z przygotowaniami do transakcji sprzedaży 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje sp. z o.o. na rzecz APG.
W dniu 14 lipca 2021 r. spółka zależna Światłowód Inwestycje sp z o.o zawarła z bankami BNP Paribas, ING Bank N.V., Santander Bank Polska S.A. i Société Générale umowę kredytową oraz umowę finansową na rozbudowę sieci światłowodowej w Polsce z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. W ramach zawartych umów spółka uzyska dostęp do 3.150 mln zł linii dłużnych przeznaczonych na finansowanie budowy i sprzedaży hurtowej sieci światłowodowej do użytkownika końcowego („FTTH”) w Polsce. Finansowanie przewidziane jest na okres 7 lat i jest uwarunkowane m.in. od podpisania ostatecznej umowy sprzedaży 50% udziałów w Światłowód Inwestycje z APG, co nastąpiło 31 sierpnia 2021 r. Od tego momentu Światłowód Inwestycje jest wspólnie kontrolowaną jednostką a nie spółką zależną, wobec czego jej dług nie obciąża bilansu Orange Polska. Dodatkowo, finansowanie jakie zostało udzielone spółce nie jest gwarantowane przez Orange Polska S.A.
W dniu 11 listopada 2021 r. jednostka dominująca i spółka zależna Orange Energia Sp. z o.o. zawarły umowę pożyczki do kwoty 10 mln zł z terminem spłaty 1 rok od daty podpisania umowy, przeznaczonej na finansowanie bieżącej działalności spółki zależnej.
1.11.3 Niewykorzystane linie kredytowe
Na dzień 31 grudnia 2021 r. Grupa posiadała niewykorzystane linie kredytowe ogólnego przeznaczenia na łączną kwotę 1.655 mln zł.
Dodatkowo Grupa posiadała niewykorzystany limit w wysokości 500 mln zł w ramach dostępu do zapasowego finansowania płynności, udostępnionego przez Orange S.A.
1.11.4 Warunki umów kredytowych
Umowy zawarte przez Grupę nie zawierają zobowiązań do utrzymania przez Grupę wskaźnika finansowego. Dla celów informacyjnych wartość wskaźnika określonego jako stosunek długu netto do EBITDAaL na dzień 31 grudnia 2021 r. wyniosła 1,4.
1.11.5 Gwarancje i poręczenia
W 2021 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej TP Teltech sp. z o.o. na rzecz jej kontrahentów, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2021 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 8,0 mln zł.
Na dzień sprawozdawczy ważne były poręczenia Orange Polska S.A. udzielone dla Banku Handlowego w Warszawie S.A. jako zabezpieczenie gwarancji bankowych należytego wykonania umowy wystawionych przez bank za zobowiązania spółki zależnej TP Teltech sp. z o.o. wobec Nokia Solutions And Networks sp. z o.o. na realizację Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2 – łączna wartość poręczeń wynosi do 28,1 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. ważne było poręczenie Orange Polska S.A. do wysokości 20 mln zł dla Santander Factoring sp. z o.o. jako zabezpieczenie limitu udostępnionego spółce zależnej TP Teltech sp. z o.o. w ramach umowy obsługi płatności typu „confirming”.
13
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W 2021 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Retail S.A. z tytułu umów najmu lokali przeznaczonych na działalność salonów sprzedaży Orange, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2021 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 1,2 mln zł.
W omawianym okresie Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Energia sp. z o.o. na rzecz jej kontrahentów, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2021 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 18,4 mln zł.
Ponadto na dzień 31 grudnia 2021 r. ważne było poręczenie Orange Polska S.A. do wysokości 38 mln zł dla Banku Handlowego w Warszawie S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań z tytułu umowy kredytu w rachunku bieżącym udzielonego spółce zależnej Orange Energia sp. z o.o.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. ważna była gwarancja wystawiona przez BNP Paribas Bank Polska S.A. na zlecenie Orange Polska S.A. na kwotę 3,8 mln zł za zobowiązania jednostki zależnej Fundacja Orange z tytułu umowy zawartej pomiędzy Fundacją Orange i Centrum Projektów Polska Cyfrowa.
Na dzień 31 grudnia 2021 ważne było poręczenie Orange Polska S.A. do wysokości 5 mln zł dla banku PKO Bank Polski S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań spółki zależnej Essembli sp. z o.o. z tytułu umowy linii wielocelowej przeznaczonej na gwarancje bankowe.
Ponadto na dzień 31 grudnia 2021 wartość poręczeń udzielonych przez Orange Polska S.A. dla banków BNP Paribas Bank Polska SA oraz PKO Bank Polski S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań spółki zależnej BlueSoft sp. z o.o. z tytułu umów kredytów w rachunku bieżącym oraz umowy linii wielocelowej przeznaczonej na gwarancje bankowe wynosiła do kwoty 15 mln zł.
1.11.6 Transakcje zabezpieczające
W 2021 r. Grupa kontynuowała działania mające na celu ograniczenie ryzyka walutowego oraz ryzyka stopy procentowej poprzez zawieranie i utrzymywanie transakcji typu swap walutowy, swapy procentowe, opcja walutowa, swap walutowo-procentowy i NDF.
Ponadto Grupa zabezpieczyła część ekspozycji walutowej związanej z wydatkami operacyjnymi (np. koszty zakupu telefonów komórkowych) i inwestycyjnymi.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. stosunek długu opartego na stałej stopie procentowej do długu opartego na zmiennej stopie procentowej (z uwzględnieniem zabezpieczeń) wyniósł 91/9% względem 99/1% na dzień 31 grudnia 2020r. Tak wysoki poziom zabezpieczenia stopy procentowej powoduje, że zmiany rynkowych stóp procentowych będą miały istotnie ograniczony wpływ na koszt długu Grupy w perspektywie do roku 2025.
14
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
15
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2 | WYNIKI FINANSOWE I OPERACYJNE GRUPY |
Grupa raportuje jeden segment operacyjny, ponieważ decyzje o alokacji zasobów oraz ocena wyników oparte są o dane skonsolidowane. Zarząd ocenia wyniki Grupy na podstawie przychodów, wskaźnika EBITDAaL, zysku netto, wskaźnika eCapex (ang. economic capital expenditures - ekonomiczne nakłady inwestycyjne), organicznych przepływów pieniężnych, długu finansowego netto oraz wskaźnika długu finansowego netto do wartości EBITDAaL w oparciu o skumulowany wskaźnik EBITDAaL za ostatnie cztery kwartały.
Sposób kalkulacji EBITDAaL, eCapex, organicznych przepływów pieniężnych oraz długu finansowego netto nie jest zdefiniowany w MSSF, dlatego te mierniki mogą być nieporównywalne z podobnymi miernikami używanymi przez inne spółki. Metodologia przyjęta przez Grupę została zaprezentowana poniżej.
Począwszy od 2021 roku Grupa posiada wspólne przedsięwzięcie rozliczane metodą praw własności i definicje mierników wyników zostały uzupełnione o wpływ wspólnego przedsięwzięcia na wyniki Grupy: udział w zyskach/stratach wspólnego przedsięwzięcia oraz eliminacja marży uzyskanej na transakcjach ze wspólnym przedsięwzięciem dotyczących aktywów są wyłączone z kalkulacji EBITDAaL.
Dodatkowo Grupa doprecyzowała sposób ujęcia praw wieczystego użytkowania gruntów w kalkulacji mierników wyników. Prawa wieczystego użytkowania gruntów, które w momencie początkowego ujęcia zostały zaklasyfikowane do rzeczowych aktywów trwałych, a następnie przeklasyfikowane do aktywów z tytułu prawa użytkowania, podczas podejmowania decyzji biznesowych przez Zarząd traktowane są podobnie jak rzeczowe aktywa trwałe. W związku z tym utrata wartości i wynik na zbyciu tych praw jest wyłączany z kalkulacji EBITDAaL, natomiast przychody uzyskane ze zbycia tych praw pomniejszają nakłady inwestycyjne. Opisane powyżej doprecyzowania definicji nie powodują konieczności zmiany mierników efektywności za okres porównawczy.
EBITDAaL jest głównym miernikiem zyskowności operacyjnej używanym przez Zarząd i odpowiada zyskowi z działalności operacyjnej przed zyskami/stratami ze sprzedaży aktywów, amortyzacją i utratą wartości środków trwałych i wartości niematerialnych, utratą wartości praw wieczystego użytkowania gruntów, które w momencie początkowego ujęcia zostały zaklasyfikowane do rzeczowych aktywów trwałych, a następnie, po zastosowaniu MSSF 16, zostały przeklasyfikowane do aktywów z tytułu prawa użytkowania oraz przed udziałem w zyskach/stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć, pomniejszonemu o koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu oraz skorygowanemu o wpływ dekonsolidacji spółek zależnych, kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych, kosztów programów rozwiązania stosunku pracy, restrukturyzacji, eliminacji marży uzyskanej na transakcjach ze wspólnym przedsięwzięciem dotyczących aktywów oraz ze spółkami stowarzyszonymi rozpoznanymi według metody praw własności, znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk, jak również innych znaczących jednorazowych zdarzeń.
eCapex (ang. economic capital expenditures - ekonomiczne nakłady inwestycyjne) jest głównym miernikiem alokacji zasobów używanym przez Zarząd i odzwierciedla nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych z wyłączeniem rezerwacji i innych praw do częstotliwości, pomniejszone o naliczone wpływy ze sprzedaży tych aktywów a także sprzedaży praw wieczystego użytkowania gruntów, które w momencie początkowego ujęcia zostały zaklasyfikowane do rzeczowych aktywów trwałych („naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów”). eCapex nie zawiera nabycia aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Organiczne przepływy pieniężne są głównym miernikiem generowania przepływów pieniężnych używanym przez Zarząd i odpowiadają przepływom pieniężnym netto z działalności operacyjnej pomniejszonym o płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych oraz spłatę zobowiązań z tytułu leasingu, powiększonym/pomniejszonym o wpływ różnic kursowych netto otrzymanych/zapłaconych z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne i zobowiązania z tytułu leasingu oraz wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych, skorygowanym o płatności za rezerwacje i inne prawa do częstotliwości, płatności z tytułu kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych nieujętych w cenie zakupu oraz płatności wynikające ze znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk. Przepływy pieniężne powstałe w wyniku uzyskania lub utraty kontroli nad jednostkami zależnymi lub innymi przedsięwzięciami, w tym znaczące
16
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
przepływy z tytułu podatków jednoznacznie zidentyfikowane i powiązane z tymi transakcjami, są zakwalifikowane do działalności inwestycyjnej i z definicji nie są zawarte w organicznych przepływach pieniężnych.
Dług finansowy netto oraz wskaźnik długu finansowego netto do wartości EBITDAaL są głównymi miernikami poziomu zadłużenia i płynności finansowej używanymi przez Zarząd.
Poniżej znajduje się uzgodnienie miary rentowności operacyjnej ze sprawozdaniem finansowym:
|
| 2021 |
|
| 2020 | ||
(w mln zł) | |||||||
Zysk z działalności operacyjnej |
| 2.211 |
| 404 | |||
Pomniejszenie o zysk na utracie kontroli w Światłowód Inwestycje | (1.543) | - | |||||
Pomniejszenie o zyski ze sprzedaży aktywów |
| (52) |
| (61) | |||
Odwrócenie wpływu amortyzacji i utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych (1) |
| 2.255 |
| 2.511 | |||
Pomniejszenie o udział w zyskach wspólnego przedsięwzięcia skorygowany o eliminację marży uzyskanej na transakcjach dotyczących aktywów ze wspólnym przedsięwzięciem | (9) | - | |||||
Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu |
| (53) |
| (62) | |||
Korekta dotycząca wpływu programów rozwiązania stosunku pracy |
| 129 |
| (22) | |||
Korekta dotycząca kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją spółek zależnych |
| 25 |
| 27 | |||
EBITDAaL (EBITDA po uwzględnieniu kosztów leasingu) |
| 2.963 |
| 2.797 |
(1) Zawiera wpływ utraty wartości aktywów z tytułu prawa do użytkowania gruntu historycznie ujętych jako środki trwałe (34 miliony złotych w 2021 roku).
|
|
|
|
| ||||||
Wybrane dane finansowe (w mln zł) | 2021* | 2020* |
|
| Zmiana |
| ||||
Przychody |
| 11.928 |
| 11.508 |
| 3,6 | % | |||
EBITDAaL* |
| 2.963 |
| 2.797 |
| 5,9 | % | |||
Marża EBITDAaL |
| 24,8 | % | 24,3 | % |
| 0,5 | pp | ||
Zysk z działalności operacyjnej* |
| 2.211 |
| 404 |
| 447 | % | |||
Zysk netto* |
| 1.672 |
| 46 |
| 3.535 | % | |||
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne* |
| 1.737 |
| 1.801 |
| (3,6) | % | |||
Organiczne przepływy pieniężne* |
| 867 |
| 642 |
| 35 | % |
* Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników zostały przedstawione w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 roku.
Od 2018 r. zmieniliśmy układ raportowania przychodów żeby lepiej odzwierciedlić strategię komercyjną nastawioną na sprzedaż oferty konwergentnej. W związku z tym prezentujemy osobno przychody konwergentne oraz osobno przychody z usług mobilnych i stacjonarnych z których korzystają klienci niekonwergentni.
Przychody w 2021 r. wyniosły 11.928 mln zł i były wyższe rok-do-roku o 420 mln zł (+3,6%). Wzrost przychodów znacznie przyspieszył w porównaniu z 2020 r., kiedy wyniósł 0,9% rok-do-roku.
Głównym motorem wzrostu są nasze kluczowe usługi telekomunikacyjne czyli konwergencja oraz usługi wyłącznie komórkowe oraz stacjonarnego dostępu szerokopasmowego. Łączne przychody tej grupy usług wzrosły o 6,7% rok-do-roku (w porównaniu do wzrostu 2,9% w 2020 r.) i poprawiły się we wszystkich kategoriach. Natomiast główną siłą napędową była konwergencja, której przychody wzrosły o 15%. Źródłem poprawy jest ciągły wzrost bazy klientów oraz rosnący średni przychód z klienta (ARPO), głównie pod wpływem podwyżek cen oraz zwiększającego się udziału klientów sieci światłowodowej, którzy generują najwyższe ARPO. Przychody z usług
17
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
wyłącznie komórkowych zanotowały wzrost po raz pierwszy jako kategoria w tym układzie raportowania, rosnąc o 3,1%. Wynika to głównie ze wzrostu bazy klientów usług abonamentowych oraz poprawy w zakresie ARPO. Baza klientów, pomimo częściowej migracji tych usług do konwergencji, rośnie dzięki klientom biznesowym oraz markom Nju i Flex. ARPO abonamentowe wzrosło o ponad 1%, po wcześniejszych spadkach, będąc pod pozytywnym wpływem naszej strategii wartości oraz częściowej odbudowy przychodów z roamingu po wcześniejszych spadkach wynikających z pandemii koronawirusa.
Bardzo silną 19% dynamikę przychodów utrzymywały przychody z usług IT i integracji, w wyniku zarówno wzrostu organicznego jak i nabycia spółki Craftware pod koniec 2020 r.
W drugiej połowie roku na ewolucję przychodów negatywnie wpłynęły regulowane obniżki stawek za terminację ruchu zarówno w sieci stacjonarnej (FTR) jak i mobilnej (MTR). Stawka FTR spadła o ok. 60%, a MTR o 30%. Spowodowało to ubytek przychodów w wysokości około 170 mln zł i przyczyniło się do spadku całych przychodów hurtowych w 2021 r. o 10%.
Na dynamikę przychodów w 2021 r. wpłynęły również następujące czynniki:
● | Prawie 34% wzrost przychodów w kategorii pozostałe na skutek polepszenia warunków biznesowych w zakresie odsprzedaży energii elektrycznej w stosunku do 2020 r. |
● | Dalszy strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii głosowej (15% r/r). |
● | 8% wzrost przychodów ze sprzedaży sprzętu w wyniku częściowej odbudowy popytu na smartfony. |
EBITDAaL w 2021 r. wyniósł 2.963 mln zł i wzrósł rok-do-roku o 166 mln zł, czyli o 5,9%. Marża rentowności operacyjnej (EBITDAaL do przychodów) wzrosła do 24,8% z 24,3% w roku poprzednim. Wzrost EBITDAaL przyspieszył w porównaniu z 2020 r. kiedy wzrósł o 2,9%, natomiast co równie istotne, zmieniła się struktura tego wzrostu. W ubiegłym roku wzrost został wygenerowany przez marżę bezpośrednią, czyli wzrost przychodów napędzany głównie przez skuteczną realizację strategii wartości w głównych usługach telekomunikacyjnych (zwłaszcza konwergencji) oraz w obszarze ICT. W poprzednich latach, kiedy powracaliśmy do wzrostów po latach spadków, ich motorem były oszczędności kosztowe. Ta zmiana, zgodne z naszymi celami określonymi w nowej strategii, powoduje że nasza struktury wzrostu jest zdrowsza i ma silniejsze fundamenty.
Na ewolucję kosztów głównie miały wpływ;
● | Spadek o 10% kosztów rozliczeń z innymi operatorami głównie na skutek spadku stawek za terminację połączeń w sieci stacjonarnej oraz mobilnej. Spadek ten odzwierciedlał spadek przychodów hurtowych. |
● | Wzrost kosztów sprzedaży o 8% co wynikało ze wzrostu przychodów ze sprzedaży smartfonów oraz sprzętu ICT. |
● | Wzrost kosztów pozostałych usług obcych o 17%, głównie w wyniku wzrostu kosztów odsprzedaży energii elektrycznej, co wynikało ze wzrostu przychodów w tym obszarze oraz wyższych kosztów usług ICT (częściowo w wyniku nabycia spółki Craftware pod koniec 2020 r.). |
● | Spadek o ponad połowę kosztów utraty wartości należności i aktywów kontraktowych głównie z powodu zawiązywania w 2020 r. rezerw na złe długi, spowodowanych pandemią. |
18
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Ewolucja przychodów
(zmiana rdr w mln zł)
Ewolucja zysku EBITDAaL
(zmiana rdr w mln zł )
2.1 | Usługi konwergentne |
Jednym z podstawowych celów strategicznych Orange Polska jest bycie liderem w sprzedaży usług telekomunikacyjnych dla gospodarstw domowych. Konwergencja, czyli sprzedaż pakietu usług mobilnych i stacjonarnych, kompleksowo adresuje potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie takich usług oraz przyczynia się do wzrostu satysfakcji klientów i zmniejszenia wskaźnika odejść klientów (churn). Liczba rezygnacji klientów konwergentnych jest istotnie mniejsza niż w przypadku sprzedaży pojedynczych produktów. Konwergencja przyczynia się również do wzrostu przychodów i poprawy efektywności wydatków na IT i marketing. Poprzez ofertę konwergentną jesteśmy z jednej strony w stanie wejść z naszymi usługami do nowych gospodarstw domowych, a z drugiej strony dosprzedajemy kolejne usługi w gospodarstwach, w których już jesteśmy obecni, wypierając konkurentów, którzy nie są w stanie zaproponować tak kompleksowej oferty.
W 2021 r. nasza flagowa oferta konwergentna Orange Love nie podlegała istotnym zmianom. Po bardzo wysokiej sprzedaży w drugiej połowie 2020 r. na skutek pandemii, przyłączenia klientów w 2021 r. spowolniły. Baza indywidualnych klientów konwergentnych urosła o 69 tys. (niecałe 5%) i osiągnęła 1,55 mln. Należy wspomnieć, że poziom nasycenia bazy klientów internetowych usługami konwergentnymi osiągnął już istotny poziom (67%). W dalszym ciągu większość usług mobilnych oraz Internetu stacjonarnego jest sprzedawanych w formule pakietów
19
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
konwergentnych. Oferta konwergentna stanowi silny atut w konkurowaniu z operatorami telewizji kablowej, którzy bądź w ogóle nie świadczą usług komórkowych lub świadczą je w bardzo ograniczonym zakresie. Całkowita liczba usług świadczonych w ramach konwergencji wśród klientów indywidualnych osiągnęła 6,2 mln, co oznacza, że średnio każdy indywidualny klient konwergentny posiada ponad cztery usługi w Orange.
Nasza strategia konwergentna została odzwierciedlona w układzie przychodów, który od 2018 r. pokazuje osobno przychody z tej grupy klientów.
12 miesięcy zakończone | Zmiana | |||||||||
|
| 31.12.2021 |
|
| 31.12.2020 |
|
| |||
Przychody od klientów konwergentnych (w mln zł) |
| 2.002 |
| 1.741 |
| 15,0 | % | |||
ARPO od klientów konwergentnych (w zł) |
| 111,9 |
| 105,7 |
| 5,9 | % |
Przychody od klientów konwergentnych w 2021 r. wyniosły 2.002 mln zł i były wyższe o 15% rok-do-roku. Wzrost ten przyspieszył w stosunku do roku 2020, co wynikało z wysokich przyłączeń klientów w 2 połowie 2020 r. oraz przyspieszenia wzrostu średniego przychodu z klienta (ARPO). Wzrósł on o ponad 5% rok-do-roku, na skutek podwyżek cen oraz zwiększającego się udziału klientów na technologii światłowodowej, która generuje najwyższy przychód.
2.2 | Usługi wyłącznie komórkowe |
| 12 miesięcy zakończone |
| ||||||||
Przychody (w mln zł) | 31.12.2021 | 31.12.2020 | Zmiana |
| ||||||
Przychody wyłącznie komórkowe |
| 2.636 |
| 2.557 | 3,1 | % |
|
| Zmiana | Zmiana |
| ||||||||||||
Kluczowe wskaźniki (liczba usług) (w tys.) | 31.12.2021 | 31.12.2020 | 31.12.2019 | 31.12.2021/ | 31.12.2020/ |
| ||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| 31.12.2020 |
|
| 31.12.2019 |
| ||||
Liczba usług telefonii komórkowej post-paid | 11.847 | 10.892 | 10.237 | 8,8 | % | 6,4 | % | |||||||||
konwergentne |
| 2.900 |
| 2.787 |
| 2.589 |
| 4,1 | % | 7,6 | % | |||||
wyłącznie komórkowe |
| 8.947 |
| 8.105 |
| 7.648 |
| 10,4 | % | 6,0 | % |
20
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Liczba usług telefonii komórkowej pre-paid |
| 4.953 |
| 4.860 |
| 5.047 |
| 1,9 | % | (3,7) | % | |||||
Liczba usług telefonii komórkowej razem |
| 16.800 |
| 15.752 |
| 15.284 |
| 6,7 | % | 3,1 | % |
Kluczowe wskaźniki |
| Zmiana |
| Zmiana |
| |||||||||||
(w zł) |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2021/2020 |
|
| 2020/2019 |
|
Zagregowane detaliczne miesięczne ARPO z usług wyłącznie komórkowych | 20,2 | 19,6 | 20,1 | 3,1 | % | (2,5) | % | |||||||||
post-paid bez M2M | 26,2 | 25,8 | 26,9 | 1,6 | % | (4,1) | % | |||||||||
pre-paid |
| 12,6 |
| 12,2 |
| 11,8 |
| 3,3 | % | 3,4 | % |
Na koniec 2021 r. liczba usług mobilnych Orange Polska wyniosła prawie 16,8 mln i zwiększyła się o 6,7% względem końca 2020 r. Wzrost został głównie wygenerowany w usługach kontraktowych, liczba usług pre-paid wzrosła nieznacznie.
W usługach kontraktowych trendy w zmianach liczby kart SIM nie uległy istotnym zmianom:
● | Wolumen najistotniejszych biznesowo ofert głosowych urósł o ponad 4%, prawie tyle samo co w poprzednim roku, w wyniku konsekwentnego wdrażania strategii komercyjnej opartej na wartości i skupienia się na pozyskaniach klientów w ramach oferty konwergentnej Orange Love, rosnących pozyskań klientów oferty Orange Flex oraz bardzo dobrych pozyskań klientów na rynku biznesowym, |
● | liczba usług Internetu mobilnego kontynuowała spadek wynikający z rosnącej popularności ofert mobilnego Internetu do użytku stacjonarnego oraz wzrostu wielkości pakietów danych dla smartfonów w głosowych planach taryfowych, |
● | dynamiczny wzrost liczby kart SIM związanych z usługami telemetrii (M2M) (aż 34% wzrostu), w wyniku realizacji kontraktów na dostawę kart SIM do liczników prądu i gazu oraz dostawę rozwiązań dla systemu opłat drogowych e-Toll. |
Aby lepiej odzwierciedlić strategię komercyjną, od 2018 r. prezentujemy osobno klientów mobilnych konwergentnych i tych, którzy mają u nas wyłącznie usługi komórkowe. Należy podkreślić że wzrosty wolumenowe obejmowały obie grupy klientów. Liczba tych pierwszych rośnie, co wynika ze wzrostu liczby klientów konwergentnych oraz dosprzedaży kolejnych kart SIM klientom oferty Orange Love. Wzrost liczby usług niekonwergentnych (z wyłączeniem telemetrii) wynikał głównie ze wzrostów w zakresie klientów biznesowych oraz wzrostu liczby klientów marek Flex i Nju Mobile.
Liczba usług pre-paid wzrosła o 1,4%, po spadkach w 2020 r. wywołanych głównie niższą liczbą aktywacji nowych kart, co wynikało przede wszystkim z czynników związanych z pandemią, do których należy zaliczyć ograniczenia działalności przez drobnych przedsiębiorców, znacznie niższy wolumen sprzedaży dla obcokrajowców oraz dużo bardziej ograniczone wyjazdy wakacyjne.
Zagregowany wskaźnik ARPO (dla usług wyłącznie komórkowych) w 2021 r. wyniósł 20,2 zł i był o 3,1% wyższy rok-do-roku. Wzrost ten był wygenerowany zarówno w usługach post-paid jak i pre-paid.
ARPO w usługach kontraktowych wzrosło o 1,6% po spadku o ponad 4% w roku poprzednim. Na poprawę trendu miały wpływ następujące czynniki:
● | nastawienie na wartość i związane z tym podwyżki cen (w ramach strategii więcej za więcej) zarówno na rynku konsumenckim (wprowadzone w maju 2019 r. oraz maju 2021 r.), jak i biznesowym (wprowadzone dla klientów z segmentu małych firm w listopadzie 2018 r. oraz w lutym 2020 r.), |
● | mniejszy udział bazy klientów Internetu mobilnego w całości usług mobilnych w związku z czym znaczne spadki ARPO w tej kategorii (wynikające z dużo niższego zainteresowania tą usługą) w mniejszym stopniu przekładają się na spadki dla całego ARPO w usługach kontraktowych. |
● | Istotna odbudowa przychodów z roamingu w po spadkach w 2020 r. spowodowanych ograniczeniami w przemieszczaniu się, wywołanymi pandemią. |
21
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2.2.1 Rynek i konkurencja 1
Szacowana liczba kart SIM (58,3 mln) wzrosła w stosunku do grudnia 2020 o 4,5%, osiągając na koniec roku 2021 r. wskaźnik penetracji rynku telefonii komórkowej (wśród ludności) na poziomie 153%. Pomimo dużego nasycenia rynku usługi głosowe nadal zachowały pozytywną dynamikę wzrostu. W segmencie usług abonamentowych dynamicznie rośnie również w ujęciu rocznym sprzedaż kart M2M, podczas gdy spada ilość kart SIM do mobilnego Internetu (co w dużej części jest skutkiem migracji klientów do usługi Internetu stacjonarnego oraz korzystania z pakietu danych w taryfach usług głosowych).
Rynek mobilny w Polsce w roku 2021 znajdował się częściowo nadal pod wpływem skutków epidemii COVID-19 natomiast pewne negatywne trendy z 2020 roku ulegały stopniowemu odwróceniu. W szczególności, mniejsze ograniczenia w przemieszczaniu się spowodowały odbicie w roamingu międzynarodowym, szczególnie w okresie letnim, natomiast były to poziomy poniżej roku 2019. Sprzedaż sprzętu zaczęła również rosnąć pomimo czasowych problemów w zaopatrzeniu wynikających z zachwiania globalnych łańcuchów dostaw. W porównaniu rocznym zauważalny było również odbicie w segmencie prepaid.
Dojrzały rynek usług mobilnych w Polsce charakteryzuje się niskim poziomem cen w porównaniu z pozostałymi krajami UE. Operatorzy kontynuowali strategie ofert „więcej za więcej”. Realizacja tej strategii przekłada się na konstrukcje ofert z uwzględnieniem usług o wartości dodanej w abonamentach oraz w szczególności wzrostu ilości danych (GB) odpowiadając na aktualne oczekiwania klientów związane ze zwiększoną konsumpcją Internetu, w ramach posiadanego planu mobilnego, w zamian za wyższą cenę. Wysoka presja inflacyjna potwierdza prawdopodobieństwo realizacji tej strategii przez operatorów mobilnych w przyszłości. Bodźcem, który wyraźnie wpłynął na zwiększoną konsumpcję danych był wybuch epidemii COVID-19 oraz powiązane z nią potrzeby pracy zdalnej, nauki zdalnej, zwiększonej konsumpcji usług cyfrowych np. streamingu kontentu, gamingu oraz wielu czynności życia codziennego, które przeniosły się do świata online. Zwiększona konsumpacja danych łączy się nierozerwalnie więc z przyspieszeniem cyfrowym. Oczekujemy również, że trend zwiększonej ilości GB w ramach pakietów usług mobilnych będzie kontynuowany wraz z rozszerzeniem pakietu usług mobilnych o usługi dodatkowe oraz większego udziału taryf 5G w sprzedaży operatorów. Strategia sprzedaży pakietów konwergentnych (łączenie usług mobilnych wraz z usługami stacjonarnymi) od wielu lat realizowana w Orange Polska, znalazła swoich rynkowych naśladowców. Wszyscy operatorzy MNO zdecydowali się na rozszerzenie wachlarza produktów usługami stacjonarnymi przy jednoczesnym zwiększeniu zasięgu sieci stacjonarnej (poprzez akwizycje np. UPC przez Play, umowy hurtowe bądź partnerstwa).
Na rynku usług przedpłaconych następuje dalsza migracja części klientów na usługi abonamentowe. Segment ten cechuje się wysoką konkurencyjnością również na rynku MVNO. W związku z różnym sposobem raportowania ilości kart SIM typu przedpłaconego przez operatorów, ich analiza porównawcza pozostaje utrudniona.
Według szacunków Orange Polska, na koniec grudnia 2021 r. udział czterech wiodących operatorów utrzymał się na poziomie 98% z szacowanym udziałem Orange Polska na poziomie 28,8%.
2.2.2 Mobilne usługi głosowe oraz przesyłu danych
W dalszym ciągu priorytetem dla nas jest pozyskanie klientów w ofercie konwergentnej, co pozwala na dosprzedawanie kolejnych usług i większą lojalizację klientów. Pomimo już bardzo istotnego nasycenia konwergencją wśród naszych klientów wciąż znacząca cześć pozyskań klientów ofert głosowych jest w formule konwergentnej. Nasza strategia jest wciąż nastawiona na wartość, co oznacza zachowanie właściwej równowagi pomiędzy wzrostem bazy klientów i staraniami o wzrost ARPO. Wzrost ARPO wynika z monetyzacji podwyżek cen wprowadzanych w formule więcej za więcej oraz tworzenia zachęt dla klientów do wybierania wyższych planów taryfowych.
W 2021 r. kontynuowaliśmy naszą politykę wprowadzania podwyżek cen w formule więcej za więcej. W każdym planie abonamentowym dla klientów indywidualnych wprowadziliśmy podwyżkę o 5 zł, jednocześnie zwiększając pakiety danych do wykorzystania. Pakiety te można jeszcze dodatkowo powiększyć korzystając z aplikacji Mój Orange, co ma zachęcić klientów do korzystania z cyfrowych kanałów sprzedaży i obsługi. Ponadto w dwóch najwyższych planach dostępna jest technologia 5G oraz istnieje możliwość dokupienia po niższej cenie usługi HBO GO. W ofercie
1Analiza rynku telefonii komórkowej z wyłączeniem ofert Internetu mobilnego do użytku stacjonarnego
22
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
pre-paid w czerwcu dla klientów korzystających z usług według cenników po raz kolejny podnieśliśmy ceny połączeń z oraz wiadomości tekstowych.
Na rynku mobilnym widać było z jednej strony wprowadzanie podwyżek planów taryfowych (Play, Plus), a drugiej strony aktywność operatorów w zakresie promocji szczególnie dla klientów abonamentowych przenoszących numer (np. podwajanie pakietów danych lub okresy darmowego abonamentu). U większości operatorów technologia 5G jest dostępna tylko w wyższych planach taryfowych.
2.3 | Usługi wyłącznie stacjonarne |
12 miesięcy zakończone | ||||||||||
Przychody (w mln zł) | 31.12.2021 | 31.12.2020 | Zmiana | |||||||
Usługi wyłącznie stacjonarne: | 1.968 | 2.081 | (5,4) | % | ||||||
usługi wąskopasmowe | 682 | 798 | (14,5) | % | ||||||
usługi szerokopasmowe | 859 | 856 | 0,4 | % | ||||||
usługi dla przedsiębiorstw z zakresu infrastruktury sieciowej | 427 | 427 | - | % |
Zmiana | Zmiana | |||||||||||||||
Kluczowe wskaźniki (liczba usług) | 31.12.2021 | 31.12.2020 | 31.12.2019 | 31.12.2021/ | 31.12.2020/ | |||||||||||
(w tys.) |
|
|
|
|
|
|
|
| 31.12.2020 |
|
| 31.12.2019 |
| |||
Stacjonarne usługi głosowe (rynek detaliczny: PSTN i VoIP) | 2.660 | 2.899 | 3.109 | (8,2) | % | (6,8) | % | |||||||||
konwergentne | 845 | 855 | 825 | (1,2) | % | 3,6 | % | |||||||||
wyłącznie stacjonarne | 1.815 | 2.044 | 2.284 | (11,2) | % | (10,5) | % | |||||||||
Dostępy szerokopasmowe (rynek detaliczny) | 2.746 | 2.702 | 2.607 | 1,6 | % | 3,6 | % | |||||||||
konwergentne | 1.552 | 1.483 | 1.369 | 4,7 | % | 8,3 | % | |||||||||
wyłącznie szerokopasmowe dostępy stacjonarne | 1.194 | 1.219 | 1.238 | (2,1) | % | (1,5) | % |
Kluczowe wskaźniki | 2021 | 2020 | 2019 | Zmiana | Zmiana | |||||||||||
(w zł) |
|
|
|
|
|
|
|
| 2021/2020 |
|
| 2020/2019 |
| |||
ARPO z usług wyłącznie dostępu wąskopasmowego (PSTN) | 36,9 | 37,0 | 36,3 | (0,3) | % | 1,9 | % | |||||||||
ARPO z usług wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego | 59,5 | 58,0 | 55,4 | 2,6 | % | 4,7 | % |
Całkowita baza klientów Internetu stacjonarnego urosła w 2021 r. o 44 tys. użytkowników, czyli niecałe 2%. Był to wolniejszy wzrost niż w roku 2020 r. kiedy, szczególnie w drugiej połowie roku, nastąpiła eksplozja popytu, w związku z pandemią i związaną z nią pracą i nauką zdalną, które spowodowały, że stałe szybkie łącze internetowe stało się dla wielu gospodarstw domowych usługą pierwszej potrzeby. Wzrost w całości wynikał z technologii światłowodowej, baza tych klientów wzrosła o 220 tys., czyli więcej niż w roku 2020.
Silny wzrost w usłudze światłowodu napędza transformację technologiczną naszej bazy klientów internetowych. Udział klientów światłowodowych osiągnął na koniec 2021 r. 34% w porównaniu do 27% rok wcześniej. Wyprzedził on udział niekonkurencyjnej technologii ADSL, która spadła z 30% do 25%.
W związku z raportowaniem układu przychodów wprowadzonym w 2018 r. wydzielamy klientów internetowych, którzy są konwergentni (ich liczba jest równa liczbie klientów konwergentnych) i pozostałych. Liczba usług niekonwergentnych spada pod wpływem migracji do konwergencji oraz odejść, natomiast spadek ten utrzymuje się od początku 2020 r. na dość niskim poziomie, co wynika przede wszystkim z rozbudowy sieci światłowodowej i zwiększonego popytu na Internet stacjonarny w okresie pandemii koronawirusa.
Pomimo niewielkiego spadku bazy klientów, przychody z usług wyłącznie szerokopasmowych utrzymały się praktycznie na niezmienionym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. Jest to konsekwencją ponad 2% wzrostu
23
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
wskaźnika ARPO, który w 2020 r powrócił do wzrostów po wielu latach spadków. Miały na to wpływ następujące czynniki:
● | Podwyżki cen wprowadzone w 2019 r.; |
● | Rosnący udział bazy klientów światłowodowych, którzy generują dużo wyższy średni przychód na abonenta z uwagi na większy udział usługi telewizyjnej, rosnący udział klientów w domach jednorodzinnych (gdzie cena usługi jest wyższa) oraz rosnący udział bazy klientów korzystających z wyższych prędkości (600MB/s i 1GB/s), które są droższe. |
Utrata klientów telefonii stacjonarnej (z wyłączeniem technologii VoIP) wyniosła w 2021 r. 248 tys. i był to spadek na podobnym poziomie jak 2020 r. Na spadek tych linii oddziałują głównie strukturalne czynniki demograficzne oraz atrakcyjność usług mobilnych w opcji z nielimitowanymi rozmowami do wszystkich sieci. Wpływ ma również nasza strategia konwergentna, która powoduje częściową migrację klientów do technologii VoIP. Średni przychód z klienta pozostawał stabilny na poziomie ok. 37 zł.
Rynek usług głosowych
Zgodnie z szacunkami Grupy, na koniec grudnia 2021 r. penetracja telefonią stacjonarną wśród ogółu ludności w Polsce wynosiła 15% wobec 16% na koniec grudnia 2020 r. Główną przyczyną spadku niezmiennie pozostaje rosnąca popularność usług mobilnych. W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach, w których rozwój telefonii komórkowej rozpoczął się przy niskiej penetracji telefonii stacjonarnej, telefonia komórkowa jest w dużej mierze usługą substytucyjną wobec telefonii stacjonarnej. Trend spadkowy dotyczy także linii oferowanych w ramach regulowanych usług hurtowych opartych na tradycyjnej infrastrukturze (WLR i LLU).
Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu
Zgodnie z szacunkami Grupy, całkowita liczba linii stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce (z uwzględnieniem technologii LTE do użytku stacjonarnego) wzrosła w 2021 r., w porównaniu z grudniem 2020 r. o 0,3 miliona dostępów. Wynika to z głównie z intensywnie rozbudowywanej infrastruktury światłowodowej. Dostęp do szybkiego Internetu stał się jeszcze bardziej niezbędny po wybuchu epidemii COVID-19 zarówno dla przedsiębiorstw ze względu na konieczność szybkiego przełączenia znacznej części działalności w tryb pracy zdalnej oraz dla gospodarstw domowych - dla wielu miejsca pracy i nauki (ze względu na naukę zdalną).
24
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Systematycznie rozwija się i rośnie rynek stacjonarnego Internetu szybkich prędkości w Polsce, szczególnie na terenach zurbanizowanych, w czym znaczny udział ma Orange Polska.
Uaktywnienie się Orange na rynku Internetu szybkich prędkości ożywiło i tak już mocno konkurencyjne otoczenie rynkowe i wymusiło na operatorach kablowych jeszcze szybszą aktualizację i poszerzanie oferty. Dzięki takim działaniom, pozycja operatorów kablowych nadal utrzymuje się na wysokim poziomie. Według naszych szacunków, na koniec grudnia 2021 r. udział operatorów CATV na rynku Internetu stacjonarnego w Polsce wyniósł 32% w ujęciu ilościowym oraz 22% w ujęciu wartościowym.
Dodatkowym czynnikiem zwiększającym konkurencyjność rynku stacjonarnego dostępu do Internetu w technologii kablowej jest poszerzenie oferty przez operatorów telefonii mobilnej (Play, T-Mobile oraz Plus) w oparciu o umowy hurtowe z operatorami infrastrukturalnymi. Współpraca ta ma charakter komercyjny i dotyczy zarówno sieci budowanych z wykorzystaniem środków unijnych, ale również własnych sieci operatorów np. Fiberhost, Vectry, Nexery (świadczącej jedynie usługi hurtowe), jak również infrastruktury FTTH przedsiębiorstw spoza rynku telekomunikacyjnego, jakim jest Tauron. Nowym graczem na hurtowym rynku infrastruktury dostępu do Internetu jest Światłowód Inwestycje – spółka Orange Polska oraz APG, której celem jest dostarczenie światłowodu do 2,4 mln gospodarstw domowych do 2025.
Według wewnętrznych szacunków, Orange Polska miał następujący udział w rynku Internetu stacjonarnego:
Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu – kluczowe wskaźniki
31.12.2021 | 31.12.2020 | ||||||
|
| (estymacja) |
|
|
| ||
Penetracja usług dostępu szerokopasmowego do Internetu w populacji | 25,8 | % | 24,9 | % | |||
Całkowita liczba łączy szerokopasmowego Internetu w Polsce (w tys.) | 9.815 | 9.539 | |||||
Udział ilościowy Orange Polska | 28,0 | % | 28,3 | % |
Udział Orange Polska w rynku usług głosowych telefonii stacjonarnej
31.12.2021 | 31.12.2020 | ||||||
|
| (estymacja) |
|
|
| ||
Abonament – klienci detaliczni* | 46,5 | % | 47,5 | % |
*Bez klientów korzystających z łączy Orange Polska na podstawie umów hurtowej odsprzedaży abonamentu, z uwzględnieniem usług stacjonarnych Orange świadczonych w oparciu o dostęp WLR oraz usług VoIP stanowiących ekwiwalent łączy głównych.
Od kilku lat bardzo intensywnie inwestujemy w rozwój sieci dostępowej w technologii światłowodowej. Jest to kluczowy element odbudowy naszej pozycji na rynku stacjonarnego Internetu oraz główny motor napędowy dla naszej strategii konwergentnej polegającej na łączeniu usług mobilnych i stacjonarnych.
Na koniec 2021 r. zasięg sieci dostępowej FTTH osiągnął ponad 5,9 milionów gospodarstw domowych i zwiększył się o ponad 900 tys. względem końca 2020 r. Nasze usługi dostępne są w 211 miastach w Polsce. Od 2020 r. położyliśmy nacisk na rozbudowę sieci w małych miastach gdzie część zabudowy to domy jednorodzinne. Z jednej strony wymaga to istotnie wyższych nakładów inwestycyjnych, z drugiej strony w zabudowie jednorodzinnej widzimy znacząco wyższy popyt na nasze usługi, pomimo, że cena Internetu światłowodowego jest dla tych klientów wyższa. Sprzyja temu również niższa konkurencja ze stronny innych operatorów stacjonarnych niż w dużych miastach. Wzrost zasięgu sieci w roku 2021 w zdecydowanej większości wynikał z partnerstw hurtowych, co wpisuje się w naszą nową strategię .Grow. W szczególności, w ramach transakcji sprzedaży 50% udziałów w firmie Światłowód Inwestycje dokonaliśmy transferu istniejących łączy światłowodowych do 672 tys. gospodarstw domowych do Światłowód Inwestycje. Na koniec 2021 r. z ogólnego zasięgu 5,9 mln gospodarstw domowych 2,2 mln przypadało na sieci innych operatorów, w tym Światłowód Inwestycje, Inea, Nexera i wielu innych operatorów.
Baza detalicznych klientów światłowodowych na koniec 2021 r. wyniosła 945 tys. i wzrosła o 30% (220 tys.) w stosunku do końca 2020 r. Silny popyt na światłowód utrzymywał się. Nasycenie sieci usługami (biorąc pod uwagę
25
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
klientów detalicznych oraz innych operatorów którzy sprzedają swoje usługi na naszej sieci światłowodowej) ciągle rośnie i osiągnęło prawie 17% (w porównaniu do 15% na koniec 2020 r.). Warto wspomnieć że około 70% przyłączanych klientów światłowodowych to klienci, którzy do tej pory nie mieli usługi Internetu stacjonarnego w Orange. Oznacza to, że poprawia się nasz udział w rynku. Specyfiką polskiego rynku są 2-letnie kontrakty lojalnościowe, które podpisują klienci, co działa jako czynnik spowalniający migrację klientów z sieci kablowych do naszej sieci światłowodowej. Podstawową prędkością usługi światłowodowej jest 300MB/s. W naszej ofercie mamy również dodatkowo płatne prędkości 600MB/s oraz 1GB/s. Ich udział w nowej sprzedaży systematycznie rośnie, co sprzyja wzrostowi średniego przychodu z klienta.
Istotnym czynnikiem w konkurowaniu o klienta Internetu stacjonarnego jest jakość oferty telewizyjnej, przy czym polski rynek charakteryzuje się niewielką ekskluzywnością kontentu. Nawet drogie treści telewizyjne (np. prawa sportowe), których nabywcami w Polsce są głównie platformy satelitarne, są szeroko dystrybuowane do telewizji kablowych. Orange Polska kontynuuje strategię dystrybutora kontentu współpracując ze wszystkimi istotnymi nadawcami treści. W 2017 r. Orange Polska wraz z nową ofertą Orange Love wprowadził do oferty nowy dekoder telewizyjny, o lepszej funkcjonalności, który od tego czasu jest systematycznie ulepszany wychodząc naprzeciw potrzebom klientów.
Na terenach wiejskich główną technologią jest technologia mobilna, na bazie której oferujemy usługi do użytku stacjonarnego. Baza klientów Internetu stacjonarnego Orange Polska podlega bardzo istotnej transformacji. Mało konkurencyjna technologia ADSL jest w coraz większym stopniu zastępowana przez technologie wzrostowe, głównie światłowód i Internet mobilny do użytku stacjonarnego, co jest możliwe dzięki naszym inwestycjom w poprawę jakości sieci.
3 PERSPEKTYWY ROZWOJU ORANGE POLSKA
3.1 Perspektywy rynkowe
Wartość rynku telekomunikacyjnego w Polsce w roku 2020 spadła w wyniku skutków wybuchu pandemii COVID-19. W roku 2021 nastąpiło odbicie wartości rynku a Orange Polska prognozuje jego dalszy wzrost w nadchodzących latach. W krótkim okresie pozytywnie na rozwój rynku w Polsce będą wpływały szczególnie takie czynniki jak dynamiczny rozwój dostępu do Internetu dużych prędkości (powyżej 30 Mb/s), dzięki inwestycjom w sieć światłowodową (w tym program POPC) oraz płynącym funduszom europejskim, zaś po stronie rynku mobilnego pozytywnie będzie oddziaływać wzrost bazy klientów abonamentowych z ARPU wspieranym przez strategie ‘więcej za więcej”. Również od strony popytowej możemy zaobserwować większą potrzebę klientów do posiadania niezawodnego łącza, co uwidoczniło się szczególnie w okresie pandemii. Ożywienie gospodarcze według prognoz makroekonomicznych na najbliższe lata będzie wpływało na wzrost popytu na rynku zarówno od strony klientów
26
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
indywidualnych jak i klientów biznesowych. W charakterystyce zmian na rynku, hamująco na rozwój rynku oddziaływać będzie substytucja usług stacjonarnych usługami mobilnymi, zarówno w obszarze telefonii stacjonarnej, jak również tradycyjnego (opartego głównie na łączach miedzianych, o prędkości poniżej 30 Mb/s) szerokopasmowego dostępu do Internetu.
W dłuższym terminie, na rozwój rynku pozytywny wpływ mieć będzie rozwój usług opartych o 5G dzięki większym prędkościom Internetu oraz niskim opóźnieniom wymaganym przez usługi autonomiczne oraz Internet rzeczy (IoT). W najbliższych latach spodziewamy się także kontynuacji wzrostu penetracji stacjonarnym dostępem do Internetu, w związku z postępującym procesem cyfryzacji społeczeństwa i gospodarki, rozwojem pracy i nauki zdalnej, usług e-commerce, Internetu Rzeczy (IoT), e-administracji, e-zdrowia itp. Wzrost popytu będzie zaspokojony poprzez podaż Internetu stacjonarnego dzięki inwestycjom prowadzonym przez Orange, współfinansowanym ze środków unijnych (gdzie przewidywane jest objęcie zasięgiem ponad 2 mln gospodarstw domowych przez Orange jak i innych operatorów), inwestycjom innych operatorów telekomunikacyjnych w technologiach stacjonarnych, jak również ciągłą poprawę jakości sieci mobilnej. Podejmowane działania, jak również porozumienia pomiędzy operatorami umożliwiające wykorzystanie powstałej infrastruktury, jak np. pomiędzy Orange a T-Mobile, zakładające dostęp gospodarstw domowych w budynkach wielorodzinnych na obszarach nieregulowanych czy nowe inwestycje jak Światłowód Inwestycje (joint venture pomiędzy Orange i APG), na którego infrastrukturze stacjonarny dostęp do Internetu zapewnią oprócz Orange również T-Mobile oraz Grupa Polsat Plus, zbliżą Polskę do realizacji celów Agendy Cyfrowej.
W przypadku rynku usług mobilnych, spodziewamy się pozytywnych efektów zmian wprowadzonych przez głównych operatorów, polegających na oferowaniu klientom większych pakietów danych w zamian za nieco wyższą cenę oraz dalszego przesunięcia walki konkurencyjnej w kierunku rywalizacji opartej o jakość. Wzrost rynku będzie w dalszym ciągu wspierany przez oferty spakietyzowane i konwergentne łączące w sobie usługi mobilne i stacjonarny dostęp do Internetu, czego przykładem jest uruchomienie sprzedaży Internetu stacjonarnego przez Play na sieci Vectry, podpisanie umowy przez Grupę Cyfrowego Polsatu oraz UPC na wykorzystanie sieci Nexera, czy też umowa na dostęp do sieci Fiberhost przez T-Mobile oraz Play. Dodatkowo, kierunek rozwoju oferty Play w kierunku konwergencji usług mobilnych i stacjonarnych oraz potencjalne inwestycje w infrastrukturę stacjonarną zapowiedział też Iliad, nowy właściciel tego operatora a kierunek ten potwierdza oczekująca na zgodę regulatora akwizycja operatora kablowego UPC. Jeśli transakcja ta się sfinalizuje będziemy obserwować kierunek jaki przybierze strategię nowego operatora konwergentnego.
Na rynku usług biznesowych, spodziewamy się kontynuacji wzrostu ilości usług w ślad za zwiększaniem się ilości firm i pracowników oraz rozwojem gospodarki w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Spodziewamy się wzrostu popularności ofert telekomunikacyjnych łączonych z ofertami ICT oraz machine-to-machine (M2M). Operatorzy telekomunikacyjni rozszerzają swoją działalność na obszar ICT poprzez akwizycje, czego przykładem jest zakup spółek BlueSoft oraz Craftware przez Orange Polska.
W 2021 r. operatorzy komórkowi kontynuowali wprowadzanie usług w technologii 5G w szeregu miast w Polsce wykorzystując posiadane do tego częstotliwości ze względu na brak aukcji na częstotliwości w zakresie 3,4-3,8 GHz.
Rynek telekomunikacyjny w Polsce rozwija się także dzięki kolejnym przejęciom. W lipcu 2021 Grupa Polsat Plus sfinalizowała przejęcie Premium Mobile, który był dotychczas MVNO na jej sieci. We wrześniu Play poinformował o planach zakupu za 7mld zł UPC, będącej największym operatorem CATV w Polsce – zamknięcie transakcji spodziewane jest w pierwszej połowie 2022, po uzyskaniu niezbędnych zgód regulacyjnych.
Na rynku rozwija się również trend sprzedaży infrastruktury do oddzielnych spółek – operatorów specjalizujących się w zarządzaniu infrastrukturą. Przykładami są przejęcia infrastruktury mobilnej przez Cellnex – na przełomie marca i kwietnia od Playa, a w lipcu od Polkomtela za 7mld zł. W zakresie infrastruktury stacjonarnej Orange Polska sprzedała za 1,4mld zł funduszowi APG 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje, który w perspektywie 2025 roku obejmować ma zasięgiem światłowodu 2,4 mln gospodarstw domowych.
3.2 Nowy plan strategiczny .Grow na lata 2021-2024: kolejny śmiały krok na drodze budowania wartości
W 2020 roku z powodzeniem zakończyliśmy realizację strategii Orange.One. Ambitne cele określone w tym planie zostały osiągnięte, a odwróceniu uległy wieloletnie negatywne trendy przychodów i rentowności. Jesteśmy teraz lepiej
27
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
przygotowani na przyszłość, oferując usługi pożądane przez klientów, posiadając aktywa, które je wspierają oraz bardziej efektywną strukturę kosztową. Orange Polska jest dziś zupełnie inną firmą i wyraźnym liderem we wszystkich kluczowych segmentach rynku. Jesteśmy gotowi, żeby wykorzystywać wszelkie szanse i stawiać czoło wyzwaniom, jakie przyniesie przyszłość. Spółka jest teraz gotowa do rozpoczęcia kolejnego etapu na drodze budowania wartości – jakim jest strategia .Grow, którą ogłosiliśmy 28 czerwca.
W tym nowym czteroletnim planie, którego realizacja zakończy się w 2024 roku, przesuwamy nacisk na wzrost oraz monetyzację inwestycji. Strategia .Grow to ewolucyjny krok, który przyczyni się do stymulacji i przyspieszenia wzrostu przychodów i zysków, kładąc jednocześnie podwaliny pod kontynuację wzrostu po roku 2024.
Ewolucja oznacza, że główne filary naszej strategii nie ulegają zmianie. Konwergencja pozostanie kluczową dźwignią wzrostu, pomagając w zdobyciu i utrzymaniu zaufania i lojalności klientów. Jednak w ramach strategii .Grow chcemy pójść jeszcze dalej i w pełni czerpać korzyści z inwestycji w sieć światłowodową.
Rychłe pojawienie się technologii 5G stanie się całkowicie nową dźwignią wzrostu, doda łączności internetowej nowego wymiaru zarówno z punktu widzenia konsumentów jak i przedsiębiorstw. W tym kontekście postrzegamy usługi ICT jako kluczowy czynnik wzrostu na rynku biznesowym.
Kompensując spadki w schyłkowych segmentach działalności, wprowadzimy nowe źródła wzrostu, w tym dostęp hurtowy do naszej sieci światłowodowej i mobilnej. Mocno postawimy na rozwój w wybranych obszarach nowych i wschodzących trendów i technologii – z pełną świadomością, że nie wszystkie inicjatywy się zwrócą – gdyż chcemy zapewnić wzrost także po 2024 roku.
W ramach strategii .Grow chcemy uwolnić nasz wewnętrzny potencjał wynikający z transformacji cyfrowej. Będziemy podążać w kierunku, którego oczekują klienci jednocześnie poprawiając naszą wewnętrzną efektywność opierając się w większym stopniu na sztucznej inteligencji i korzystając z Big Data. Chcemy do co najmniej 25% zwiększyć udział sprzedaży poprzez kanały cyfrowe oraz planujemy żeby ponad 75% kontaktów w obsłudze klienta odbywało się online.
Ostatnim, ale nie mniej ważnym, elementem będzie wzrost odpowiedzialności społecznej Orange Polska. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu.
Rynek konsumencki: Konwergencja pozostaje główną dźwignią wzrostu
Na rynku klientów masowych, kluczem do budowy wartości w dalszym ciągu będzie konwergencja, czyli sprzedaż pakietu usług mobilnych i stacjonarnych, który kompleksowo adresuje potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie usług telekomunikacyjnych, przyczyniając się do wzrostu satysfakcji klientów i zmniejszenia wskaźnika odejść klientów. Widzimy tutaj w dalszym ciągu istotny potencjał, zarówno dosprzedaży kolejnych usług gospodarstwom domowych, w których już jesteśmy obecni, jak i wejścia z naszymi usługami do nowych gospodarstw. Postawiliśmy sobie cel wzrostu bazy klientów konwergentnych o co najmniej 20% przy jednoczesnym dalszym istotnym wzroście przychodu z jednego klienta (ARPO).
Głównym niezbędnym warunkiem sukcesu będzie dalszy wzrost zasięgu naszej sieci światłowodowej. Do 2024 r. planujemy zwiększyć go o 2-3 miliony gospodarstw domowych, czyli 40-60% w stosunku do stanu na koniec 2020 r. W ciągu poprzednich kilku lat bardzo intensywnie inwestowaliśmy w budowę sieci, kreując światłowód jako synonim szybkiego niezawodnego Internetu w Polsce co przełożyło się na postrzeganie Orange Polska jako jego dostawcę pierwszego wyboru. W ciągu następnych lat będziemy głównie polegać na podłączaniu się na zasadach hurtowych do sieci innych operatorów. Będą to głównie sieć budowana przez Światłowód-Inwestycje oraz sieci budowane w ramach projektu Polska Cyfrowa (POPC). Światłowód daje nam znacznie wyższy średni przychód z klienta w porównaniu z technologiami miedziowymi. Głównie wynika to z większych możliwości sprzedaży kontentu oraz wyższych oferowanych prędkości, które są coraz częściej wybierane przez klientów. Są one również znacznie lepiej postrzegane przez klientów.
Będziemy nadal znacząco zwiększać zasięg sieci (w mln gospodarstw domowych)
28
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że inni operatorzy w coraz większym stopniu również chcą realizować strategię konwergencji w oparciu o szybki Internet stacjonarny, co będzie oznaczało większą konkurencję. Będzie to wymagać od nas umiejętności odróżnienia się kompleksowością oferty i jakością obsługi klienta. Będziemy tutaj korzystać z dużej siły naszej marki oraz bardzo dobrego postrzegania nas przez klientów (NPS #1). Będziemy również chcieli zaadresować potrzeby klientów bardziej wrażliwych cenowo.
Rynek biznesowy: strategia skupiona wokół usług ICT
Orange Polska jest liderem we wszystkich segmentach biznesowych rynku telekomunikacyjnego oraz czołowym graczem na rynku ICT. Realizacja strategii .Grow zapewni nam pozycję lidera w zakresie doradztwa i integracji kompleksowych usług transformacyjnych dla biznesu umożliwiających przedsiębiorstwom i instytucjom sprawne funkcjonowanie w nowym, cyfrowym świecie.
Chcemy w dalszym ciągu dynamicznie zwiększać przychody z usług ICT, w tempie ok 10% rocznie do 2024 r. Osiągniemy to dzięki wykorzystaniu naszych kluczowych zasobów, czyli sieci mobilnej i światłowodowej, wzbogaconej o szeroki portfel usług tworzących pełen łańcuch wartości cyfrowej transformacji. Kluczową rolę będzie odgrywać dalszy stabilny rozwój naszej spółki Integrated Solutions – trzeciego największego integratora na rynku polskim. A przyśpieszenie osiągniemy monetyzując inwestycje w nowe obszary i kompetencje, czyli spółki BlueSoft i Craftware. Największe wzrosty planujemy w obszarze cyberbezpieczeństwa oraz oprogramowania i aplikacji, korzystając zarówno z doświadczenia spółek zależnych jak i kompetencji budowanych na potrzeby wewnętrzne.
Zintensyfikujemy działania w obszarze migracji do chmury. Firmy w Polsce pod względem adopcji rozwiązań chmurowych nadal odstają od średniej europejskiej. Przetwarzanie danych w chmurze i wirtualizacja sieci to pierwszy krok w cyfrowej transformacji biznesu. Kolejnymi etapami będą automatyczna analiza danych, których dzięki wdrożeniu 5G będzie coraz więcej oraz wykorzystanie sztucznej inteligencji do tworzenia rozwiązań przyszłości.
5G będzie nowym katalizatorem dla rynku ICT, w szczególności zaś dla Internetu Rzeczy. Nowa sieć będzie szybsza i bardziej wydajna. Będzie mogła jednocześnie obsługiwać miliony połączonych obiektów. Firmy jako pierwsze zaczną wykorzystywać jej możliwości. Chcemy być liderem rynku jeśli chodzi o mobilne sieci prywatne. Do 2025 roku wspólnie z naszymi klientami chcemy utworzyć ponad 40 takich sieci.
Odpowiedzialność: jasno określone cele środowiskowe i społeczne
Chcemy, żeby rozwojowi pozostałych filarów naszej działalności towarzyszył wzrost odpowiedzialności społecznej – która od zawsze była dla nas bardzo ważna. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu. Jesteśmy przekonani, że branża telekomunikacyjna ma do odegrania istotną rolę w dochodzeniu do neutralności klimatycznej.
Naszym kluczowym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej (neutralności węglowej netto) do 2040 roku, czyli dziesięć lat przed terminem zalecanym przez Unię Europejską. Neutralność obejmie całość emisji Orange Polska, to jest zarówno Zakresy 1 i 2 (własne emisje bezpośrednie i pośrednie), jak i Zakres 3 (emisje w łańcuchu wartości –
29
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
przez dostawców, pracowników i klientów). W pierwszym etapie działań, do 2025 roku, zmniejszymy emisję CO2 w Zakresach 1 i 2 aż o 65% względem 2015 roku. Chcemy to osiągnąć głównie poprzez zwiększenie udziału energii odnawialnej w strukturze energetycznej z 0% w 2020 roku do co najmniej 60% w 2025 roku. Oznacza to, że musimy aktywnie wyszukiwać i wspierać projekty w tym obszarze. Będziemy także nadal optymalizować zużycie energii: przez ostatnich kilka lat co roku zmniejszaliśmy to zużycie pomimo stałego wzrostu transmisji danych w naszych sieciach. Do ograniczenia zużycia energii przyczyni się także wprowadzenie nowych, znacznie efektywniejszych technologii, takich jak światłowody i 5G. Średnie zużycie prądu na jednego klienta jest w sieci światłowodowej o około 80% niższe niż w przypadku korzystania z łączy miedzianych.
Aby do 2040 roku osiągnąć założony cel, przyspieszymy działania w celu zmniejszenia emisji w całym łańcuchu wartości, w tym przez dostawców i klientów. Będzie to obejmować wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Na przykład, we wszystkich salonach Orange będziemy odkupywać używane smartfony oraz przyjmować stare lub zepsute telefony komórkowe do recyklingu.
Włączanie cyfrowe ma dziś istotny wymiar społeczny. To z jednej strony upowszechnianie dostępu do szybkiego Internetu, a z drugiej edukacja i rozwój kompetencji cyfrowych. Aktywnie działamy na obu tych polach. Inwestujemy w sieć światłowodową, także z wykorzystaniem środków publicznych, aby dotrzeć również do terenów odległych od miast, gdzie często brakuje infrastruktury i dostępu do nowoczesnych usług. A poprzez naszą Fundację Orange od ponad 15 lat wspieramy edukację cyfrową Polaków. Fundacja realizuje w szkołach programy edukacji cyfrowej, w których co roku uczestniczy ponad 5 tys. dzieci. Wspólnie z partnerami społecznymi, szkolimy też nauczycielki i nauczycieli w ramach projektu Lekcja: Enter, współfinansowanego przez UE. To największa w Polsce inicjatywa tego typu. Łącznie z programu skorzysta 75 tys. nauczycieli.
Cel finansowy: wzrost wyników i powrót do wypłaty dywidend
Poprzednia strategia przyniosła odwrócenie wieloletnich negatywnych trendów w zakresie wyników finansowych oraz poprawiła strukturę naszego bilansu. Strategią .Grow wkraczamy na ścieżkę szybszego i stabilniejszego wzrostu, opartego na solidnych fundamentach.
Zwiększając przychody skorzystamy na wysokiej dźwigni operacyjnej, co przyspieszy wzrost EBITDAaL i przepływów pieniężnych. W ramach tego procesu będziemy monetyzować nasze inwestycje w sieć światłowodową i mobilną, generując stabilne zwroty. To klucz do sukcesu strategii .Grow, a zarazem element, który odróżnia ją od naszych wcześniejszych działań. Powrót do wzrostów w poprzedniej strategii był generowany przez olbrzymie oszczędności w kosztach pośrednich, natomiast marża bezpośrednia cały czas spadała. W najbliższych latach EBITDAaL będzie rosnąć głównie z przychodów napędzanych przez działalność komercyjną. Uczyni to ten wzrost zdrowszym fundamentalnie.
Będziemy maksymalizować przychody z podstawowej działalności, (stanowiące obecnie 75% całości przychodów), wśród których są trzy główne obszary wzrostu: konwergencja, ICT i usługi hurtowe. Planujemy wzrost przychodów z ofert konwergentnych i usług ICT odpowiednio na poziomie co najmniej 8% i około 10% rocznie (w ujęciu CAGR).
Nasza transformacja kosztowa będzie kontynuowana. Te same trendy w zakresie cyfryzacji, które otwierają nam możliwości wzrostu, przyczynią się także do dalszego ograniczania kosztów. Jednocześnie, korzystając ze sztucznej inteligencji i automatyzacji procesów, podniesiemy jakość obsługi klientów – z korzyścią dla obu stron. Przewidujemy, że presja inflacyjna częściowo zniweluje efekty tych działań, tym niemniej oczekujemy, że przełożą się one na zysk operacyjny na tyle, że wzrośnie marża EBITDAaL.
Nasza przemyślana strategia inwestycyjna będzie ukierunkowana na wzrost (zwłaszcza w usługach światłowodowych i 5G) oraz podnoszenie efektywności. Pomimo znaczącego poziomu inwestycji w te obszary, chcemy utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyjne na stałym rocznym poziomie 1,7-1,9 mld zł – średnio dla całego okresu. W ten sposób wzrost przychodów przełoży się na wzrost poziomu generowanej gotówki.
W ramach strategii .Grow chcemy powrócić do regularnego wypłacania dywidend. W czerwcu 2021 zobowiązaliśmy się do wypłaty dywidendy w wysokości 0,25 zł na akcję w 2022 roku z zysków za 2021 rok, pod warunkiem, że wskaźnik dług netto/EBITDAaL nie przekroczy poziomu 2,1x uwzględniając wynik aukcji na pasmo 5G. Uznajemy ten poziom jako stabilny bazowy na przyszłość. Decyzje o zmianie wysokości dywidendy w przyszłości będziemy podejmować co roku, każdorazowo analizując przewidywane bazowe trendy finansowych oraz długookresowe prognozy dźwigni finansowej względem przyjętego korytarza 1,7-2,2x.
30
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Średniookresowa prognoza finansowa
2021-20241 | |
Wzrost przychodów | Niski jednocyfrowy (CAGR2) |
Wzrost EBITDAaL | Niski-średni jednocyfrowy (CAGR2) |
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex) | 1,7-1,9 mld zł (średni roczny poziom) |
ROCE3 | Wzrost 3-4x (z poziomu 1,6% w 2020 roku) |
Dywidenda4 | Powrót do dywidendy począwszy od wyników za 2021 rok (płatnej w 2022 roku)5 |
Dług netto / EBITDAaL | Przedział 1,7-2,2x w długim okresie |
1 | Z zastrzeżeniem wpływu ostatecznych zapisów ustawy o cyberbezpieczeństwie oraz z wyłączeniem istotnych nieorganicznych zmian w strukturze Orange Polska; CAGR względem 2020 roku. |
2 | Skumulowany roczny procentowy wskaźnik wzrostu (ang. compound annual growth rate). |
3 | Stopa zwrotu z kapitału zaangażowanego (ang. return on capital employed). |
4 | Zob. opis podejścia do wypłat dywidendy, pkt 4.2. |
5 | Pod warunkiem, że wskaźnik długu netto do EBITDAaL nie przekroczy 2,1x (z uwzględnieniem wyników aukcji na częstotliwości 5G); podlega zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. |
3.3 Notowania akcji Orange Polska S.A. na Warszawskiej Giełdzie
Od listopada 1998 r. akcje Orange Polska S.A. (wcześniej Telekomunikacji Polskiej S.A). są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. w systemie notowań ciągłych.
Akcje Spółki wchodzą w skład następujących indeksów:
◾ | największych spółek WIG20 oraz WIG30, |
◾ | szerokiego rynku WIG, |
◾ | spółek zaangażowanych w społeczną odpowiedzialność biznesu – WIG ESG Index. |
W 2021 r. Orange Polska S.A. ponownie znalazł się w prestiżowym gronie giełdowych spółek odpowiedzialnych społecznie. W ogłoszonym przez Giełdę Papierów Wartościowych składzie WIG ESG Index znalazło się 60 spółek. Orange Polska S.A. jest obecna w tym zestawieniu od pierwszej edycji. WIG ESG Index cieszy się coraz większym zainteresowaniem przedsiębiorców i inwestorów, dostrzegających zależność między uwzględnianiem aspektów społecznych i środowiskowych, a wynikami finansowymi przedsiębiorstwa.
Dodatkowo Orange Polska S.A. notowany jest w globalnym Indeksie FTSE Russell ESG Ratings, który uwzględnia wyniki ESG (środowiskowe, społeczne i zarządcze) firm.
W 2021 r. indeksy na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych zanotowały wzrosty. Akcje Orange Polska S.A. wzrosły w tym czasie o 28% a indeks dużych spółek giełdowych WIG20 zanotował wzrost o 14%.
31
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Rekomendacje oraz raporty dla akcji Orange Polska S.A. są wydawane przez następujące instytucje finansowe (według wiedzy Spółki na dzień publikacji niniejszego sprawozdania)*:
Nazwa Instytucji |
Barclays |
Citigroup |
Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska |
Dom Maklerski mBanku |
Dom Maklerski PKO Bank Polski |
Dom Maklerski Santander |
Erste Bank Investment |
Goldman Sachs |
Haitong Bank |
Ipopema Securities |
Trigon Dom Maklerski S.A. |
VTB Capital |
Wood & Company |
*Aktualna lista brokerów wraz z danymi instytucji znajduje się na stronie internetowej Spółki: www.orange-ir.pl
NOTOWANIA AKCJI ORANGE POLSKA S.A. – w okresie od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2021 r.
32
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
3.3.1 Relacje Inwestorskie Orange Polska
Działalność Orange Polska w zakresie relacji inwestorskich koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu przejrzystej i aktywnej komunikacji z rynkiem kapitałowym poprzez czynną współpracę z inwestorami, analitykami jak również na zapewnieniu wykonywania obowiązków informacyjnych w ramach obowiązujących aktów prawnych. Relacje Inwestorskie wraz z osobami reprezentującymi Spółkę regularnie odbywają liczne spotkania z inwestorami i analitykami krajowymi i zagranicznymi oraz uczestniczą w większości regionalnych i branżowych konferencji inwestorskich.
Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Orange Polska są kwartalnie prezentowane w ramach konferencji transmitowanych równocześnie z wykorzystaniem sieci internetowej. W 2021 roku odbyły się cztery konferencje poświęcone prezentacji wyników. Najważniejszym wydarzeniem ubiegłego roku była prezentacja nowej strategii .Grow czemu było poświęcone osobne wydarzenie w czerwcu.
Działalność oraz wyniki Spółki są na bieżąco monitorowane przez analityków reprezentujących polskie i zagraniczne instytucje finansowe. W 2021 roku kilkanaście instytucji finansowych opublikowało raporty i rekomendacje dotyczące Spółki.
W marcu i wrześniu Jacek Kunicki, Członek Zarządu ds. Finansów prezentował działalność Spółki oraz odpowiadał na pytania inwestorów indywidualnych podczas konferencji online przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych.
Działania podejmowane przez Relacje Inwestorskie w kontaktach z inwestorami mają przede wszystkim na celu umożliwienie rynkowi przeprowadzenia rzetelnej oceny sytuacji finansowej Spółki, jej pozycji rynkowej oraz skuteczności przyjętego modelu biznesowego z uwzględnieniem strategicznych kierunków rozwoju w kontekście rynku telekomunikacyjnego oraz sytuacji makroekonomicznej w gospodarce krajowej i na rynkach międzynarodowych.
W 2021 r. Orange Polska opublikował piąty raport zintegrowany. Raport w kompleksowy sposób pokazuje finansowe i pozafinansowe aspekty działalności Spółki. W raporcie omówiono w szczególności model biznesowy, źródła powstawania wartości, uwarunkowania społeczno-ekonomiczne działalności firmy, metody realizacji strategii, sposób zarządzania Spółką i ład korporacyjny, zarządzanie ryzykiem oraz wpływ na środowisko. Treść i układ raportu są oparte na zaleceniach Międzynarodowej Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC), wytycznych Global Reporting Initiative (GRI Standards), normie ISO 26000 oraz Celach Zrównoważonego Rozwoju.
4 ISTOTNE ZDARZENIA MAJĄCE WPŁYW LUB MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ ORANGE POLSKA
Poniżej przedstawiono kluczowe zdarzenia, które w opinii Zarządu obecnie mają lub w niedalekiej przyszłości mogą mieć wpływ na działalność Orange Polska. Dodatkowe ujęcie zagrożeń i ryzyk mogących wpływać na działalność operacyjną oraz wyniki finansowe Grupy zostało zawarte w rozdziale IV niniejszego dokumentu.
4.1 Implementacja strategii .Grow
W czerwcu 2021 r. ogłosiliśmy strategię o nazwie .Grow, na lata 2021-2024. Jest to ewolucyjny krok w stosunku do poprzedniej strategii, który przyczyni się do stymulacji i przyspieszenia wzrostu przychodów i zysków, kładąc jednocześnie podwaliny pod kontynuację wzrostu po roku 2024.
Ewolucja oznacza, że główne filary naszej strategii nie ulegają zmianie. Konwergencja pozostanie kluczową dźwignią wzrostu, pomagając w zdobyciu i utrzymaniu zaufania i lojalności klientów. Dalszy wzrost liczby klientów będzie głównie napędzany przez dalsze zwiększanie dostępności technologii światłowodowej, która również przyczynia się do wzrostu wartości średniego przychodu z klienta. Na rynku biznesowym postrzegamy usługi ICT jako kluczowy czynnik wzrostu. Największe wzrosty planujemy w obszarze cyberbezpieczeństwa oraz oprogramowania i aplikacji, korzystając zarówno z doświadczenia niedawno kupionych spółek zależnych jak i kompetencji budowanych na
33
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
potrzeby wewnętrzne. Zintensyfikujemy działania w obszarze migracji do chmury oraz zaczniemy wykorzystywać technologię 5G, która będzie nowym katalizatorem, w szczególności dla Internetu Rzeczy.
W ramach strategii .Grow chcemy uwolnić nasz wewnętrzny potencjał wynikający z transformacji cyfrowej. Będziemy podążać w kierunku, którego oczekują klienci jednocześnie poprawiając naszą wewnętrzną efektywność opierając się w większym stopniu na sztucznej inteligencji i korzystając z Big Data.
Istotnym elementem jest również odpowiedzialność społeczna Orange Polska. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu.
W wymiarze finansowym strategią .Grow wkraczamy na ścieżkę szybszego i stabilniejszego wzrostu, opartego na solidnych fundamentach. W najbliższych latach EBITDAaL ma rosnąć szybciej i jej głównym motorem mają być przychody napędzane przez działalność komercyjną. Będzie to fundamentalna zmiana w stosunku do poprzedniej strategii, kiedy powrót do wzrostów, po wielu latach spadków, był generowany przez olbrzymie oszczędności w kosztach pośrednich, natomiast marża bezpośrednia cały czas spadała. Nasza strategia inwestycyjna będzie ukierunkowana na wzrost (zwłaszcza w usługach światłowodowych i 5G) oraz podnoszenie efektywności. Pomimo znaczącego poziomu inwestycji w te obszary, chcemy utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyjne na stałym rocznym poziomie 1,7-1,9 mld zł – średnio dla całego okresu. W ten sposób wzrost przychodów przełoży się na wzrost poziomu generowanej gotówki.
4.2 Środowisko inflacyjne powoduje presję na wzrost kosztów operacyjnych, głównie kosztów energii
Wskaźnik inflacji konsumenckiej (CPI) w Polsce wyniósł w 2021 roku 5.1% a obecny konsensus rynkowy zakłada ponad 7% na rok 2022, przy czym tendencja tych oczekiwań jest rosnąca. Dużo wyższą dynamikę wzrostu niż wskaźnik CPI mają ceny energii elektrycznej. Według danych Towarowej Giełdy Energii średnioważona cena kontraktu rocznego z dostawą na rok 2022 wyniosła w całym 2021 roku 384 zł/MWh co oznaczało wzrost o ok. 65% w stosunku do ceny z notowań kontraktu na rok 2021 w roku 2020. Jednak średnia cena takiego kontraktu terminowego w samym grudniu 2021 wyniosła aż 722 zł/MWh. Natomiast średnia cena energii na rynku spotowym w grudniu sięgnęła 830 zł/MWh osiągając poziomy nawet powyżej 2000 zł/MWh. Na wzrosty cen energii w 2021 roku wpływ miał wzrost cen uprawnień do emisji CO2 z poziomu 30 do 90 EUR/t, wzrost cen gazu w drugiej połowie roku (cena błękitnego paliwa wzrosła r/r o 155% - średnioważona cena kontraktu rocznego z dostawą gazu na kolejny rok), w połączeniu z po-pandemicznym odbiciem po stronie popytu.
Środowisko inflacyjne będzie miało istotny wpływ na poziom naszych kosztów operacyjnych w roku 2022 i kolejnych. Wpływ inflacji jest przede wszystkim widoczny w kosztach energii elektrycznej ale również w kosztach najmów. Oczekujemy, że nasze koszty energii mogą bardzo istotnie wzrosnąć w tym roku z poziomu ok 250 mln zł w roku 2021. Średnia zrealizowana jednostkowa cena energii w 2021 r. wyniosła ok 300 zł/MWh. Na koniec 2021 r. mieliśmy zabezpieczone ok. połowy zapotrzebowania na energię na rok 2022 po cenach znacznie wyższych niż zrealizowane za rok 2021 ale również po znacznie niższych niż dostępne na rynku spotowym w końcówce roku. Pozytywnie na średnią cenę energii wpływa znacznie tańsza energia ze źródeł odnawialnych, która oczekujemy że zapewni nam ok. 10% zapotrzebowania w tym roku. Większość naszych umów najmu infrastruktury telekomunikacyjnej, punktów sprzedaży oraz powierzchni biurowych jest indeksowana do inflacji z poprzedniego roku, co również przełoży się na wyższe koszty w bieżącym roku. Podobnie, koszty usług doradczych, wsparcia technicznego oraz obsługi klienta będą poddane presji inflacyjnej.
Od lat w naszej strategii komercyjnej kierujemy się kreacją wartości, zmieniając taryfy naszych kluczowych usług w formule więcej-za-więcej. Przy czym zdecydowana większość naszych kontraktów z klientami jest zawierana na 2 lata, co powoduje, że w krótkim terminie nasza zdolność do przeniesienia wyższych kosztów na klientów jest ograniczona. Inflacja oraz osłabienie złotówki powoduje również wzrost cen telefonów komórkowych. Jednak w tym przypadku jesteśmy w stanie szybko reagować i dostosowywać nasze ceny w celu przeniesienia wzrostu tych kosztów na klientów.
34
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Jako konsekwencja rosnącej inflacji mamy do czynienia z nagłym istotnym wzrostem stóp procentowych w Polsce. Ponieważ ok 90% naszego zadłużenia jest efektywnie oparte na stałej stopie procentowej aż do połowy 2024 roku, oczekujemy, że podwyżki stóp procentowych nie będą miały istotnego wpływu na ponoszone przez nas koszty odsetkowe do tego czasu.
4.3 Przewidywany powrót do wypłat dywidend
Mając na uwadze sukces zakończonej strategii Orange.one, oraz nowy plan strategiczny .Grow, który zakłada stabilny wzrost wyników finansowych Spółki, zarząd jest przekonany że Orange Polska jest na właściwej drodze do powrotu do trwałego wynagradzania akcjonariuszy. W czerwcu 2021 roku zarząd zobowiązał się, że będzie proponował wypłatę dywidendy w wysokości 0,25 zł na akcję w 2022 roku z zysków za 2021 rok, pod warunkiem, że wskaźnik dług netto/EBITDAaL nie przekroczy poziomu 2,1x uwzględniając wynik aukcji na pasmo 5G.
Dodatkowo, Zarząd uznaje dywidendę w wysokości 0,25 zł na akcję jako stabilny poziom bazowy na przyszłość. Wszelkie decyzje o zmianie wysokości dywidendy w przyszłości będą podejmowane co roku, z uwzględnieniem przewidywanych bazowych trendów finansowych oraz długookresowej prognozy dźwigni finansowej (stosunek długu netto do EBITDAaL) względem przyjętego korytarza 1,7-2,2x.
4.4 Światłowód Inwestycje: 50/50% JV z APG w celu budowy sieci światłowodowej do 1,7 mln gospodarstw domowych
W kwietniu 2021 r. podpisaliśmy umowę sprzedaży 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje sp. z o.o., podmiocie, przez który realizowane będzie wspólne przedsięwzięcie polegające na budowie infrastruktury światłowodowej oraz oferowaniu przez ten podmiot hurtowych usług dostępu.
Docelowo Światłowód Inwestycje będzie dysponował łączami obejmującymi 2,4 mln gospodarstw domowych, stając się wiodącym niezależnym operatorem hurtowym otwartej sieci światłowodowej w Polsce. Z tej liczby dostęp do około 0,7 mln został wniesiony przez Orange Polska spośród sieci zbudowanej wcześniej. Dostęp do pozostałych około 1,7 mln zostanie wybudowany przez Światłowód Inwestycje do roku 2025. Sieć Światłowód Inwestycje będzie znajdować się głównie na obszarach o małej lub średniej konkurencji, co maksymalnie pozwoli wykorzystać potencjał rynku szybkiego dostępu do Internetu. Światłowód Inwestycje działa w modelu otwartym, zapewniając OPL i innym zainteresowanym operatorom dostęp do sieci na zasadach hurtowych. Światłowód Inwestycje ogłosił do tej pory podpisanie umów hurtowych oprócz Orange Polska również z T-Mobile Polska oraz Netią (z Grupy Cyfrowy Polsat). Spółka będzie finansować swoje inwestycje (capex na budowę sieci szacowany na 3 mld zł) głównie z własnego długu, nie gwarantowanego przez OPL.
Transakcja wyceniła Światłowód Inwestycje na 2 748 mln zł (bez uwzględniania gotówki i długu). Orange Polska sprzedał APG 50% udziałów w za łączną kwotę 1 374 mln zł. Z tego 897 mln zł zostało zapłacone w sierpniu 2021 r., zaś pozostałe 487 mln zł będzie rozliczane w latach 2022-2026, i będzie warunkowane realizacją uzgodnionego harmonogramu budowy sieci. Transakcja przewiduje, że w latach 2023-2026 każdy z partnerów, wniesie do spółki po około 300 mln zł kapitału.
Zgodnie z naszym strategicznym celem, jakim jest podtrzymanie wysokiej dynamiki komercyjnej poprzez dalszą koncentrację na łączach światłowodowych i konwergencji, to przełomowe partnerstwo zapewni elastyczność w dalszej budowie sieci światłowodowej, zwłaszcza na obszarach pozbawionych szybkiego Internetu, a jednocześnie umożliwi natychmiastowe obniżenie poziomu dźwigni finansowe i znaczące wzmocnienie naszego bilansu.
W naszej opinii, dalsza rozbudowa sieci światłowodowej na obszarach o małej lub średniej konkurencji w modelu otwartym stworzy najlepsze warunki dla szybkiego pozyskania klientów, umożliwiając Orange Polska monetyzację inwestycji w sieć światłowodową poprzez działalność detaliczną i hurtową.
4.5 Nowe szanse na rynku hurtowym
W ramach strategii .Grow naszą intencją jest szersze otwarcie na możliwości biznesowe na rynku hurtowym. Z jednej strony jest to naturalna konsekwencja naszych inwestycji w infrastrukturę mobilną i stacjonarną i chęć ich lepszej
35
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
monetyzacji. Z drugiej strony widzimy potencjał do tego wynikający z rozwoju rynku dostępu do szybkiego Internetu, wchodzenia innych graczy rynkowych w rynek usług konwergentnych oraz stopniowego rozwoju sieci mobilnych w technologii 5G.
Będziemy dążyć do pozyskania większej liczby klientów na naszej sieci światłowodowej, obejmującej zasięgi wybudowane w latach poprzednich oraz te budowane w ramach programu Polska Cyfrowa (POPC). Naszą ambicją jest aby zwiększyć liczbę klientów światłowodu pochodzących od innych operatorów co najmniej sześciokrotnie stosunku do końca 2020 r., kiedy mieliśmy ich 26 tys. W 2021 r. ich liczba wzrosła do 53 tys. Chcemy również w większym stopniu udostępniać naszą infrastrukturę przesyłową. W ramach tego będziemy świadczyć usługi dla spółki Światłowód-Inwestycje. Widzimy tutaj również potencjał dla innych operatorów infrastruktury mobilnej zainteresowanych podłączeniem swoich stacji bazowych do światłowodu.
W ramach rozwoju działalności hurtowej w czerwcu przedłużyliśmy umowę roamingu krajowego z P4, operatorem sieci Play. Współpraca jest kontynuowana w formule „take-or-pay”, która gwarantuje dodatkowy minimalny przychód dla Orange Polska w wysokości 300 mln zł łącznie w latach 2021 – 2025. Umowa dotyczy stosunkowo ograniczonego ruchu w porównaniu do ruchu generowanego przez klientów własnych Orange Polska i posiada wbudowane mechanizmy kontroli w celu zapewnienia odpowiedniej jakości usług.
Chcielibyśmy również zaistnieć na hurtowym rynku MVNO, oferując swoją sieć dla inwestorów stacjonarnych, którzy chcą wejść na rynek usług komórkowych.
4.6 Wdrożenie sieci 5G w Orange Polska
Postępowanie aukcyjne na częstotliwości z zakresu 3480 MHz – 3800 MHz
Pomimo, że od anulowania rozpoczętego procesu aukcyjnego w paśmie 3480-3800 MHz minęło ponad półtora roku, nowy nie został jeszcze ogłoszony. Według naszej najlepszej wiedzy jest to związane z przeciągającymi się pracami nad przepisami dotyczącymi cyberbezpieczeństwa, które mają być częścią nowej dokumentacji aukcyjnej. Według założeń anulowanego procesu aukcyjnego który był rozpisany na początku 2020 r. do rozdysponowania były 4 rezerwacje częstotliwości, każda po 80 MHz, ważne przez 15 lat. W aukcji mógł wystartować tylko jeden podmiot z danej grupy kapitałowej. Uczestnik aukcji (bądź jego grupa kapitałowa) musiał się wykazać minimum 1 mld zł inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną w latach 2016-2018 oraz posiadać rezerwację pasma z zakresy 800, 900, 1800, 2100 bądź 2600 MHz (bardzo istotny element ze względu na fakt rozwoju sieci 5G w architekturze Non-Stand Alone). Cena wywoławcza każdego z bloków wynosiła 450 mln zł.
Orange aktywnie uczestniczyło i nadal uczestniczy w dyskusjach dotyczących planów przyszłej alokacji pasma i wychodziła z inicjatywami mającymi na celu przeprowadzenie szybkiej i skutecznej procedury przydziału częstotliwości na potrzeby sieci 5G.
Komercyjne usługi 5G w paśmie 2100 MHz
Orange Polska niezmiennie stoi na stanowisku, że dopiero szybki przydział częstotliwości z zakresu 3400-3800 MHz umożliwi wdrożenie pełnowartościowych, z punktu widzenia parametrów dla klientów, usług sieci 5G w Polsce. Ze względu na sytuację związaną z anulowaniem aukcji wdrożyliśmy i rozwijamy, bazując na paśmie 2100 MHz, rozwiązania w oparciu o mechanizm dynamicznego przydziału pasma (ang. Dynamic Spectrum Sharing), który pozwala na przydzielanie zasobów usługom 4G bądź 5G w zależności od zapotrzebowania. Na koniec 2021 roku oferowaliśmy komercyjne usługi 5G w oparciu o sieć 1727 stacji bazowych.
Dalsze przygotowania do wdrożenia sieci 5G w Polsce
Ambicją Orange jest aktywnie uczestniczyć we wdrażaniu sieci 5G w Polsce i zapewnić klientom dostęp do sieci 5G oraz do nowoczesnych usług w oparciu o tę sieć. Kontynuujemy rozbudowę sieci światłowodowej, która będzie warunkować efektywną pracę sieci mobilnej 5G. W grudniu 2020 roku Orange podpisało umowę z Łódzką Specjalną Strefą Ekonomiczną na realizację wewnętrznej sieci 5G w paśmie 3.6 GHz. Pod koniec maja 2021 w ŁSSE ruszył 5G Lab, pierwszy w Polsce kampus 5G dla startupów i jednocześnie przestrzeń, w której będzie można przetestować przyszłościowe projekty na dokładnie takiej samej infrastrukturze 5G, jaka będzie w przyszłości budowana w Polsce.
36
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Z kolei dzięki współpracy Orange z zakładem Miele w Ksawerowie pod Łodzią, wybudowana została druga sieć kampusowa 5G od Orange działająca w oparciu o pasmo 3.6 GHz. Sieć ta pozwoli Miele na zastosowanie innowacyjnych rozwiązań cyfrowych umożliwiających m.in.: automatyzację produkcji i kontroli jakości dla tworzonych produktów oraz uruchomi na szeroką skalę szkolenia pracowników przy użyciu wirtualnej rzeczywistości.
W połowie grudnia poinformowaliśmy również o wybudowaniu prywatnej sieci 4G i 5G w fabryce Nokii w Bydgoszczy. Sieć uruchomiona dla Nokii stanowi m.in. bazę badawczo - rozwojową do wdrażania projektów optymalizacji procesów produkcji dla przemysłu 4.0. Podczas realizacji wymienionych projektów Orange zbiera coraz więcej unikatowego na polskim rynku doświadczenia, które wierzymy, że zaprocentuje przy dalszych tego typu wdrożeniach, zwłaszcza, że niewątpliwie prywatne sieci 5G będą jednym z elementów przyszłości efektywnego przemysłu.
4.7 Nabycie spółek BlueSoft sp. z o.o. oraz Craftware sp. z o.o. w celu wzmocnienia działalności w obszarze klientów biznesowych
Jednym z głównych punktów strategii dla rynku biznesowego jest posiadanie pozycji długoterminowego partnera strategicznego w cyfrowej transformacji naszych klientów. Oznacza to dostarczanie klientom nie tylko łączności, usług telekomunikacyjnych i infrastruktury IT, ale również kompleksowych rozwiązań na przykład z zakresu inżynierii oprogramowania, chmury lub cyberbezpieczeństwa. W naszej strategii podkreślaliśmy chęć rozwijania biznesu ICT oferującego potencjał wzrostu i znaczące synergie z naszym podstawowym telekomunikacyjnym biznesem ze względu na procesy digitalizacji w przedsiębiorstwach. Od wielu lat z powodzeniem rozwijamy technologie ICT w Orange Polska za pośrednictwem naszej spółki zależnej Integrated Solutions, która znajduje się wśród 3 największych integratorów IT w Polsce. Podstawą rozwoju jest wzrost organiczny natomiast akwizycje są jego uzupełnieniem. Cele przejęć są starannie selekcjonowane pod kątem uzupełnienia konkretnych kompetencji. Nabycie BlueSoft oraz Craftware doskonale uzupełnia nasze kompetencje i znacznie zwiększa naszą przewagę konkurencyjną zarówno w stosunku do innych operatorów telekomunikacyjnych, jak i firm świadczących tylko usługi ICT. Do tej pory obie spółki spełniają oczekiwania wyznaczone przy decydowaniu o ich zakupie.
BlueSoft, przejęty przez Orange Polska w 2019 roku, świadczy wiele usług informatycznych w obszarach o dużym potencjale wzrostu takich jak: tworzenie i integracja aplikacji, dostosowywanie systemów do potrzeb klienta, analityka i usługi w chmurze. Zdecydowana większość przychodów BlueSoft pochodzi z tworzenia i rozwoju dedykowanych aplikacji, które obejmują portale klienckie (w tym wspierające handel elektroniczny) jak również platformy i systemy back-office’owe. BlueSoft sprzedaje swoje produkty do zdywersyfikowanego portfela dużych klientów z wielu branż, w tym: bankowości i ubezpieczeń, przedsiębiorstw użyteczności publicznej, farmacji, telekomunikacji i logistyki.
Craftware, przejęty przez Orange Polska w grudniu 2020 roku, zajmuje się analizą, projektowaniem i wdrażaniem systemów zarządzania relacjami z klientami (CRM). Posiada doświadczenie we wdrażaniu i integracji tzw. systemów connected CRM w technologii Salesforce, platformy CRM nr 1 na świecie, z której korzysta ponad 150 000 firm na całym świecie. Baza klientów Craftware obejmuje duże firmy z branży farmaceutycznej, FMCG, handlu detalicznego i finansów. Wraz z dołączeniem Craftware do Grupy Orange Polska, zyskujemy dostęp do tego szybko rozwijającego się segmentu rynkowego, a także kolejne możliwości by wykorzystać kompetencje, które już mamy, m.in. w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, hybrydyzacji infrastruktury IT, integracji aplikacji czy migracji do chmury.
4.8 Rozbudowa infrastruktury
Sieć stacjonarna
Od 2015 roku, zgodnie z poprzednią strategią, byliśmy skoncentrowani na masowej budowie linii światłowodowych w technologii FTTH. Na koniec 2020 osiągnęliśmy strategiczny cel posiadania 5 mln gospodarstw domowych w zasięgu naszej sieci, co stanowiło ponad jedną trzecią wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Na koniec 2021 zasięgiem usług FTTH objętych jest ponad 5,9 mln gospodarstw domowych w 211 miastach Polski.
W ramach budowania zasięgu sieci światłowodowej wykorzystujemy infrastrukturę innych operatorów. Tam gdzie jest to technicznie możliwe i biznesowo opłacalne, wchodzimy w porozumienia z innymi operatorami sieci światłowodowych na dostęp hurtowy i efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury FTTH w danych lokalizacjach. Ich główną korzyścią jest szybszy dostęp do sieci światłowodowej w technologii FTTH. Takie działania wpisują się w założenia Dyrektywy Kosztowej Komisji Europejskiej, która rekomenduje unikanie dublowania
37
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
istniejących zasobów. Na koniec 2021 r. wykorzystywaliśmy infrastrukturę ponad 50 operatorów do 2,2 mln gospodarstw domowych.
W ramach nowej strategii .Grow będziemy dalej intensywnie rozwijać zasięg naszego światłowodu, który jest jednym z głównych elementów budowania wartości i ekspansji usług konwergentnych. Natomiast w odróżnieniu do lat poprzednich będziemy w jeszcze większym stopniu polegać na porozumieniach z innymi operatorami a własna budowa sieci będzie ograniczana do zasięgu w ramach projektu Polska Cyfrowa. Jednym z kluczowych partnerstw jest to ze spółką Światłowód Inwestycje, która w ciągu najbliższych lat wybuduje sieć światłowodową głównie na obszarach o małej lub średniej konkurencji do ok 1,7 mln gospodarstw domowych.
Jesteśmy największym w Polsce dostawcą usług hurtowych dla innych operatorów. Rośnie zapotrzebowanie klientów na pasmo transmisyjne - w szczególności na łącza o przepływnościach nx1Gb/s i nx10Gb/s. Wychodząc naprzeciw potrzebom, Orange Polska systematycznie rozbudowuje krajowy szkielet sieci transmisyjnej OTN (Optical Transport Network). W 2021 roku zwiększyliśmy ilość węzłów sieci OTN, czego wynikiem jest zwiększenie z 7Tb/s na koniec 2020 r. do 10Tb/s na koniec 2021 r. pojemności transportowej tej sieci.
Orange Polska jest jedynym operatorem w Polsce, do sieci którego dołączone są wszystkie Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR) obsługujące numery alarmowe 112, 997, 998, 999 oraz eCall. Do sieci Orange Polska dołączonych jest ok. 90% wszystkich numerów alarmowych w Polsce (ok. 500 lokalizacji). Korzyścią z tego płynącą są przychody od innych operatorów alternatywnych za zakańczanie połączeń ruchu alarmowego w sieci Orange oraz przychody abonamentowe.
Wskaźnik jakości połączeń telefonicznych w sieci stacjonarnej (WSPT) osiągnął na koniec 2021 wartość 98,84%, co świadczy o bardzo wysokiej jakości usług telefonii stacjonarnej Orange Polska.
Sieć mobilna
Konsekwentnie zwiększamy liczbę oraz rozbudowujemy konfigurację swoich stacji bazowych, w odpowiedzi na dynamicznie rosnący wolumen transmitowanych danych. W 2021 r. nasi klienci otrzymali możliwość korzystania z kolejnych 219 stacji. Zasięg technologii LTE z wykorzystaniem wszystkich pasm (wg stanu na koniec 2021 r.) obejmował 99,89% populacji na 98,50% terytorium Polski. Usługi 4G były świadczone za pomocą 11 844 stacji, z których 10 220 pozwalało na agregację pasma (na koniec 2020 roku agregacja była dostępna na 9 831 stacjach) .
W styczniu 2021 r. uruchomiona została usługa 5G w trybie DSS (Dynamic Spectrum Sharing) w paśmie 2100 MHz na terenie Trójmiasta, w czerwcu na terenie Lublina, a w listopadzie na terenie Konina. Tym samym Trójmiasto, Lublin oraz Konin dołączyły do Łodzi, Krakowa, Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Poznania, Wrocławia, Opola, Częstochowy, Rzeszowa, Kielc, Bielsko-Białej i Tych, gdzie klienci mogą już korzystać z 5G. Na koniec 2021 r. liczba stacji świadczących 5G DSS wynosiła 1727.
Sukcesywnie wdrażamy technologię LTE-M w paśmie 800 MHz na potrzeby rozwoju usług Internetu Rzeczy. W chwili obecnej LTE-M dostępna jest w całej Polsce na 10400 stacji bazowych. W obszarach wykluczających wykorzystanie tego pasma (obszary przygraniczne wymagające koordynacji międzynarodowej) wykorzystujemy częstotliwość 1800 MHz.
W celu przyspieszenia wykorzystania najnowszych technologii, intensywnie zwiększamy liczbę terminali, które umożliwiają korzystanie z 4G/5G zamiast 2G/3G. W roku 2021 zaakceptowaliśmy technicznie do pracy w sieci OPL: 111 modeli wspierających VoLTE (255 wszystkich), 55 modeli z VoWiFi (193 wszystkich) oraz 46 modeli z 5G (79 wszystkich).
4.9 Konkurencja na rynku usług telekomunikacyjnych
Rynek telekomunikacyjny w Polsce staje się rynkiem w coraz większym stopniu konwergentnym, na którym najwięksi operatorzy oferują pakiety zawierające usługi komórkowe i stacjonarne, świadczone w oparciu o infrastrukturę sieciową komórkową i stacjonarną.
38
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Prekursorem takiego zintegrowanego podejścia do świadczenia usług telekomunikacyjnych był Orange Polska, następnie po przejęciu Netii usługi konwergentne pojawiły się w ofercie Grupy Polsat Plus. W czerwcu 2019 r. swoją ofertę konwergentną uruchomił T-Mobile, opierając usługi stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu o podpisane wcześniej umowy hurtowe z Orange Polska, Nexerą i Fiberhost, jak również w IV kwartale 2021 ze Światłowód -Inwestycje.
Play również rozszerzył portfolio usług mobilnych o usługi stacjonarne wprowadzając do oferty, w drugim kwartale 2020 r. Internet stacjonarny w oparciu o współpracę hurtową z operatorem telewizji kablowej Vectra. Potwierdzając zapowiedziana przez Iliad realizację strategii konwergencji w Polsce, Play ogłosił w 2021 przejęcie UPC Polska od Liberty Global Group za kwotę PLN 7mld. Transakcja jest potwierdzeniem przyspieszenia konwergencji usług mobilnych i stacjonarnych na rynku polskim. Dodatkowo w roku 2021 Play podpisał umowę hurtową z Fiberhost rozszerzając tym samym zasięg Internetu stacjonarnego o nowe obszary.
Rynek przygotowuje się na nowe rozwiązania technologiczne, które umożliwia technologia 5G, co będzie w pełni możliwe po rozstrzygnięciu aukcji na częstotliwości w paśmie C (3.5-3.8 GHz). Istotną kwestią stanie się pozycjonowanie oferty 5G na rynku, zarówno od strony dostępnych telefonów komórkowych, planów mobilnych oraz powiązanych z nimi usług dodatkowych.
Rynek dostawców Internetu w Polsce jest nadal bardzo mocno rozdrobniony, dlatego należy spodziewać się dalszej konsolidacji rynku oraz geograficznej ekspansji większych operatorów w mniejszych miejscowościach. W szczególności, w Polsce funkcjonują setki małych lokalnych operatorów sieci światłowodowych, które mogą stawać się obiektem przejęć większych graczy.
W 2021 roku nadal ważną rolę na rynku odgrywały inwestycje w rozwój infrastruktury światłowodowej w oparciu o fundusze unijne. Dzięki współfinansowaniu ze środków unijnych, inwestycje tego typu są możliwe na terenach nisko zurbanizowanych, gdzie do tej pory inwestycje w sieć światłowodową nie miały uzasadnienia ekonomicznego. Takie inwestycje realizowane są przez Orange Polska oraz innych graczy np. Fiberhost, Nexera.
W ramach strategii .Grow Orange Polska planuje dalsze powiększanie zasięgu usług światłowodowych, natomiast będzie to realizowane głównie poprzez partnerstwa hurtowe, na przykład Światłowód Inwestycje oraz innych operatorów sieci budowanych w ramach projektów POPC. Z drugiej strony Orange Polska zadeklarował większe niż do tej pory otwarcie swojej sieci dla innych operatorów. To powoduje, że będziemy konkurować o klienta detalicznego w środowisku gdzie operuje więcej operatorów niż do tej pory.
W 2021 r. zmieniła się znacząco sytuacja na rynku infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce. Zarówno Play jak i Grupa Polsat Plus sprzedały swoją infrastrukturę hiszpańskiemu inwestorowi infrastrukturalnemu – firmie Cellnex. W przypadku Playa sprzedaż dotyczyła infrastruktury pasywnej, podczas gdy Grupa Polsat Plus dokonała sprzedaży nie tylko infrastruktury pasywnej ale również zdecydowała się na sprzedaż infrastruktury aktywnej. W ten sposób pojawił się na polskim rynku nowy gracz ze znaczącym udziałem w rynku infrastruktury mobilnej.
4.10 Ewolucja sieci dystrybucji Grupy
2021 to rok powolnego powrotu do normalności w wielu aspektach życia, między innymi w zakupach usług telekomunikacyjnych. Klienci w dużej mierze powrócili do korzystania z salonów sprzedaży, które są nadal największym kanałem dystrybucji.
Na koniec 2021 r. Orange Polska posiadał 653 salony sprzedaży na terenie kraju. Nasza sieć sprzedaży podlega ciągłej modernizacji i optymalizacji. Z jednej strony oznacza to ich mniejszą liczbę (na koniec 2020 r. było ich 687) z drugiej strony przeobrażenia w celu lepszego sprostania potrzebom klientów. Jesteśmy w trakcie realizacji projektu Best Retail Network (pol. Najlepsza sieć sprzedaży). Rozwiązania znane wcześniej tylko z dużych salonów typu Smart Store m.in. intuicyjne i funkcjonalne wnętrze, wykorzystujemy również w mniejszych salonach. Na koniec roku mieliśmy już 369 punktów sprzedaży zmodernizowanych do nowej wizualizacji, w porównaniu do 317 na koniec 2020 r. Wdrażane zmiany są doceniane przez naszych klientów – potwierdzają to wyniki badania Kantar, które kolejny rok z rzędu pokazują że jesteśmy siecią nr 1 jeżeli chodzi o NPS transakcyjny salonów (klienci odwiedzający salony Orange deklarują, że poleciliby wizytę w salonie Orange innym osobom, częściej niż robią to klienci operatorów konkurencyjnych w stosunku do swoich operatorów).
39
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Rok 2021 to dalszy rozwój sprzedaży w kanałach cyfrowych w ujęciu wolumenowym i wartościowym. Klienci coraz łatwiej korzystają z dostępnych narzędzi i platform a transformacja cyfrowa postępuje m.in. także przez sytuację pandemiczną, która przyspiesza procesy edukacji we wszystkich grupach społecznych. Z perspektywy Orange Polska rok 2021 to szczególny rozwój sprzedaży i obsługi w aplikacji Mój Orange, która zapewnia dostęp do głównych informacji o koncie klienta, prezentuje nasze oferty a także umożliwia realizację procesów obsługowych. Wysoką skuteczność sprzedaży online wspierały tegoroczne kampanie na bazie bieżących wydarzeń oraz profili behawioralnych klientów. Narzędzia oparte o sztuczną inteligencję oraz marketing automation pozwoliły nam rekomendować klientom oferty, które mogły ich najbardziej zainteresować. W celu zapewnianie klientom benefitów przy sprzedaży online wdrożyliśmy pod koniec pierwszego półrocza dedykowaną ofertę online z dodatkowym, bezpłatnym miesiącem. Kanał online napędzają kanały offline, ponieważ wykorzystujemy kanały tradycyjne do promocji aplikacji Mój Orange. Dodatkowo intensywnie edukujemy klientów w zakresie wykorzystania kanałów samoobsługowych. W efekcie tych działań udział sprzedaży przez kanały cyfrowe odnotował dalszy wzrost do poziomu 16%, co jest zgodne z naszym celem strategicznym dojścia do 25% w roku 2024.
Dobre wyniki odnotowała także Telesprzedaż, która jest realizowana przez partnerów zewnętrznych oraz własne Call Centre. Koncentrujemy się tutaj na dedykowanych kampaniach uwzględniających profile i zachowania klientów celem dostosowania najlepszej oferty. Specjalizacja oraz rozwój kompetencji doradców pozwala nam osiągać wysoką skuteczność działania, a duża koncentracja na kampaniach utrzymaniowych pozwala efektywnie zabezpieczać bazę i ograniczać ryzyko odejść klientów. W 2021 r. istotnie poprawiliśmy dosprzedaż innych produktów m.in. smartfonów, akcesoriów oraz Orange Energii.
Pracujemy również nad modelem pracy hybrydowej telesprzedawców – praca zdalna po ustaniu sytuacji pandemicznej. Pozwoli to na zwiększenie konkurencyjności agentów na lokalnych rynkach pracy oraz dostosowanie się do oczekiwań rynku.
Oprócz Telesprzedaży funkcjonuje również infolinia obsługowa, która łączy obsługę ze sprzedażą doradczą. Pod jednym numerem klienci mogą załatwić każdą sprawę z Orange, począwszy od skomplikowanych problemów technicznych, przez zapytania, przedłużenie umowy, zakup nowych usług Orange, a skończywszy na zakupie smartfonów i akcesoriów. Takie połączenie jest bardzo dobrze oceniane przez klientów – ponad 90% klientów jest zadowolonych.
Aktywnie rozwijamy nowatorskie rozwiązanie sztucznej inteligencji dla klientów dzwoniących do Orange – bota Maxa pomagającego klientom załatwić sprawy związane z usługami Orange, w tym potrafiącego nawiązać dialog z klientem odnośnie statusu umów klienta z Orange czy chęci ich przedłużenia, zarówno w rozmowach przychodzących jak i wychodzących do klientów.
Klienci mogą również korzystać z bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami kanału Sprzedaży Aktywnej. Orange wykorzystuje zaawansowane narzędzia geomarketingowe do efektywnego planowania obszarów pracy sprzedawców. Miejscem ich pracy są najczęściej obszary inwestycji światłowodowych w miastach.
Doładowania pre-paid są dostępne w ponad 80 tysiącach POS detalicznych (sklepy spożywcze, kioski, stacje paliw). Zachowania konsumenckie w zakresie sposobu doładowania konta zmieniają się, pandemia wzmocniła te zmiany. Nasi klienci coraz chętniej doładowują swoje konto pre-paid w kanałach zdalnych (poprzez serwisy transakcyjne banków, stronę orange.pl oraz aplikację mobilną Mój Orange), które aktywnie wspieramy, promując jednocześnie ideę #OrangeGoesGreen – doładowań bez wydruków i kart zdrapek. W całym 2021 r. zanotowaliśmy 17% wzrost sprzedaży (rok do roku) doładowań we wszystkich kanałach online.
Orange Polska zapewnia dostępność wielu kanałów sprzedaży i spełnia dzięki temu oczekiwania różnych grup klientów, niezależnie od ich preferencji i potrzeb, a także w przypadku sytuacji losowych takich jak stan pandemii.
40
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
4.11 Otoczenie regulacyjne
Rynek telekomunikacyjny w Polsce podlega regulacjom sektorowym przyjmowanym na poziomie Unii Europejskiej, a następnie przenoszonym do ustawodawstwa krajowego (w zakresie wymagającym implementacji do prawa krajowego). Nadzór nad rynkiem sprawuje krajowy organ regulacyjny – Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE). Ogólną zasadą jest podział rynku telekomunikacyjnego na odrębne rynki poszczególnych usług detalicznych i hurtowych, zwane rynkami właściwymi. UKE analizuje poziom konkurencji na każdym z tych rynków i w oparciu o wyniki analizy podejmuje decyzje o wymaganym zakresie regulacji. Orange Polska S.A. został uznany za operatora o znaczącej pozycji rynkowej i podlega obowiązkom regulacyjnym względem określonych segmentów rynku telekomunikacyjnego. Te ograniczenia regulacyjne mają znaczący wpływ na niektóre ze świadczonych przez nas usług. Na rynku komórkowym, Orange Polska S.A. i pozostali najwięksi operatorzy podlegają takim samym regulacjom.
Ponieważ świadczymy usługi milionom klientów, nasza działalność jest monitorowana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), głównie pod kątem odpowiedniej ochrony praw konsumentów.
Jako firma jesteśmy także obowiązani stosować się do decyzji administracyjnych oraz do przepisów ogólnych.
Obowiązki regulacyjne
Zgodnie z decyzjami wydanymi przez Prezesa UKE, Orange Polska S.A. ma pozycję znaczącą (SMP) na hurtowych rynkach właściwych:
● | na rynku zakańczania połączeń w sieci stacjonarnej Orange Polska S.A. (tzw. FTR); |
● | na rynku świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji (tzw. LLU), z wyłączeniem 51 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; |
● | na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego (tzw. BSA), z wyłączeniem 151 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; |
● | na rynku zakańczania połączeń w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Orange Polska S.A. (tzw. MTR). |
Każda z decyzji SMP Prezesa UKE określa obowiązki na poszczególnych rynkach właściwych.
Orange Polska S.A. ma między innymi obowiązek przygotowywania sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej, a w przypadku usług dostępu do infrastruktury sieciowej (LLU) i usług dostępu szerokopasmowego (BSA) – opisu kalkulacji kosztów i poddawania ich niezależnemu audytowi.
W 2021 r. Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oraz Ernst & Young spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Consulting spółka komandytowa przeprowadziły badanie rocznego sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej „OPL”) za rok 2020 oraz wyników kalkulacji kosztów usług na rynku świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji (tzw. LLU) oraz na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego (tzw. BSA) na rok 2022 („badanie 2021”). Audyt zakończył się 23 sierpnia 2021 r. wydaniem pozytywnej opinii. Opinia zawiera objaśnienie w związku z niewydaniem przez Prezesa UKE ostatecznej decyzji w sprawie określenia wskaźnika zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału WACC.
Dostęp do kanalizacji kablowej i budynkowej oraz do okablowania wewnątrzbudynkowego w budynkach wielorodzinnych
Prezes UKE wydał decyzje określające zasady dostępu do kanalizacji kablowej, kanalizacji budynkowej oraz okablowania wewnątrzbudynkowego w budynkach wielorodzinnych zarówno dla Orange Polska jak i dla sześciu innych największych dysponentów infrastruktury w Polsce: UPC, Vectra, Inea, Netia, Toya i Multimedia Polska. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, iż operatorzy odwołali się od decyzji UKE, a postępowania sądowe są w toku, jednak nie wstrzymuje to wykonalności decyzji. Decyzja dla UPC w zakresie kanalizacji kablowej i kanalizacji wewnątrzbudynkowej została uchylona przez sąd na etapie apelacji.
41
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Dostęp do sieci stacjonarnej Orange Polska
24 grudnia 2019 r. Prezes UKE wydał decyzję zobowiązującą Orange Polska S.A. do przygotowania zmiany oferty ramowej SOR, poprzez wprowadzenie punktów styku sieci w technologii IP/SIP. Decyzja ta została zaskarżona przez Orange Polska S.A. do WSA. W dniu 23 października 2020 r. WSA wydał wyrok oddalający skargę Orange Polska. Wyrok jest prawomocny. Jednocześnie w związku z rygorem natychmiastowej wykonalności, Orange Polska S.A. 30 marca 2020 r. złożył do zatwierdzenia przez Prezesa UKE projekt zmiany oferty SOR. Postępowanie administracyjne jest w toku.
W maju 2021 r. rozpoczęło się postępowanie w sprawie zobowiązania OPL do przygotowania tekstu oferty ramowej implementującej nowe stawki FTR, zmiany, które zostaną wprowadzone w wyniku wydania nowych ofert ramowych w zakresie BSA oraz LLU jak również wykreślenia zderegulowanych usług (WLR, rozpoczynanie połączeń). Postępowanie jest w toku.
Deregulacja hurtowego rynku usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji
Prezes UKE w decyzji z dnia 15.02.2021 stwierdził że na krajowym hurtowym rynku usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji do 2 Mb/s włącznie, nie występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej, ani przedsiębiorcy telekomunikacyjni zajmujący kolektywną pozycję znaczącą. Dotychczas OPL był operatorem regulowanym na tym rynku.
W zakresie krajowego hurtowego rynku usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji powyżej 2 Mb/s, Prezes UKE w wydanym postanowieniu stwierdził że na rynku tym nie występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej. Do dnia wydania niniejszego postanowienia na rynku nie był wyznaczony operator podlegający regulacjom.
Zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej i mobilnej
Od dnia 1 lipca 2021 weszły w życie postanowienia Rozporządzenia Delegowanego uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972. Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym zostały ustalone następujące stawki za zakończenie połączeń:
● | Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci ruchomej będzie wynosić 0,2 eurocenta za minutę od 1 stycznia 2024 r. Przewidziana jest następująca ścieżka dojścia do tego poziomu: |
o | 3,17 gr/min – od 1 lipca 2021 r., |
o | 0,55 ec/min – od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., |
o | 0,4 ec/min – od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. |
● | Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci stacjonarnej wynosi 0,07 ec/min od 1 stycznia 2022 r. Od lipca 2021 r. obowiązywała stawka przejściowa na poziomie 0,5 gr/min. |
Dostęp do sieci POPC
12 marca 2021 r. Prezes UKE wszczął postępowanie administracyjne na wniosek UPC Polska sp. z o.o. w sprawie wydania decyzji ustalającej warunki dostępu do infrastruktury i sieci wybudowanych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (na podstawie art. 27 ust. 6 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych). Postępowanie jest w toku.
Możliwe zmiany w regulacjach
Regulacje Orange Polska S.A. podlegają cyklicznym przeglądom w celu dostosowania ich do bieżącej sytuacji rynkowej. Obecnie UKE prowadzi postępowanie w sprawie utrzymania regulacji na rynku zakańczania połączeń w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Orange Polska S.A.; zgodnie z projektem decyzji zakres regulacji nie ulegnie zmianie, poza stawką, która wynika z Rozporządzenia Delegowanego.
Nowe oferty regulowane na dostęp do sieci Orange Polska
42
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W dniu 29 czerwca 2021 r., Prezes UKE rozpoczął konsultacje projektów decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu oferty ramowej o dostępie telekomunikacyjnym w zakresie usług Bitstream Access oraz LLU świadczonych w technologii światłowodowej i miedzianej.
Zmiana prawa telekomunikacyjnego
Do dnia 21 grudnia 2020 r. wszystkie kraje członkowskie UE były zobowiązane do zaimplementowania w prawodawstwie krajowym tzw. Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r.). Prace nad wdrożeniem zmian prawnych istotnych dla sektora telekomunikacyjnego są nadzorowane przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, która prowadzi proces legislacyjny nowej ustawy regulującej funkcjonowanie rynku telekomunikacyjnego: ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej.
Zmiany w rozporządzeniu roamingowym.
Od dnia 01.07.2022 wejdzie w życie Rozporządzenie roamingowe, regulujące warunki świadczenia usługi roamingu. W wyniku kompromisu politycznego na poziomie UE, możemy spodziewać się następujących postanowień Rozporządzenia.
● | Polityka uczciwego użytkowania, której celem jest zapobieganie stałemu roamingowi, będzie kontynuowana. |
● | Jakość usług: wprowadzony zostanie obowiązek zapewnienie takiej samej jakości jak w domu – przykładowo konsumenci, którzy zwykle mają usługi 5G w domu, będą mogli również oczekiwać 5G w roamingu, jeśli jest to możliwe. Jeżeli określone czynniki mogą wpłynąć na jakość korzystania z roamingu, operatorzy będą zobowiązani do przedstawienie klientom odpowiednich informacji. |
● | Dodatkowe obowiązki informacyjne mające na celu zapobieganie nieoczekiwanie wysokim kosztom w przypadku korzystania z roamingu. Operatorzy będą zobowiązani do informowania swoich klientów o numeracji, która wiąże się z wyższymi opłatami. |
● | Komunikacja awaryjna. Obywatele będą mieli bezpłatny dostęp do łączności alarmowej, w tym lokalizacji dzwoniącego. Operatorzy będą zobowiązany do zapewnienia, aby obywatele byli informowani o możliwości połączenia ze służbami ratunkowymi za pośrednictwem numeru 112 oraz innych alternatywnych środków, takich jak SMS lub dostępne aplikacje dla osób niepełnosprawnych. |
● | Regulacje w zakresie ceny połączeń wewnątrzunijnych dla klientów pozostają niezmienione. |
● | Wprowadzone zostaną nowe stawki maksymalne dla rozliczeń międzyoperatorskich w roamingu”: |
o | Usługi głosowe: 0,022 €/min w latach 2022-2024 i 0,019 €/min od 2025 r. (stawka obowiązująca do 30.06.2022 to 0,032 €/min) |
o | SMS: 0,004 €/SMS w latach 2022-2024 i 0,003 €/SMS od 2025. (stawka obowiązująca do 30.06.2022 to 0,01 €/SMS) |
o | Transmisja danych (stawka obowiązująca do 30.06.2022 to €2.5/GB): |
Dopłata do usługi powszechnej
W latach 2006-2011 Orange Polska S.A. był operatorem wyznaczonym do świadczenia usługi powszechnej, w skład której wchodziły m.in. usługi: przyłączenia do sieci stacjonarnej, połączeń krajowych i międzynarodowych (w tym połączenia do Internetu i usługa faksu), świadczenie usług za pomocą aparatów samoinkasujących oraz informacja o numerach. W związku z nierentownością świadczenia tych usług, Orange Polska S.A. wnioskował do UKE o dopłatę.
43
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Prezes UKE w decyzjach wydawanych w latach 2007-2012 przyznał dopłaty w wysokości 137 mln zł, co było niższą kwotą od tej, o którą wnioskował Orange Polska S.A., dlatego Spółka skorzystała z prawa do odwołania.
W konsekwencji wyroków sądów, UKE wydał decyzje przyznające Orange Polska S.A. dodatkowe dopłaty do usługi powszechnej za lata 2006-2010 w wysokości 194 mln zł. Kwoty te obejmują również część pokrywaną przez Orange Polska S.A. Decyzje zostały zaskarżone.
Równolegle trwają postępowania administracyjne w sprawie drugiej tury dopłaty tj. kwoty 194 mln zł. Postępowania te dotyczą wyznaczenia listy operatorów i wskaźnika udziału w dopłacie za każdy rok. W ich następstwie wszczynane są postępowania indywidualne.
W kwietniu 2021 r. została wydana decyzja indywidualna dla dopłaty dodatkowej za 2006 r. Trwają jeszcze analogiczne postępowania dla dopłat dodatkowych za lata 2007-2010. Z pierwotnie przyznanych dopłat za lata 2006-2011 Orange Polska S.A. otrzymał w 2021 r. 223 tys. zł. Pozostało do wpłaty 1,04 mln zł. Z dodatkowo przyznanej dopłaty za rok 2006, Orange Polska S.A. otrzymał w 2021 r. 7,9 mln zł. Pozostało do wpłaty 0,15 mln zł.
Istotne zmiany prawa
W 2021 r. nastąpiły zmiany otoczenia prawnego, zarówno w zakresie prawa ogólnego, jak również przepisów odnoszących się bezpośrednio do sektora telekomunikacyjnego. Zmiany otoczenia prawnego pociągają za sobą konieczność stałego i starannego monitorowania, jak również mogą wymagać zapewnienia środków na wdrożenie nowych przepisów.
Prawo krajowe:
● | 18 lutego 2021 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 28 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2019 r. w sprawie harmonogramu rozdysponowania określonych zasobów częstotliwości użytkowanych jako cywilne w użytkowaniu cywilnym lub cywilno-rządowym, wyznaczające nowy termin dystrybucji pasma 3,7 GHz na dzień 27 sierpnia 2021 r. Pasmo to nie zostało rozdystrybuowane w tym terminie. Rozporządzenie nie zostało ponownie znowelizowane w celu wskazania nowego terminu. |
● | W związku z występowaniem na terenie Polski COVID-19 od 20 marca 2020 r. obowiązuje stan epidemii (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii). W ramach regulacji rozporządzenia, w zależności od sytuacji epidemicznej wprowadzane są zmiany legislacyjne określające ograniczenia, nakazy i zakazy w związku z wystąpieniem stanu epidemii, obowiązujące osoby fizyczne jak i przedsiębiorców. |
● | 29 października 2021 r. uchwalony został pakiet ustaw podatkowych w ramach tzw. Polskiego Ładu obejmujący m.in. wzrost kwoty wolnej od podatku do 30k PLN oraz podniesienie progu podatkowego z 85k do 120k, wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego w wysokości 10% podstawy opodatkowania, zmianę zasad ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej, ukrytą dywidendę, czy rozszerzenie tzw. ulgi dla klasy średniej dla JDG, które rozliczają się wg skali podatkowej. Ustawa co do zasady wchodzi w życie od 1 stycznia 2022 r. |
● | 1 listopada 2021 r. weszło w życie rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości, terminów i sposobu uiszczania opłat za prawo do wykorzystywania zasobów numeracji, w zakresie obniżki opłat za wyróżnik dla komunikacji maszyna-maszyna w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej. Powyższa zmiana poprzez obniżkę opłaty za wyróżnik dla komunikacji maszyna- maszyna powoduje, że dotychczasowa opłata roczna za numer M2M maleje z poziomu 20,4 groszy do poziomu 12 groszy. |
● | 5 listopada 2021 r., zgodnie z harmonogramem, OPL zakończył przełączanie kierowania połączeń do numeru alarmowego 998 na właściwe numery podkładowe obsługujące Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Numer alarmowy 998 działa nadal, zmieniło się natomiast miejsce odbioru zgłoszenia, zaś informacja o zdarzeniu trafia od razu do operatów numerów alarmowych w CPR, |
Obecnie na różnym etapie legislacyjnym trwają prace nad następującymi kluczowymi aktami prawnymi, mogącymi mieć wpływ na Orange Polska:
● | Projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej oraz ustawy wprowadzającej ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej. |
44
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz ustawy – Prawo telekomunikacyjne. Projekt przewiduje m.in. wprowadzenie mechanizmu oceny dostawców urządzeń lub oprogramowania oraz określa konsekwencje związane z uznaniem danego dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka. Projekt zawiera również przepisy dotyczące powołania Operatora Strategicznej Sieci Bezpieczeństwa, spółki Polskie 5G oraz sposobu alokacji częstotliwości. |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, implementujący Dyrektywę PE i Rady 2019/1 z dnia 11 grudnia 2018 r, zwaną Dyrektywą ECN+. |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, implementujący tzw. rozporządzenie CPC (Rozporządzenie nr 2017/2394 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów. |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy – Kodeks cywilny, implementujący dwie dyrektywy europejskiej, tzw. dyrektywę towarową SGD (dyrektywa 2019/771 w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów) oraz tzw. dyrektywę cyfrową DCD (dyrektywa 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych) |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta i niektórych innych ustaw, implementujący tzw. dyrektywę Omnibus (Dyrektywę 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta). |
● | Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, implementujący dyrektywę UE 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i niektórych innych ustaw dot. uregulowania pracy zdalnej oraz prewencyjnej kontroli trzeźwości oraz kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu |
● | Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw |
● | Projekt ustawy o statusie artysty zawodowego (opłata reprograficzna) |
Prawo Unii Europejskiej:
● | Od 2017 r. trwają prace instytucji unijnych nad rozporządzeniem dot. prywatności i łączności elektronicznej (ePrivacy), w 2021 r. weszły one w fazę tzw. trilogów międzyinstytucjonalnych. |
● | 18 września 2020 r. Komisja Europejska wydała Zalecenie w sprawie wspólnego unijnego zestawu narzędzi służących zmniejszeniu kosztów wprowadzania sieci o bardzo dużej przepustowości oraz zapewnieniu terminowego i sprzyjającego inwestycjom dostępu do widma radiowego 5G, aby wspierać łączność z myślą o odbudowie gospodarki po kryzysie związanym z COVID-19 w Unii, na podstawie którego państwa członkowskie wraz z Komisją Europejską opracowały zestaw najlepszych praktyk (tzw. Connectivity Toolbox – opublikowany w marcu 2021 r.), które powinny być następnie wdrożone w państwach członkowskich (sprawozdanie z wdrożenia do 30 kwietnia 2022 r.). |
● | W 2021 r. Komisja Europejska kontynuuje prace związane z procesem rewizji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej. Prace będą kontynuowane w 2022 r. |
● | W 2021 r. kontynuowany jest proces legislacyjny przedłożonych 16 grudnia 2020 r. przez Komisję Europejską propozycji dwóch aktów prawnych w zakresie cyberbezpieczeństwa: dyrektywa w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, uchylająca dyrektywę (UE) 2016/1148, a także dyrektywa w sprawie odporności podmiotów krytycznych. Zakładane jest zakończenie prac w 2022 r. |
● | Przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. UE L 57 z 18.2.2021), które stanowi podstawę dla finansowania m.in. Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w Polsce. |
45
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
● | Przyjęty został pakiet 5 rozporządzeń polityki spójności na lata 2021-2027 określających generalne zasady dla krajowych programów operacyjnych, w tym tzw. rozporządzenie ramowe oraz rozporządzenie ws. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności (FS). |
● | Przyjęto rozporządzenie Komisji (UE) 2021/1237 z dnia 23 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 651/2014 uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Rozporządzenie określa m.in. zmodyfikowane zasady udzielania pomocy publicznej w zakresie infrastruktury i usług telekomunikacyjnych. |
● | 21 kwietnia 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję pierwszej regulacji odnoszącej się do sztucznej inteligencji – rozporządzenie ustanawiające zharmonizowane przepisy dot. sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji). 3 czerwca 2021 r. Komisja Europejska opublikowała propozycję zakładającą budowę zaufanego i bezpiecznego systemu tożsamości cyfrowej w UE - rozporządzenie w sprawie europejskiej tożsamości cyfrowej (tzw. cyfrowy portfel). |
● | Komisja Europejska ogłosiła 14 lipca br. pakiet Fit for 55, który składa się z kilkunastu propozycji legislacyjnych i programowych. Ich ogólnym celem jest ograniczenie emisyjności europejskiej gospodarki. W ramach pakietu zmieniane mają być m.in. przepisy dot. wymagań wobec przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej. Prace będą kontynuowane w 2022 r. |
4.12 Roszczenia i spory, kary i postępowania
Informacje o istotnych karach, postępowaniach i roszczeniach przeciwko spółkom Grupy, jak również o kwestiach związanych z powstaniem Orange Polska S.A. znajdują się w Nocie 32 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2021 r.
46
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
5 WAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA GRUPY W DZIEDZINIE BADAŃ I ROZWOJU
Polskie Orange Labs należą do międzynarodowej sieci Orange Labs, w skład której wchodzą jednostki badawczo-rozwojowe i laboratoria Orange.
Polskie Orange Labs są odpowiedzialne za definiowanie i zarządzanie rozwojem architektury sieci stacjonarnej, mobilnej i wybranych systemów IT, a także za definiowanie planów rozwoju sieci i odpowiednich koncepcji technicznych. Ważnym elementem działalności jednostki jest również proces tworzenia, wyboru i wdrażania innowacji, obejmujący współpracę z partnerami zewnętrznymi i realizację prac badawczo - rozwojowych dla Orange Polska i Grupy Orange.
Najważniejsze osiągnięcia realizowane w Orange Labs Poland w 2021 r., w tym również realizowane dla Orange S.A.:
AI for Network Management (AIEN) - implementacja, wdrożenie i przekazanie do wykorzystania inżynierom z obszaru Rozwoju Sieci Transportowej i GNOCe systemu AI-based Load Balancing System on International Peering Interfaces. System w sposób ciągły monitoruje ruch na łączach międzynarodowych oraz reaktywnie i proaktywnie rekomenduje zmiany rekonfiguracji sieci zapobiegające przeciążeniom i degradacji jakości transferu ruchu międzynarodowego do użytkowników sieci Orange. Proaktywne rekomendacje rekonfiguracji sieci obliczane są na podstawie cyklicznych predykcji ruchu z użyciem metod sztucznej inteligencji dla predykcji serii czasowych oraz metod typu meta-learning. System zrealizowany w ramach programu „AI-Empowered Networks” dla Grupy Orange.
Cloud-native operator (PIKEO) - automatyzacja procesu orkiestracji skonteneryzowanych funkcji sieciowych (CNF) z wykorzystaniem Open Network Automation Platform (ONAP) w ramach programu PIKEO. Operacja instancjonowania funkcji sieciowych CASA 5G Core, HPE oraz Mavenir dzięki wykorzystaniu ONAP jest dynamicznie parametryzowana w oparciu o konfigurację zdefiniowaną w dedykowanych repozytoriach GitLab. Zastosowane mechanizmy umożliwiają automatyzację (re)konfiguracji orkiestrowych usług sieciowych. Realizowane zadania pozwalają zidentyfikować potrzebne funkcjonalności i zdefiniować kierunek rozwoju procesu orkiestracji CNF w ramach platformy ONAP.
WiFi Boost - przygotowanie modelu ML mającego na celu wsparcie w procesie rekomendacji urządzenia Smart Wifi Box w celu poprawy jakości sieci WiFi u klienta. Model powstał w ramach projektu Data@Home realizowanego wspólnie z Orange Innovation i lokalnymi operacjami w oparciu o historyczne dane zgromadzone na Data Lake Bajkał pochodzące z agentów instalowanych na urządzeniach Funbox. Rozwiązanie wdrożone na produkcję w Q4 2021.
ML on Edge: Profil Osobowości użytkownika smartfona – wyliczany automatycznie na podstawie danych dostępnych w telefonie z poziomu Androida. Profil w oparciu a algorytmy ML on Edge, wyliczane na urządzeniu końcowym. Algorytm wylicza prawdopodobieństwo dla 3 poziomów każdej z cech: Ekstrawersja, Ugodowość, Sumienność, Stabilność Emocjonalna, Otwartość. Na tej podstawie wskazuje ok 30% użytkowników o skrajnych poziomach cech osobowości, czyli osób o szczególnych potrzebach (poziom niski lub poziom wysoki), którzy z dużym prawdopodobieństwem nie będą zadowoleni z typowej usługi. Dzięki temu możliwa jest automatyczna personalizacja aplikacji lub dowolnej usługi z aplikacją bez konieczności przesyłania danych Klienta poza urządzenie końcowe. Rozwiązanie jest innowacyjne, ze względu na czas uzyskania profilu (średnio 2s) i na małą ilość danych potrzebnych do jego policzenia. Nie ma konieczności zbierania i przechowywania logów z usługi. Personalizacja może być uruchomiona już od pierwszego użycia, podczas procedury onboardingu do aplikacji, co ma kluczowe znaczenie np. przy zapobieganiu odrzucenia produktu przy pierwszym złym wrażeniu z kontaktu z usługą.
Bezpieczeństwo klientów przemysłowych w Network Edge/MEC (w ramach domeny badawczej Trust&Security, EU Inspire-5Gplus oraz FCB/Edge Computing) - prace badawcze dotyczące możliwości technicznych i biznesowych związanych z zapewnieniem bezpiecznego hostingu klientów przemysłowych na brzegu sieci (MEC). Przygotowanie koncepcji „Security by Orchestration” (adresującej wymagania dot. izolacji) oraz dopasowanej do potrzeb usługi detekcji zagrożeń (ML/AI) w środowisku MEC. Wstępna identyfikacja potrzeb bezpieczeństwa klientów przemysłowych (publikacja w IEEE Access), dostarczenie rekomendacji dotyczących bezpiecznej infrastruktury, wstępny projekt usługi bezpieczeństwa urządzeń IoT oraz udział w propozycji koncepcji MEC Enabler (Politechnika Warszawska; publikacja w Electronics Journal).
47
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Edge IoT solutions – prace badawczo-rozwojowe związane z rozbudową platformy Orange Node-RED do przetwarzania danych IoT w modelu SaaS (Software as a Service). Opracowanie nowych modułów umożliwiających prostą integrację urządzeń IoT z platformą Live Objects. Przygotowanie zaawansowanych mechanizmów oraz scenariuszy analizy danych, które umożliwiają wykorzystanie algorytmów uczenia maszynowego zgodnie z potrzebami klientów. Opracowanie web portalu zawierającego przykładową logikę przetwarzania danych możliwą do wykorzystania przez klientów.
48
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
49
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
6 ZMIANY ORGANIZACYJNE W 2021 ROKU
6.1 Struktura Grupy na dzień 31 grudnia 2021
Opis organizacji Grupy został przedstawiony w nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2021 rok.
6.2 Zmiany w strukturze organizacyjnej Orange Polska S.A.
W 2021 r. w Orange Polska S.A. miały miejsce zmiany struktur obszarów: Sieć i Technologie, Rynek Hurtowy i Sprzedaż Nieruchomości, IT, Human Capital, Rynek Konsumencki, Rynek Biznesowy, Transformacja i Efektywność. Celem tych zmian było zwiększenie efektywności ww. obszarów oraz zaadresowanie potrzeb biznesowych.
6.2.1 Zarząd Orange Polska S.A.
W 2021 r. skład Zarządu Orange Polska nie zmienił się. Na dzień 31 grudnia 2021 r. Zarząd był ośmioosobowy, a poszczególnym Członkom Zarządu przyporządkowane są następujące sprawy Spółki do bezpośredniego prowadzenia:
● | Prezes Zarządu, |
● | Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego, |
● | Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Konsumenckiego, |
● | Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii, |
● | Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych, |
● | Członek Zarządu ds. Human Capital, |
● | Członek Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości, |
● | Członek Zarządu ds. Finansów. |
Funkcja Rynek Konsumencki raportowała bezpośrednio do Prezesa Zarządu.
Orange Polska wzmocnił zespół zarządzający przygotowując się do realizacji nowej strategii.
Od 1 lipca Jolanta Dudek kieruje pionem konsumenckim firmy, obejmując struktury rynku konsumenckiego oraz relacje z klientem indywidualnym, jako Wiceprezes ds. Rynku Konsumenckiego. Jolanta Dudek jest członkiem zarządu spółki od 2015 r., od 2013 r. odpowiadała za obszar relacji z klientami.
Obsługa klienta biznesowego została włączona do pionu rynku biznesowego, kierowanego przez Bożenę Leśniewską. Umiejscowienie obsługi klienta zgodnie z liniami biznesowymi pomoże usprawnić procesy i lepiej odpowiadać na potrzeby klientów na każdym etapie ich relacji z Orange.
Do ścisłego kierownictwa firmy dołączył Artur Stankiewicz, obejmujący nowo utworzone stanowisko dyrektora wykonawczego ds. digitalizacji (Chief Digital Officer), wchodząc do komitetu wykonawczego Spółki, gdzie jego misją jest rozwinięcie cyfrowych kanałów sprzedaży oraz opieki nad klientem. Raportuje bezpośrednio do Prezesa Zarządu.
6.2.2 Jednostki organizacyjne Orange Polska S.A.
W 2021 r. zmniejszeniu uległa liczba jednostek organizacyjnych z 77 do 75 (zmniejszenie liczby jednostek w funkcjach: Sieć i Technologie (-1), Rynek Hurtowy i Sprzedaż Nieruchomości (-2), Human Capital (-1); zwiększenie liczby jednostek w funkcjach: Rynek Biznesowy (+1), Transformacja i Efektywność (+1)).
Obszar Członka Zarządu ds. Doświadczeń Klientów przestał istnieć z dniem 01.07.2021 r., jednostki podległe przeszły do Rynku Konsumenckiego, Rynku Biznesowego i Digitalizacji.
50
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Na dzień 31 grudnia 2021 r. w strukturze Orange Polska funkcjonowało 75 jednostek organizacyjnych, bezpośrednio raportujące do:
1) | Prezesa Zarządu – 1 jednostka organizacyjna, |
2) | Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego – 8 jednostek organizacyjnych, |
3) | Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Konsumenckiego – 10 jednostek organizacyjnych, |
4) | Członka Zarządu ds. Sieci i Technologii – 12 jednostek organizacyjnych, |
5) | Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych – 5 jednostek organizacyjnych, |
6) | Członka Zarządu ds. Human Capital – 10 jednostek organizacyjnych, |
7) | Członka Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości – 6 jednostek organizacyjnych, |
8) | Członek Zarządu ds. Finansów – 7 jednostek organizacyjnych, |
9) | Dyrektora Wykonawczego ds. IT – 8 jednostek organizacyjnych, |
10) | Dyrektora Wykonawczego ds. Transformacji i Efektywności – 3 jednostki organizacyjne, |
11) | Dyrektor Wykonawczy ds. Digitalizacji – 5 jednostek organizacyjnych. |
6.2.3 Zmiany w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych Orange Polska S.A.
W 2021 r. nie było znaczących zmian w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych Orange Polska S.A.
6.3 Zmiany właścicielskie w Grupie w 2021 r.
Poza podpisaniem w dniu 11 kwietnia 2021 r., przez Orange Polska umowy sprzedaży na rzecz APG 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje sp. z o.o., opisanym w punkcie 4.4 - w 2021 r. Grupa nie przeprowadzała znaczących zmian własnościowych.
6.4 Akcjonariat Orange Polska
Na dzień 31 grudnia 2021 r., kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.937 mln złotych i był podzielony na 1.312 mln w pełni opłaconych akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 3 złote każda.
Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 16 lutego 2022 r. była następująca:
Liczba głosów | Udział w ogólnej |
| ||||||||||||||
|
|
|
| na Walnym |
|
| liczbie głosów |
|
| Wartość |
|
| ||||
Liczba | Zgromadzeniu | na Walnym | nominalna | Udział | ||||||||||||
Akcjonariusz | posiadanych | Orange Polska | Zgromadzeniu | posiadanych | w kapitale |
| ||||||||||
akcji (w szt.) | S.A. | Orange Polska | akcji (w zł) | zakładowym |
| |||||||||||
S.A. |
| |||||||||||||||
Orange S.A. | 664.999.999 | 664.999.999 | 50,67 | % | 1.994.999.997 | 50,67 | % | |||||||||
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny | 65.781.918 | 65.781.918 | 5,01 | % | 197.345.754 | 5,01 | % | |||||||||
Pozostali akcjonariusze | 581.575.562 | 581.575.562 | 44,32 | % | 1.744.726.686 | 44,32 | % | |||||||||
RAZEM | 1.312.357.479 | 1.312.357.479 | 100,00 | % | 3.937.072.437 | 100,00 | % |
Na dzień 16 lutego 2022 r. Orange S.A. posiadało 50,67% akcji Spółki.
W 2020 roku Orange S.A. świadczył usługi dla klientów indywidualnych w 26 krajach, a także był obecny globalnie dla klientów biznesowych poprzez spółkę zależną Orange Business Services. Orange S.A. prowadzi działalność w 8 krajach w Europie: Belgii, Francji, Hiszpanii, Luksemburgu, Mołdawii, Polsce, Rumunii i Słowacji. Jest też obecna w 18 krajach Afryki i Bliskiego Wschodu. Działalność biznesowa Orange S.A. koncentruje się na pięciu kategoriach usług: wysokiej jakości łączność (dla klientów indywidualnych i biznesowych), informatyczne usługi wsparcia dla biznesu, usługi hurtowe, cyberbezpieczeństwo i usługi finansowe.
51
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W 2020 r. przychody grupy Orange wyniosły 42,3 mld euro, co w ujęciu rocznym oznacza wzrost o 0,3% w stosunku do danych porównywalnych. Wzrost ten wynikał z silnych pozytywnych trendów w usługach hurtowych, dzięki współfinansowaniu sieci światłowodowej we Francji, oraz usługach konwergentnych, które wzrosły odpowiednio o 4,4% i 2,1%. Ograniczenia w przemieszczaniu się osób miały niekorzystny wpływ na przychody z usług roamingu (dla klientów i osób odwiedzających), a przychody ze sprzedaży sprzętu spadły o 9,5% w wyniku zamknięcia punktów sprzedaży. Francja oraz Afryka i Bliski Wschód miały pozytywny wpływ na wyniki Grupy, osiągając w 2020 roku wzrost odpowiednio o 1,6% i 5,2%. Europejska część Grupy Orange (bez Francji, z Hiszpanią) nadal znajdowała się pod presją, podobnie jak pion biznesowy – choć tu w czwartym kwartale nastąpiła pewna poprawa.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku, w całej grupie Orange było 11,06 mln klientów konwergentnych, co oznacza wzrost o 2,7% rok do roku – wspierany przez dalszy dynamiczny wzrost w Europie.
Liczba dostępów mobilnych wyniosła na koniec 2020 roku 214,1 mln, co oznacza wzrost o 3,3% rok do roku, w tym 77,4 mln klientów usług kontraktowych (wzrost o 4,3%).
Z usług telefonii stacjonarnej korzystało na koniec grudnia 2020 roku 45,1 mln klientów, co oznacza spadek o 0,7% rok do roku. Złożył się na to przede wszystkim znaczny spadek w stacjonarnych dostępach wąskopasmowych (o 12,4%) – pomimo dalszego bardzo dużego wzrostu w szybkich dostępach szerokopasmowych (o 23,7%).
Grupa Orange zatrudnia na całym świecie 142 tys. osób.
Orange S.A. jest również wiodącym dostawcą globalnych usług IT i telekomunikacyjnych dla przedsiębiorstw wielonarodowych, pod marką Orange Business Services. W dziedzinie usług w chmurze i cyberbezpieczeństwa, dzięki przejęciom SecureData i SecureLink, Orange S.A. stał się europejskim liderem. Orange S.A. jest notowana na giełdzie Euronext w Paryżu (symbol ORA) oraz na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (symbol ORAN).
Na dzień 31 grudnia 2021 r. Spółka nie posiadała informacji o istniejących umowach lub innych zdarzeniach, w wyniku których mogą nastąpić zmiany w strukturze akcjonariatu.
W 2021 r. Orange Polska S.A. nie emitował akcji pracowniczych.
6.5 Organy zarządzające i nadzorujące jednostki dominującej
Szczegółowe informacje dotyczące Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska znajdują się w punkcie 9 niniejszego Sprawozdania.
6.5.1 Akcje Orange Polska będące w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących Orange Polska
Osoby Zarządzające
Na dzień 16 lutego 2022 r.:
- pani Jolanta Dudek, Członek Zarządu Spółki, posiadała 8.474 akcje Orange Polska S.A.
- pan Piotr Jaworski, Członek Zarządu Spółki, posiadał 673 akcje Orange Polska S.A.
- pan Maciej Nowohoński, Członek Zarządu Spółki, posiadał 25.000 akcji Orange Polska S.A.
Pozostali Członkowie Zarządu nie posiadali akcji Orange Polska S.A. na dzień 16 lutego 2022 r.
Akcje lub udziały w podmiotach powiązanych
Julien Ducarroz1.003 akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jolanta Dudek2.800 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Bożena Leśniewska2.800 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Witold Drożdż2.324 akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Piotr Jaworski2.970 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jacek Kowalski3.070 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jacek Kunicki1.559 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Maciej Nowohoński2.324 akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
52
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Osoby Nadzorujące
Na dzień 16 lutego 2022 r. osoby nadzorujące Orange Polska S.A. nie były w posiadaniu akcji Spółki.
Akcje lub udziały w podmiotach powiązanych
Ramon Fernandez 35.420akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Marc Ricau 1.163akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Bénédicte David 2.024akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière 13.224akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
6.5.2 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
W dniu 25 czerwca 2021 r. Zwyczajne WZA między innymi:
- | zatwierdziło sprawozdanie Zarządu z działalności Spółki Orange Polska S.A. oraz Grupy Kapitałowej Orange Polska w roku obrotowym 2020, |
- | zatwierdziło sprawozdanie finansowe Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2020, |
- | zatwierdziło skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2020, |
- | udzieliło członkom organów Orange Polska S.A. absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2020, |
- | podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2020, na podstawie której zysk netto Spółki Orange Polska S.A. w kwocie 46.754.503,75 zł wykazany w sprawozdaniu finansowym Spółki za rok obrotowy 2020 przeznaczony został na: |
- | kapitał rezerwowy, w kwocie 935.090,08 zł, |
- | kapitał rezerwowy, w kwocie 45.819.413,67 zł, z możliwością przeznaczenia na wypłatę dywidendy. |
- | podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku Spółki Orange Polska S.A. z lat ubiegłych, na podstawie której zysk netto Spółki Orange Polska S.A. w kwocie 18.055.143,94 zł wykazany w sprawozdaniu finansowym Spółki za rok obrotowy 2020 przeznaczony został na: |
- | kapitał rezerwowy, w kwocie 361.102,88 zł, |
- | kapitał rezerwowy, w kwocie 17.694.041,06 zł, z możliwością przeznaczenia na wypłatę dywidendy. |
- | zatwierdziło sprawozdanie Rady Nadzorczej za rok obrotowy 2020, |
- | wyraziło pozytywną opinię o sporządzonym przez Radę Nadzorczą corocznym sprawozdaniu o wynagrodzeniach. |
6.6 Zatrudnienie
Według stanu na 31 grudnia 2021 r. zatrudnienie w Grupie Orange Polska wynosiło 10 452 etaty. W stosunku do stanu z końca grudnia 2020 r. poziom zatrudnienia w Grupie Orange Polska obniżył się o 8%.
Obniżenie zatrudnienia w Orange Polska to głównie efekt realizacji Umowy Społecznej zawartej na lata 2020-2021 w Orange Polska S.A. W ramach Umowy Społecznej w 2021 r. ze Spółki odeszło 885 osób. Wysokość średniej odprawy dla pracowników Orange Polska S.A. odchodzących w ramach Umowy Społecznej wyniosła w 2021 r. 93,6 tys. zł.
W 2021 r. rekrutacja zewnętrzna w Orange Polska wyniosła 430 osób. Rekrutacje dotyczyły głównie struktur sprzedażowych i obsługi klientów w Orange Polska S.A. oraz zwiększenia zatrudnienia w spółkach zależnych głównie w BlueSoft, Craftware i TP Teltech.
6.6.1 Umowa Społeczna
W dniu 7 grudnia 2021 r. Orange Polska zakończył negocjacje z Partnerami Społecznymi w zakresie zapisów nowej Umowy Społecznej, która będzie obowiązywać w latach 2022-2023. Równolegle z negocjacjami Umowy Społecznej zakończyły się negocjacje Porozumienia na 2022 rok prowadzone w trybie przepisów ustawy o szczególnych
53
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Umowa Społeczna na lata 2022-2023 określa m.in. wielkość odejść dobrowolnych na najbliższe 2 lata na poziomie 1400 osób oraz pakiet finansowy dla pracowników odchodzących z Orange Polska w ramach odejść dobrowolnych. Przewiduje także możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych (4% w roku 2022 i nie mniej niż 4% w roku 2023), wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, a także określa miejsce i rolę mobilności wewnętrznej przy wsparciu programu alokacyjnego. Pracownikom, z którymi pracodawca zamierza rozwiązać umowę o pracę, stwarza możliwości skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy na rynku (outplacement). Zapisy Umowy Społecznej 2022-2023 przewidują działania na rzecz przyjaznego środowiska pracy oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej.
W ramach wynegocjowanego Porozumienia określono limit odejść pracowników w 2022 roku na poziomie 760, a także zasady odejść dobrowolnych w 2022 r. i wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących z Orange Polska w 2022 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru jakie pracodawca będzie stosował wobec pracowników, którym będzie wypowiadał umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Wartość pakietu przypadająca na odchodzącego pracownika będzie zależała od zakładowego stażu pracy wyliczonego zgodnie z Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla Pracowników Orange Polska S.A.
54
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
55
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
7 SYSTEM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W ORANGE POLSKA
Orange Polska jest narażona na ryzyko zewnętrzne i wewnętrzne o wielorakim charakterze, które może mieć wpływ na realizację założonych celów. W związku z tym, w Grupie funkcjonuje system zarządzania ryzykiem, który zapewnia identyfikację, ocenę i zarządzanie czynnikami ryzyka. System ten został opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018, a dla Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji stosuje się normę ISO 27005. Osoby kierujące poszczególnymi obszarami i funkcjami biznesowymi są odpowiedzialne za ocenę i zarządzanie ryzykiem, w tym identyfikację nowych i nasilających się czynników, monitorowanie ryzyka i skuteczności mechanizmów kontrolnych oraz przekazywanie odpowiednich raportów. Wszelkie zdarzenia są rozpatrywane w kontekście potencjalnego wpływu na realizację celów biznesowych Grupy.
Rys. 1. Struktura systemu zarządzania i sprawozdawczości w odniesieniu do zarządzania ryzykiem w Orange Polska .
56
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Przy ocenie ryzyka uwzględniane jest prawdopodobieństwo oraz wpływ zajścia określonych zdarzeń na sytuację finansową, wizerunek przedsiębiorstwa, ciągłość działania oraz życie i zdrowie ludzi. W przypadku, gdy konsekwencje wystąpienia ryzyka mają wpływ zarówno np. finansowy jak i wizerunkowy, wycenia się je według najbardziej negatywnego skutku.
Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Proces oceny ryzyk jest zarządzany przez koordynatorów poszczególnych domen i został zobrazowany poniżej na Rys 2. Podział ryzyk na domeny ryzyk operacyjnych, utraty informacji, ciągłości działania, compliance, fraud oraz społecznych zapewnia jednolite i obiektywne podejście do oceny ryzyk o zbliżonych konsekwencjach (analiza przyczynowo-skutkowa).
Do ryzyk kluczowych, mających potencjalnie największy negatywny wpływ na Grupę, przypisywane są działania mitygujące mające na celu zapobieżenie powstaniu strat lub ich zminimalizowanie. Skuteczność tych działań jest weryfikowana na bieżąco, a w razie potrzeby działania są korygowane. Ryzyka oraz przypisane im akcje mitygujące stanowią jedno ze źródeł wykorzystywanych do przygotowania Rocznego Planu Audytu Wewnętrznego. Do wyceny i raportowania ryzyka stosowane są m.in. mapy ryzyka (z ang. Heat map), które ilustrują stopień zagrożenia ze strony poszczególnych zdarzeń. Komitet Audytowy Rady Nadzorczej poddaje okresowej ocenie efektywność systemu zarządzania ryzykami. W 2021 r. Rada Nadzorcza otrzymała takie sprawozdanie w kwietniu.
Przykładowa mapa ryzyk stosowana jako jedno z narzędzi do komunikacji. Ten konkretny przykład prezentuje ryzyko mające średni wpływ wizerunkowy, natomiast krytyczny dla zachowania ciągłości świadczenia usług. Przez to całe ryzyko byłoby ocenione na bardzo wysokie.
57
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Rys. 2. Proces zarządzania ryzykiem w Orange Polska ma przebieg zobrazowany na poniższym schemacie.
7.1 Ryzyka wpływające na dzialalność operacyjną Orange Polska
7.1.1 Zwiększenie presji konkurencyjnej
Główne rynki telekomunikacyjne, na których Orange Polska prowadzi działalność, są dojrzałe, a nawet nasycone. W związku z tym, Orange Polska musi się mierzyć z silną konkurencją, która początkowo miała charakter przede wszystkim cenowy, natomiast obecnie koncentruje się na jakości zarówno dostarczanych produktów jak i obsługi klienta. W odpowiedzi Orange Polska podjęła znaczące inwestycje w sieć światłowodową, realizując strategię konwergencji a także kontynuuje proces transformacji i wzrostu wydajności. Grupa postawiła również na rozwój usług na nowych rynkach, takich jak dostawa usługi ICT czy dostawa energii elektrycznej. Brak sukcesu wdrażanej przez Orange Polska strategii może skutkować utratą udziałów w rynku i/lub spadkiem rentowności. Takie same skutki może przynieść konsolidacja innych podmiotów na jednym z rynków, na których działa Grupa.
Więcej informacji na temat konkurencji znajduje się w punkcie 7.3.
7.1.2 Utrata części rynku na skutek wdrażania nowych usług i technologii
Stały wzrost liczby dostępów oraz ruchu szerokopasmowego (stacjonarnego i mobilnego) oraz rozwój nowych technologii stwarzają globalnym graczom w segmencie Internetu możliwość nawiązywania bezpośrednich więzi z klientami operatorów telekomunikacyjnych, co pozbawia tych ostatnich, w tym Orange Polska, części przychodów i zysków. Jeżeli proces ten będzie się utrzymywać lub nasilać, może to mieć istotny niekorzystny wpływ na sytuację finansową i perspektywy operatorów.
Wzrost popytu na usługi dodane w sieci doprowadził do pojawienia się grupy nowych, silnych graczy: dostawców usług udostępnianych przez Internet (tzw. usług Over-The-Top – OTT), takich jak telefonia i telewizja internetowa oraz
58
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
serwisy treści wideo. Nasilający się proces konkurowania z tymi graczami o kontrolę nad relacjami z klientami może prowadzić do osłabienia pozycji rynkowej operatorów, jak i utrudnić operatorom takim jak Orange dostęp do różnego rodzaju treści video czy usług cyfrowych. Takie bezpośrednie relacje jak i treści są bowiem źródłem wartości, a ich całkowita lub częściowa utrata na rzecz nowych podmiotów rynkowych może wpłynąć na wielkość przychodów, rentowność, sytuację finansową i perspektywy operatorów telekomunikacyjnych, takich jak Orange Polska.
7.1.3 Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
Orange Polska stale podejmuje działania w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony danych osobowych (w tym pochodzących z posiadanej, rozbudowanej bazy klientów), informacji stanowiących tajemnicę telekomunikacyjną oraz informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Spółka utrzymała certyfikat zgodności Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji z normą ISO/IEC 27001:2013 w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, hostingu, kolokacji, cloud computingu, cyberbezpieczeństwa, procesu przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych. Orange Polska S.A. posiada również certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2019 “Code of practice for protection of personal identifiable information (PII) in public Cloud acting as PII processors” dotyczący usługi przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych: ICS (Integrated Computing Standard), ICM (Integrated Computing Managed), smart CCaaS (smart Contact Center as a Service). Spółka posiada i regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska. Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji.
Działalność Orange Polska może prowadzić do utraty, ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom bądź niewłaściwej modyfikacji danych osobowych klientów. Przyczyny takiej sytuacji mogą być następujące: (i) wdrażanie nowych usług lub aplikacji np. związanych z wystawianiem faktur czy zarządzaniem relacjami z klientami, (ii) podejmowanie nowych inicjatyw, w tym między innymi w obszarze Internetu rzeczy (IoT – Internet of Things), (iii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież danych osobowych, bądź (iv) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
Od 25 maja 2018 roku Orange Polska stosuje zasady Rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Za nieprzestrzeganie postanowień RODO będą mogły być nakładane kary administracyjne w wysokości do 4% wartości rocznego globalnego obrotu przedsiębiorstwa. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy marki Orange oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska.
Podobnie jak w przypadku danych osobowych, Orange Polska zagrażają nieautoryzowane ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w tym dotyczących szczegółów planowanych przedsięwzięć, kampanii marketingowych, planów nowych ofert i pakietów sprzedażowych. Ich przedwczesne ujawnienie mogło by spowodować nieosiągnięcie przez Orange Polska celów sprzedażowych oraz utratę udziałów rynkowych. Do głównych przyczyn tych zagrożeń należą: (i) szpiegostwo przemysłowe (gospodarcze) (ii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież tajemnic przedsiębiorstwa, bądź (iii) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
7.1.4 Wzrost ilości i długości przerw w działaniu świadczonych usług na skutek niedostępności infrastruktury informatyczno-sieciowej Orange Polska
Usługi świadczone przez Orange Polska są bezpośrednio zależne od funkcjonowania infrastruktury informatyczno-sieciowej. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług mogą wynikać z cyberataków (na infrastrukturę informatyczną i sieciową), awarii (sprzętu lub oprogramowania), braku zasilania w energię elektryczną, błędów ludzkich lub aktów terroryzmu i sabotażu wpływających na funkcjonowanie krytycznego sprzętu lub oprogramowania, niewykonywania zobowiązań przez kluczowych dostawców bądź braku wystarczającej przepustowości sieci do obsługi rosnącego ruchu; mogą także wystąpić w czasie wdrażania nowych aplikacji lub oprogramowania. W obszarze ryzyka niedostępności infrastruktury i usług, operatorzy telekomunikacyjni są w sposób szczególny narażeni na próby naruszenia bezpieczeństwa, cyberataki i ataki terroryzmu i sabotażu skierowane przeciw ich obiektom i pracownikom,
59
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
w związku z kluczową rolą telekomunikacji w funkcjonowaniu gospodarki. Pomimo podejmowanych przez Orange Polska wysiłków na rzecz ochrony sieci, rosnąca liczba prób ataków zwiększa ryzyko przerw w dostępie do usług.
Nowym ryzykiem wpływającym na długość przerw w świadczeniu usług jest aktualna sytuacja epidemiczna. Zagrożenia zakażeń pracowników grup technicznych Orange Polska oraz partnerów technicznych jak również spadku terminowości prac związanych z usuwaniem awarii i zdolnością do przywrócenia usług zostały skutecznie zminimalizowane dzięki wdrożeniu odpowiednich środków ochrony i procedur bezpieczeństwa.
Występowanie takich zdarzeń mogłoby znacząco osłabić wizerunek Orange Polska, a także doprowadzić do zmniejszenia przychodów, wpływając negatywnie na zysk i pozycję rynkową. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług o zasięgu ogólnokrajowym, mogłyby spowodować kryzys wpływający potencjalnie na bezpieczeństwo narodowe.
Ograniczaniu powyższego ryzyka w Orange Polska S.A. służą: odpowiednie planowanie rozwoju i modernizacja sieci i systemów teleinformatycznych, inwestowanie we wdrażanie rozwiązań przewidzianych na wypadek awarii, programy ubezpieczeniowe obejmujące zakresem ryzyka cybernetyczne i terrorystyczne oraz wdrażanie planów ciągłości działania i zarządzania kryzysowego. Orange Polska S.A. posiada certyfikat zgodności z normą ISO 22301:2012 dla Systemu Zarządzania Ciągłością Działania w zakresie świadczonych usług telekomunikacyjnych, teleinformatycznych i cyberbezpieczeństwa. Istotnym elementem w ograniczaniu ryzyka jest również ustawiczne szkolenie pracowników Orange Polska oraz partnerów technicznych w zakresie wdrażanych nowych technologii oraz ich modernizacji.
7.1.5 Potencjalne konsekwencje dyskusji nt. bezpieczeństwa sieci 5G
Dyskusja nt. bezpieczeństwa sieci 5G, w szczególności pod kątem stosowania urządzeń oferowanych przez dostawców z Chin jest istotnym czynnikiem związanym z implementacją nowej generacji sieci bezprzewodowych. Zaangażowani są w nią kluczowi gracze na arenie globalnej, w szczególności USA, Chiny, a także Komisja Europejska i kraje członkowskie Unii Europejskiej.
Na poziomie UE w 2019 r. podjęto prace nad określeniem wspólnego podejścia do bezpieczeństwa sieci 5G, w tym przeprowadzono proces oceny ryzyka dla sieci 5G oraz zidentyfikowano główne zagrożenia w sieci 5G. Prace te skonkludowano w opublikowanym 29 stycznia 2020 r. dokumencie pt. „Cybersecurity of 5G networks – EU Toolbox of risk mitigating measures”. Nie wprowadzono w nim wykluczenia lub zakazu dla jakichkolwiek dostawców, natomiast za istotne ryzyko uznano uzależnienie od jednego dostawcy oraz ryzyko związane z łańcuchem dostaw, w tym działania innych krajów. Przewidziano także możliwość prowadzenia przez Państwa Członkowskie analizy profilu ryzyka i wprowadzanie ewentualnych ograniczeń i wykluczeń szczególnie odnośnie kluczowych zasobów dostawców wysokiego ryzyka. 14 grudnia 2020 r. Europejska Agencja do spraw Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) opublikowała zaktualizowany dokument pt. „ENISA Threat Landscape for 5G Networks report”, którego pierwsza edycja została przedstawiona w 2019 r. Jego celem jest wsparcie wdrażania ww. dokumentu pt. „Cybersecurity of 5G networks – EU Toolbox of risk mitigating measures”. Jednocześnie wraz z przyjęciem unijnego rozporządzenia Cybersecurity act rozpoczęły się prace nad określeniem europejskich schematów certyfikacji cyberbezpieczeństwa, a kwestie związane z certyfikacją elementów sieci 5G, są rozważane do objęcia taką certyfikacją.
Prace w tym zakresie prowadzone są również na poziomie krajowym, czego wyrazem są m.in.
● | 16 maja 2020 r. weszła w życie tzw. Tarcza Antykryzysowa 3.0. (ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2), która w zakresie bezpieczeństwa sieci 5G, przewidziała dodanie wymagań dotyczących bezpieczeństwa i integralności infrastruktury telekomunikacyjnej i usług ustalonych przez Prezesa UKE z uwzględnieniem rekomendacji i wytycznych ENISA, po zasięgnięciu opinii Kolegium ds. Cyberbezpieczeństwa, jako obligatoryjnego elementu rezerwacji częstotliwości. Oficjalne, wymagane przepisami prawa konsultacje dokumentacji aukcyjnej zawierającej odpowiednie zapisy w tym zakresie nie zostały jeszcze przeprowadzone. |
● | 8 września 2020 r. Minister Cyfryzacji opublikował do konsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych. W październiku 2021 r. nowy tekst projektu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa został opublikowany a w styczniu 2022 r. został pozytywnie zaopiniowny przez Komitet Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw |
60
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Obronnych. Zarówno pierwotny projekt, jak i jego modyfikowana w 2021 r. wersja zakładają m.in. wprowadzenie mechanizmu oceny dostawców urządzeń i oprogramowania oraz określają konsekwencje związane z uznaniem danego dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka. Projekt nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów. |
● | 30 grudnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 22 czerwca 2020 r. w sprawie minimalnych środków technicznych i organizacyjnych oraz metod, jakie przedsiębiorcy telekomunikacyjni są obowiązani stosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa lub integralności sieci lub usług .W zakresie sieci 5G, jego zapisy wskazują w szczególności na potrzebę uwzględniania rekomendacji Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa wydawanych na podstawie art. 33 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (aktualnie brak takich rekomendacji), a także stosowanie strategii skutkującej brakiem uzależnienia od jednego dostawcy. |
Aktualnie nie zostały więc wprowadzone w Polsce przepisy prawne, ani inne wiążące rozstrzygnięcia wprowadzające ograniczenia współpracy z konkretnymi dostawcami we wdrożeniach sieci 5G. Aktualnym obowiązkiem jest stosowanie strategii skutkującej brakiem uzależnienia od jednego dostawcy.
Ewentualne wprowadzenie dalej idących ograniczeń w przyszłości, wiązałoby się z ryzykiem ograniczenia puli dostawców sprzętu telekomunikacyjnego, a tym samym mogłoby wpływać na utrzymanie, a także plany budowy i rozwoju infrastruktury sieciowej (w tym 5G). Może to wpływać na harmonogram i/lub koszty wdrożenia sieci 5G.
7.1.6 Obniżenie jakości lub zaprzestanie świadczenia usług na skutek zależności od partnerów zewnętrznych
Orange Polska zawiera z partnerami zewnętrznymi kontrakty między innymi dotyczące pośrednictwa w sprzedaży, a także rozwoju i utrzymania sieci, infrastruktury teleinformatycznej i systemów informatycznych.
Dostawcom zewnętrznym przekazano część odpowiedzialności w zakresie eksploatacji oraz nadzoru nad siecią telekomunikacyjną, a także systemami i procesami teleinformatycznymi. Procesy te podlegają stałemu monitorowaniu, co ma zapewnić ich optymalne funkcjonowanie oraz umożliwić w razie potrzeby podjęcie skutecznych działań korygujących.
Pomimo zawarcia w umowach odpowiednich klauzul ochronnych i zabezpieczających, istnieje ryzyko związane z niewywiązywaniem się kontrahentów z umów, co może przełożyć się na opóźnienia, obniżenie jakości oraz zaprzestanie świadczenia usług przez Orange Polska. Materializacja tego ryzyka może mieć bezpośrednie przełożenie na wynik finansowy Orange Polska.
Ze względu na znaczną liczbę kontrahentów oraz złożony charakter procesów również ryzyko wystąpienia zdarzeń o charakterze korupcyjnym jest wyższe. Tego typu przypadki mogą mieć niekorzystne skutki, zwłaszcza wizerunkowe. Orange Polska podejmuje szereg działań mających na celu efektywne przeciwdziałanie korupcji zarówno w zakresie wewnętrznych regulacji jak również odpowiednich klauzul stosowanych w umowach z kontrahentami.
7.1.7 Pojawienie się nowych typów nadużyć towarzyszących rozwojowi nowych technologii
Ze względu na zakres prowadzonej działalności, Orange Polska jest w poważnym stopniu narażona na nadużycia. Podobnie jak pozostali operatorzy, Orange Polska jest obiektem rozmaitych nadużyć, które mogą mieć niekorzystne skutki zarówno dla przedsiębiorstwa jak i klientów. Ponadto, wraz z rosnącą złożonością technologii i systemów sieciowych oraz coraz szybszym wdrażaniem nowych aplikacji i usług (zwłaszcza w zakresie połączeń międzysieciowych i zarządzania relacjami z klientami), mogą się pojawić nowe rodzaje nadużyć, które będą jeszcze trudniejsze do wykrycia i zwalczania, co może skutkować utratą przychodów.
7.1.8 Ryzyka klimatyczne w działalności Orange Polska
Wpływ działalności Orange Polska na klimat
61
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Rośnie świadomość klientów, inwestorów i innych interesariuszy na temat zmian klimatycznych, a także presja regulacyjna związana z celami neutralności klimatycznej wprowadzonymi przez UE i jej państwa członkowskie. Jednocześnie w sektorze telekomunikacyjnym rozbudowa infrastruktury sieciowej i wzrost natężenia ruchu danych powoduje wzrost zużycia energii, która w Polsce w większości produkowana jest z paliw kopalnych, co generuje emisje gazów cieplarnianych.
W celu uporządkowania i przyspieszenia działań redukujących wpływ na klimat, Orange Polska opracował i wdrożył program #OrangeGoesGreen. Program dotyczy celów klimatycznych na 2025 i 2040 rok, w szczególności w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych (w pierwszej kolejności dzięki zwiększaniu udziału energii odnawialnej w strukturze zużycia), a także wdrażaniu zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.
Program prowadzony jest przez doradcę ds. strategii klimatycznej i nadzorowany przez Prezesa Zarządu.
W przypadku niepowodzenia realizacji inicjatyw redukujących negatywny wpływ na klimat, Orange Polska jako firma odpowiedzialna społecznie narażony byłby na straty wizerunkowe. Dodatkowo, nieosiągnięcie przez Orange Polska zakładanego udziału energii ze źródeł odnawialnych, mogłoby spowodować wyższe niż zaplanowano wydatki na energię elektryczną i w konsekwencji przełożyć się negatywnie na wyniki finansowe.
Wpływ klimatu na działalność Orange Polska
Zmiany klimatu przekładają się również na działalność Orange Polska, zarówno w wymiarze globalnym (zakłócenia łańcuchów dostaw, potencjalne zaburzenia społeczno-ekonomiczne), jak i lokalnym (wzrost przeciętnych i maksymalnych temperatur przekładający się infrastrukturę, ceny i ciągłość dostaw energii, ryzyko uszkodzeń infrastruktury ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi). Szacuje się, że ryzyka te mogą materializować się przede wszystkim w średnim i długim terminie.
Analiza wpływu zmian klimatu na Orange Polska pozwoliła wskazać cztery istotne obszary niepożądanego oddziaływania, są to:
- uszkodzenia infrastruktury lub nieprawidłowe działanie spowodowane zmianą klimatu,
- wpływ zmian klimatycznych na zwiększenie zużycia i kosztów energii,
- zakłócenia łańcuchów dostaw spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu,
-negatywne skutki regulacyjne i społeczno-gospodarcze związane ze zmianą klimatu,
Szczegółowy opis tych zagadnień znajduje się w części dotyczącej informacji niefinansowych w punkcie 10.
7.1.9 Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
Pole elektromagnetyczne (PEM) wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) może budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Od 01.01.2020 roku obowiązujące w Polsce ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych są zgodne z zaleceniem Rady 1999/519/WE, co oznacza, że obecnie odpowiadają już limitom stosowanym w większości krajów europejskich.
Pogorszenie postrzegania wpływu PEM na zdrowie ludzi miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałoby to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń.
W 2019 r. w Polsce podjęto decyzję o harmonizacji obowiązków związanych z polem elektromagnetycznym wytwarzanym przez urządzenia telekomunikacyjne z przepisami europejskimi i światowymi. Do tej pory zharmonizowano przepisy określające dopuszczalny poziom pól elektromagnetycznych. Ponadto, od 19.02.2020 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określające metodykę prowadzenia pomiarów PEM także z instalacji
62
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
telekomunikacyjnych. Temat oddziaływania pól elektromagnetycznych jest obecnie szczególnie aktualny w związku z planowanymi pracami legislacyjnymi dotyczącymi wdrażania sieci 5G, w tym deklarowanymi przez administrację pracami nad nowymi regulacjami obejmującymi metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów PEM dla instalacji 5G. Orange Polska dokłada wszelkich starań w testowanie technologii 5G, jednak nawet działając zgodnie z przepisami prawa i przy zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, nie można wykluczyć, że działania te mogą wzmóc niepokój u partnera społecznego. Takie zjawiska obserwowane są również w innych krajach.
Jednocześnie administracja mając na uwadze cele strategiczne w zakresie rozwoju nowoczesnej łączności na poziomie krajowym oraz EU, podejmuje inicjatywy, których celem jest wprowadzenie warunków usprawniających proces inwestycyjny, w tym również usprawnień dla rozwoju 5G. Równolegle, adresując obawy społeczne i potrzebę edukacji, wprowadza się dodatkowe mechanizmy kontrolne np. System Informacji o Instalacjach Wytwarzających Pole Elektromagnetyczne (SI2PEM).
7.1.10 Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej
Orange Polska i jej kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawnia organizację i infrastrukturę tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i nowe, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach programu transformacji. Aktualna sytuacja epidemiczna w kraju z jednej strony może utrudniać proces zmiany, z drugiej strony może stanowić szansę ze względu na cyfryzację procesów, komunikacji i szkoleń oraz szerokie wykorzystanie zdalnych narzędzi pracy w hybrydowym modelu pracy. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji to może to mieć negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe. Orange Polska kontynuowała proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętrznego konsultanta.
7.2 Ryzyka regulacyjne, prawne i podatkowe
7.2.1 Ryzyka regulacyjne
Grupa musi wypełniać różne obowiązki regulacyjne określające zasady, według których produkty i usługi mają być świadczone, w tym także odnoszące się do pozyskiwania i odnawiania praw do korzystania z zasobów częstotliwości. Obowiązki regulacyjne wynikają ze zmiany prawa, a także decyzji administracyjnych. Obecnie trwają prace nad implementacją do polskiego prawa Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. Ze względu na trwający proces legislacyjny nie ma jeszcze finalnej treści przepisów, które będą obowiązywały rynek telekomunikacyjny, w związku z czym koszty ich wdrożenia nie są jeszcze znane. Decyzje regulacyjne oraz zmiany w otoczeniu regulacyjnym mogą niekorzystnie wpływać na Grupę.
7.2.2 Ryzyka związane z pozyskaniem nowych pasm na potrzeby świadczenia zaawansowanych usług telekomunikacyjnych
Rosnący popyt na usługi transmisji danych oraz przyszły rozwój systemów piątej generacji (5G) będą się wiązać z koniecznością zdobycia nowych zasobów częstotliwości, zarówno w zakresie poniżej, jak i powyżej 6 GHz.
Podstawowym pasmem służącym rozwojowi sieci 5G w Europie jest pasmo 3,400-3,800 MHz. W marcu 2020 roku, Urząd Komunikacji Elektronicznej ogłosił aukcję na te częstotliwości, ale z powodu trwającej pandemii koronawirusa aukcja ta została najpierw zawieszona przez Prezesa UKE, a w kolejnym kroku odwołana na skutek wprowadzonych w prawie telekomunikacyjnym zmian dot. wymagań związanych z cyberbezpieczeństwem i budową sieci 5G. Dodatkowo uchwalono przepisy, które skróciły kadencję ówczesnego Prezesa UKE. Nowy Prezes UKE objął stanowisko we wrześniu. 18 lutego 2021 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 28 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2019 r. w sprawie harmonogramu rozdysponowania określonych zasobów częstotliwości użytkowanych jako cywilne w użytkowaniu cywilnym lub cywilno-rządowym, wyznaczające nowy termin dystrybucji pasma 3,7 GHz na dzień 27 sierpnia 2021 r. Pasmo to nie zostało rozdystrybuowane w tym terminie. Rozporządzenie nie zostało ponownie znowelizowane w celu wskazania nowego terminu.
63
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W zaprezentowanej w marcu 2020 r. dokumentacji aukcyjnej przedstawiono zapisy które zapewniały udział w procesie dystrybucji pasma jedynie odpowiedzialnym i wiarygodnym finansowo operatorom. Gwarantowały to wymogi posiadania ogólnopolskiej rezerwacji częstotliwości oraz udokumentowania min. 1 mld złotych inwestycji w trzech latach ubiegłych. Wysokie wadium i mechanizm depozytu zabezpieczały proces przed sztucznym podbijaniem i zawyżaniem cen przez podmioty biorące udział w aukcji bez intencji zakupu pasma.
Główne ryzyka związane z dystrybucją pasma 3400 – 3800 MHz dotyczą dalszych opóźnień w tym procesie oraz jego warunków. W nowej dokumentacji aukcyjnej mają być zawarte po raz pierwszy wymogi dotyczące cyberbezpieczeństwa sieci 5G. Mają one wynikać z ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, której proces legislacyjny mocno się przedłuża. Dokumentacja aukcyjna może zawierać również inne zmiany warunków, w porównaniu do procesu z marca 2020 r. W przypadku ogłoszenia nowego procesu, jego warunki mogą być przedmiotem różnych dyskusji i konsultacji, co też może wpłynąć na czas dystrybucji pasma. Jednocześnie wydaje się, że ryzyko opóźnień związane z utrzymującą się sytuacją pandemiczą w Polsce jest obecnie ograniczone. Dodatkowy obszar dyskusji wynika ze sposobu dystrybucji tzw. bloku „0” w paśmie 3400 – 3800 MHz, co do którego są obecnie dyskusje czy może być potencjalnie efektywnie użyty przez podmioty gospodarcze nie będące operatorami telekomunikacyjnymi, w celu tworzenia tzw. sieci prywatnych. W tym momencie proces zarządzenia dystrybucją bloku „0” jest poddawany konsultacjom społecznym.
Innym z obszarów niepewności jest kwestia rozdystrybuowania, tzw. drugiej dywidendy cyfrowej, czyli pasma 700 MHz. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej państwa członkowskie są zobowiązane zapewnić dostępność tego pasma dla usług mobilnych do 30 czerwca 2020 r. (a maksymalnie do czerwca 2022 r.). Polska w grudniu 2018 r. wystąpiła do KE o wydłużenie terminu rozdysponowania pasma 700 MHz do czerwca 2022 r. W lipcu 2019 r. Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało zaktualizowany „Krajowy Plan Działań Zmiany Przeznaczenia pasma 700 MHz w Polsce”. Wynika z niego m.in. konieczność podpisania szeregu porozumień międzynarodowych, m.in. z Federacją Rosyjską, których efektem będzie możliwość dokonania refarmingu pasma w celu uruchomienia w nim systemów łączności mobilnej. Jest duże prawdopodobieństwo, że takie umowy nie będą podpisane w tych terminach wobec czego pasmo to nie będzie w pełni dostępne dla usług telekomunikacyjnych.
Czynnikiem ryzyka jest również sposób i cel rozdysponowania pasma 700 MHz. Nowy pomysł wykorzystania tego pasma jest opisany w zmienionym projekcie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa opublikowanym w październiku 2021 r. Zawiera on przepisy dotyczące powołania Operatora Strategicznej Sieci Bezpieczeństwa (OSSB), utworzenia Spółki Polskie 5G oraz związanego z tym sposobu dystrybucji pasma 700 MHz (metodą przetargu), których część miałaby zostać przyznana OSSB, a część przyznana przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu lub konsorcjum przedsiębiorców. Takie częstotliwości miałyby móc być wykorzystywane w ramach jednej sieci telekomunikacyjnej, tj. ogólnopolskiej sieci hurtowej 5G operowanej przez Spółkę Polskie 5G. Prace legislacyjne. w tym zakresie są przedmiotem szczególnego zainteresowania Spółki.
7.2.3 Postępowania UOKiK i Komisji Europejskiej ws. współdzielenia sieci
W 2014 r. Polkomtel skierował do Komisji Europejskiej pismo informujące o możliwym naruszeniu przez Orange Polska S.A. i T-Mobile Polska przepisów Traktatu, które zakazują zawierania porozumień mogących zakłócić konkurencję wewnątrz wspólnego rynku (art. 101 ust. 1 Traktatu). Pismo dotyczyło też możliwego naruszenia przepisów o właściwości zawartych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 139/2004 w sprawie kontroli koncentracji. W swoim wniosku Polkomtel postawił tezę, jakoby zgodę na utworzenie spółki NetWorkS! powinna wydać Komisja Europejska, a nie UOKiK. W ramach postępowania Orange Polska S.A. przedstawiała wymagane przez Komisję informacje i dokumenty.
UOKiK, który prowadził w latach 2014-2016 także postępowanie wyjaśniające w związku ze współpracą
T-Mobile i Orange Polska S.A. w ramach NetWorkS!, zakończył postępowanie i ogłosił, że w razie potrzeby udostępni swoje ustalenia Komisji Europejskiej.
7.2.4 Wzrost obciążeń podatkowych, jako rezultat zmian w prawie
Polskie prawo podatkowe, w szczególności dotyczące podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku dochodowego, jest skomplikowane i podlega częstym zmianom i nierzadko sprzecznym interpretacjom organów podatkowych. Zmiany przepisów, skutkujące brakiem stabilności systemu podatkowego mogą mieć potencjalnie niekorzystny wpływ
64
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
na sytuację prawną, biznesową i finansową Grupy. W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów nie sygnalizowało zamiarów zmiany stawek VAT odnoszących się do usług świadczonych przez Spółkę,, w szczególności nie jest planowany powrót do stawek VAT 22% i 7%. Widoczny jest natomiast trend, w ramach którego Ministerstwo Finansów dążąc do uszczelnienia systemu podatkowego likwiduje rozwiązania dające dotychczas możliwości legalnej optymalizacji podatkowej, nakłada dodatkowe obowiązki sprawozdawcze, a także ustanawia dodatkowe opłaty lub podatki (np. podatek od sprzedaży detalicznej lub tzw. podatek minimalny). Przykładami takich działań jest także wprowadzenie nowych obowiązków w zakresie cen transferowych czy potrącania podatku u źródła, które zwiększają istotnie zakres działań administracyjnych po stronie Spółki.
Pod koniec października 2021 r. uchwalony został pakiet ustaw podatkowych w ramach tzw. Polskiego Ładu obejmujący m.in. wzrost kwoty wolnej od podatku do 30k PLN oraz podniesienie progu podatkowego z 85k PLN do 120k PLN, wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego w wysokości 10% podstawy opodatkowania, zmianę zasad ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej, ukrytą dywidendę, czy rozszerzenie tzw. ulgi dla klasy średniej dla JDG, które rozliczają się wg skali podatkowej. Ustawa dla większości zmian wchodzi w życie od 1 stycznia 2022r.
Ze względu na skalę prowadzonej działalności, zmiany prawne także w innych obszarach np. gospodarowania przestrzenią również mogą, w przyszłości, negatywnie wpłynąć na wysokość zobowiązań podatkowych operatora infrastrukturalnego takiego jak Orange Polska. Niejasne przepisy lub niekorzystne interpretacje mogą skutkować zwiększeniem obciążeń podatkowych.
7.2.5 Wzrost wynagrodzenia za używanie gruntu stron trzecich na potrzeby budowy i utrzymania infrastruktury Orange Polska S.A.
Infrastruktura Orange Polska S.A. jest budowana na gruntach należących do osób trzecich i w niektórych przypadkach Spółka nie posiada lub ma trudności w odnalezieniu dowodów, że taka osoba trzecia wyraziła zgodę na posadowienie infrastruktury na jej nieruchomości. Tak jest w szczególności w przypadku dawno wybudowanej infrastruktury do świadczenia usług telefonii stacjonarnej. Co do zasady, Spółka ma prawo żądać, żeby jej infrastruktura pozostała w miejscu pierwotnej lokalizacji, jednakże musi za to zapłacić. Nowe inwestycje są również prowadzone na gruntach należących do osób trzecich i Spółka musi nabywać odpłatnie prawo do używania nieruchomości na te cele. Spółka nie wyklucza, że płatności na rzecz osób trzecich za używanie ich nieruchomości mogą wzrosnąć.
7.3 Ryzyka konkurencyjne
7.3.1 Ryzyko zwiększenia konkurencji na rynku ofert konwergentnych i sprzedaży usług światłowodowych
Sytuacja w dużych aglomeracjach z ugruntowaną pozycją operatorów telewizji kablowych pokazuje, że Orange Polska jest w stanie skutecznie konkurować z kompleksową ofertą operatorów kablowych za pomocą usług konwergentnych (Orange Love), jak i rosnącego zasięgu światłowodu. Jednak stopniowo ekspansja operatorów kablowych – zarówno organicznie jak i poprzez przejęcia – na rynkach lokalnych, w których Orange Polska miał dotychczas ugruntowaną pozycję, stanowi ryzyko dla Grupy. Dlatego właśnie plan inwestycji Orange Polska w FTTH obejmuje również mniejsze miasta, gdzie operatorzy kablowi jeszcze nie zdążyli ugruntować swojej obecności.
W 2019 r. Grupa Cyfrowy Polsat wzmocniona zakupem Netii rozpoczęła sprzedaż usług konwergentnych w oparciu o sieć stacjonarną. Play podpisał również umowę o współpracy z Vectrą (drugi największy operator telewizji kablowej w Polsce) w zakresie sprzedaży usług stacjonarnych klientom mobilnym Play. W 2020 roku Iliad, konwergentny operator z rynku francuskiego, dokonał akwizycji Play co może prowadzić do przekształcenie tego operatora w pełni mobilno-stacjonarnego dostawcę konkurencyjnych usług konwergentnych. W 2021 Iliad ogłosił chęć przejęcia UPC Polska. Wszystkie te działania mogą zwiększać ryzyko realizacji założeń strategicznych Orange Polska na rynku konwergentnym w dłuższej perspektywie czasowej.
W swojej strategii Orange Polska planuje dalsze zwiększanie zasięgu swoich usług światłowodowych, które stanowią główną bazę do oferowania usług konwergentnych. Jednak, w odróżnieniu od lat ubiegłych, będzie się to odbywało głównie poprzez partnerstwa hurtowe z innymi operatorami a nie poprzez budowę własnej sieci. Z drugiej strony
65
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Orange Polska deklaruje chęć otwarcia swojej własnej sieci światłowodowej na innych operatorów. Jeśli trendy dotyczące otwarcia sieci światłowodowych na umowy hurtowe utrzymają się, może to spowodować w przyszłości wyrównywanie się zasięgu usług światłowodowych różnych operatorów i ostrzejszą konkurencję o klientów detalicznych.
7.3.2 Dalsza utrata klientów telefonii stacjonarnej za sprawą wypierania tych usług przez telefonię komórkową
Substytucja telefonii stacjonarnej przez telefonię komórkową jest już od lat jednym z istotnych wyzwań dla operatorów telekomunikacyjnych, szczególnie w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie penetracja telefonią stacjonarną w momencie spopularyzowania telefonii komórkowej była znacząco niższa niż w krajach Europy Zachodniej.
W Polsce zjawisko zastępowania telefonii stacjonarnej mobilną ma większą skalę niż w większości krajów Europy Zachodniej i odsetek użytkowników „tylko usług komórkowych” jest od nich wyższy.
Wyraźnie rośnie popularność usług, w których telefonia stacjonarna jest usługą dodaną do Internetu czy telefonii komórkowej, stanowiąc ekwiwalent „tradycyjnej” linii telefonicznej. Takie usługi dedykowane do zastosowań stacjonarnych (w domach i w firmach) a oparte na infrastrukturze komórkowej oferują zarówno sieciowi operatorzy komórkowi, ale w ostatnim okresie coraz częściej jest do tego celu wykorzystywany model biznesowy komórkowego operatora wirtualnego (MVNO). Tacy operatorzy jak np. Netia, Novum, Telestrada sukcesywnie migrują swoich klientów telefonii stacjonarnej na sieć komórkową.
7.3.3 Możliwe ograniczenie sprzedaży usług oferowanych przez operatorów komórkowych na skutek działań administracji państwowej
Działania podejmowane przez władze publiczne na rynku telekomunikacyjnym mogą prowadzić, w dłuższej perspektywie czasowej, do ograniczenia możliwości bezpośredniego oferowania usług przez Orange Polska do podmiotów administracji publicznej, co może mieć negatywny wpływ na przychody i wynik finansowy Spółki.
7.4 Czynniki ryzyka związane z ogólną sytuacją gospodarczą i stanem rynków finansowych
Czynniki makroekonomiczne
7.4.1 Zachwianie globalnych łańcuchów dostaw
Jednym ze skutków pandemii, w jej początkowej fazie było czasowe wstrzymanie produkcji elementów elektroniki przez część producentów (głównie z regionu wschodniej Azji), którzy zamykali fabryki na skutek restrykcji pandemicznych, jak również antycypowali zmniejszający się popyt ze strony konsumentów. Zmniejszenie mocy produkcyjnych wraz z gwałtownym wzrostem zamówień składanych przez branżę telekomunikacyjną (ale również motoryzacyjną i inne), jakie nastąpiły w kolejnych miesiącach po odmrożeniu gospodarek, spowodowały, że czas oczekiwania na wyświetlacze, elementy scalone czy półprzewodniki, które stanowią podstawowe elementy infrastruktury sieciowej oraz elektroniki użytkowej (IoT, urządzenia klienckie, w tym dekodery, modemy, telefony komórkowe czy akcesoria do nich oraz komponenty do wspomnianych urządzeń) uległ znacznemu wydłużeniu.
Dodatkowo problem niedostępności pogarszają ustawiczna niewydolność branży transportowej będącej pod presją przytłaczającej liczby zamówień, niedoborów liczby pracowników czy kontenerów, jak również zdarzenia jednorazowe takie, jak blokada Kanału Sueskiego stanowiącego istotny szlak handlowy z Azji do Europy. Na niekorzystną obecnie sytuację na rynkach globalnych nakładają się również restrykcje w wykorzystaniu energii elektrycznej w Chinach, które mogą powodować przestoje produkcyjne i w efekcie potęgować problem niedostępności w kolejnych miesiącach. Jednocześnie nadal są odczuwalne skutki zaburzeń w handlu pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami.
66
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Orange Polska korzysta z usług wielu sprawdzonych dostawców, jednak fakt, że znaczna część producentów elektroniki zlokalizowana jest w jednym obszarze geograficznym położonym daleko poza granicami UE, może spowodować opóźnienia w dostawie zamówień, czasową niedostępność urządzeń klienckich, ale również opóźnienie w inwestycjach infrastrukturalnych.
7.4.2 Ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego względem oczekiwań na skutek wystąpienia niekorzystnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych
Niepewność, która rozpoczęła się prawie dwa lata temu wraz z wybuchem epidemii COVID-19 jest wciąż obecna w prognozach makroekonomicznych. W roku 2020, w Polsce w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej, miał miejsce relatywnie niewielki spadek PKB (-2,5% spadku PKB w 2020 r. względem wzrostu o 4,7% w 2019 r.). Kolejne fale pandemii nie spowodowały pogorszenia się sytuacji gospodarczej, jaką pierwotnie zakładano. W 2021 roku widoczne było natomiast przyspieszenie gospodarcze, którego motorem wzrostu była konsumpcja prywatna w warunkach niskiej stopy procentowej na rynku. Konsensus prognoz makroekonomicznych wskazuje na około 5,1% wzrost PKB w 2021 roku oraz nieco niższy 4,8% wzrost gospodarczy w roku 2022.
Na rozwój gospodarki Polski w roku 2022 wpływ będą miały czynniki wewnętrzne oraz zewnętrzne. Do czynników wewnętrznych należy zaliczyć: wpływ epidemii na rynek krajowy, popyt krajowy, politykę monetarną NBP (przewidywane dalsze podwyżki stopy referencyjnej na rynku) jak również sytuację na rynku pracy z utrzymującą się presją płacową. Zwiększony odsetek zaszczepionych Polaków wraz z brakiem lockdownów oraz zniesieniem ograniczających w największym stopniu biznes restrykcji pozytywnie wpływał na ożywienie konsumpcji i dobre perspektywy wzrostu gospodarki Polski w pierwszych trzech kwartałach 2021. Nie mniej jednak, analizując sytuację epidemiczną należy stwierdzić że Polska w porównaniu do innych państw Unii Europejskiej pozostaje krajem z jednym z najniższych poziomów osób zaszczepionych oraz w czwartym kwartale jedną z najwyższych śmiertelności w wyniku pandemii COVID-19. W Polsce w odróżnieniu do krajów Europy zachodniej nie wprowadzono środków zabezpieczających przeciwdziałających rozprzestrzenianiu się pandemii w postaci tzw. paszportów covidowych. W związku z powyższym oraz szerzeniem się nowego wariantu wirusa tj. omikron, niepewny pozostaje wpływ pandemii w roku 2022 na rozwój gospodarki Polski.
Do czynników zewnętrznych mających zdecydowanie największy wpływ na poziom wzrostu gospodarczego w Polsce należy zaliczyć ceny surowców na rynkach międzynarodowych (mający ogromny wpływ na poziom inflacji w Polsce w roku 2021 oraz jej przewidywany poziom w roku 2022), możliwość uzyskania przez Polskę środków finansowych z funduszy europejskich (toczący się spór z organami UE o praworządność w Polsce) jak również ryzyko geopolityczne (realizowana polityka Białorusi i Rosji na wschodniej granicy Polski).
Na perspektywę wzrostu gospodarczego gospodarki Polski ma wpływ również kondycja gospodarek europejskich oraz koniunktura na rynkach światowych. Problemy w łańcuchach dostaw na rynku globalnym oraz niepewność w rozwoju innych gospodarek mogą negatywnie wpłynąć na dynamikę wzrostu polskiego PKB.
7.4.3 Spadek rentowności branży telekomunikacyjnej w efekcie rosnącej presji inflacyjnej
Średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług w 2020 r. osiągnął poziom 3,4% i wykroczył znacznie powyżej celu inflacyjnego NBP (2,5%). W perspektywie najbliższego roku spodziewane jest utrzymanie wysokiej presji inflacyjnej głównie za sprawą wzrostu cen surowców (gaz, energia) oraz problemów z globalnym łańcuchem dostaw. Aktualny konsensus prognoz średniorocznej inflacji wskazuje na przyspieszenie inflacji w roku 2022 względem 2021- odpowiednio 5,7% vs5,1%.
Pomimo utrzymującej się presji inflacyjnej, Rada Polityki Pieniężnej w obliczu pandemii utrzymywała w 2020 roku stopę referencyjną na poziomie 0,10%. W czwartym kwartale 2021, RPP trzykrotnie podniosła stopę referencyjną – pod koniec roku stopa referencyjna została ustalona na poziomie 1,75%. W związku z prognozami rosnącej inflacji również w 2022 roku, nie wykluczone są dalsze podwyżki stopy referencyjnej.
67
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Utrzymująca się niepewność jutra przy wysokim poziomie inflacji skutkować może zmniejszonym popytem na usługi telekomunikacyjne. Dodatkowo, zaostrzająca się konkurencja na rynku telekomunikacyjnym, w tym także na rynku konwergentnym nasilić może presję cenową na usługi telekomunikacyjne.
Należy dodać, że ceny usług telekomunikacyjnych są w Polsce na bardzo niskim poziomie w porównaniu do krajów Unii Europejskiej a 24 miesięczne umowy z abonentami w warunkach wysokiej inflacji mogą stanowić ryzyko dla rentowności. Dodatkowo, wysoka inflacja wpływa na pozostałą działalność operacyjną i finansową firmy (w tym na zakupy, płace oraz opłacalność podejmowanych projektów).
Jednym z czynników napędzających inflację są ceny energii elektrycznej. Według danych Towarowej Giełdy Energii średnioważona cena kontraktu rocznego z dostawą na rok 2022 wyniosła w całym 2021 roku 384 zł/MWh co oznaczało wzrost o ok. 65% w stosunku do ceny z notowań kontraktu na rok 2021 w roku 2020. Jednak średnia cena takiego kontraktu terminowego w samym grudniu 2021 wyniosła aż 722 zł/MWh. Natomiast średnia cena energii na rynku spotowym w grudniu sięgnęła 830 zł/MWh osiągając poziomy nawet powyżej 2000 zł/MWh. Na wzrosty cen energii w 2021 roku wpływ miał wzrost cen uprawnień do emisji CO2 z poziomu 30 do 90 EUR/t, wzrost cen gazu w drugiej połowie roku (cena błękitnego paliwa wzrosła r/r o 155% - średnioważona cena kontraktu rocznego z dostawą gazu na kolejny rok), w połączeniu z po-pandemicznym odbiciem po stronie popytu. Oczekujemy, że nasze koszty energii mogą bardzo istotnie wzrosnąć w tym roku z poziomu ok 250 mln zł w roku 2021 wywierając istotną presję na rentowność.
7.4.4 Nasilenie się niekorzystnych zjawisk na rynku pracy
Wpływ wybuchu pandemii COVID-19 na rynek pracy był ograniczony. Wraz z ożywieniem gospodarczym, po zakończeniu okresu lockdownu oraz częściowym wycofaniu restrykcji w roku 2020, popyt na siłę roboczą wzrósł. W 2021 roku ożywienie gospodarcze wraz z dynamicznie rosnącą konsumpcją prywatną doprowadziły do wzrostu popytu na pracowników. W sytuacji niedoboru pracowników oraz przy dynamicznie rosnącej inflacji w Polsce w 2021 roku rosła także presja płacowa. W 2022 roku, w warunkach dalszego wzrostu gospodarczego, spodziewana jest kontynuacja tych trendów. Według konsensusu prognoz makroekonomicznych stopa bezrobocia w Polsce będzie spadała w najbliższych latach, oscylując w roku 2021 r. na poziomie 5,9% a w 2022r. szacowana jest na poziomie 5,4%.
7.4.5 Ryzyko zmniejszenia napływu środków unijnych na realizację inwestycji infrastrukturalnych
Ryzyko dla całej gospodarki, w tym dla rynku usług telekomunikacyjnych stwarza perspektywa ewentualnego ograniczenia napływu funduszy unijnych, tak kluczowych dla budowy infrastruktury telekomunikacyjnej. Ryzyko to wynikać może z powiązania redystrybucji środków z perspektywy unijnej (2021-2027) z kwestią przestrzegania zasad praworządności w Polsce.
Czynniki związane z rynkami finansowymi
7.4.6 Wzrost stóp procentowych
W 2020 roku w Polsce w obliczu pandemii, polski bank centralny obniżył stopę referencyjną do 0,10%, najniższego poziomu w historii. Tak niska stopa utrzymywana była przez pierwsze trzy kwartały 2021 roku. W czwartym kwartale, ze względu na dynamicznie rosnącą inflację, Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopę referencyjna do poziomu 1,75%. Perspektywy kontynuacji wzrostu gospodarczego w roku 2022 jak również prognozowana wyższa inflacja w porównaniu do roku 2021, najprawdopodobniej wpłyną na dalsze podwyżki stóp procentowych. Wyższe stopy procentowe nie powinny mieć materialnego wpływu na zobowiązania Orange Polska, dzięki utrzymywanemu portfelowi zabezpieczeń.
68
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
7.4.7 Osłabienie kursu waluty rodzimej
Wahania kursów walutowych mają wpływ na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych, a także na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami. Wpływ ten jest w znacznym stopniu ograniczony poprzez posiadany portfel transakcji zabezpieczających. W 2021 r. złoty osłabił się: 1,1% w stosunku do euro oraz 9,7% w stosunku do dolara amerykańskiego. Ewentualne osłabienie kursu złotego nie powinno mieć wpływu na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych oraz na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami ze względu na utrzymywany poziom zabezpieczeń.
7.4.8 Ryzyko utraty wartości aktywów
Wartości odzyskiwalne przedsiębiorstw, które wpływają na wartość księgową aktywów trwałych, w tym wartości firmy, są wrażliwe na metody wyceny i założenia przyjęte w modelu. Są one również wrażliwe na wszelkie zmiany w środowisku biznesowym w stosunku do przyjętych założeń. Więcej informacji dotyczących utraty wartości firmy oraz wartości odzyskiwalnych znajduje się w notach do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
7.4.9 Czynniki mogące mieć wpływ na cenę akcji Orange Polska
Do pozostałych czynników, poza opisanymi powyżej, które mogą powodować zmiany ceny akcji Orange Polska należą:
◾ | Realizacja nowej strategii |
◾ | Zmiana w perspektywie powrotu do wypłat dywidendy, |
◾ | Zmiana poziomu zadłużenia Grupy, |
◾ | Sprzedaż lub nabycie znaczących aktywów przez Grupę, |
● | Znaczące zmiany w strukturze własnościowej Grupy, |
● | Zmiany przez analityków rynku kapitałowego ich prognoz i rekomendacji dotyczących Grupy, jej konkurentów, partnerów oraz sektorów gospodarki, w których działa Grupa. |
69
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
70
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
8 OŚWIADCZENIA ZARZĄDU
8.1 Oświadczenie o przyjętych zasadach rachunkowości
Zarząd Orange Polska S.A. w składzie:
potwierdza, że zgodnie z jego najlepszą wiedzą, roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz roczne sprawozdanie finansowe Orange Polska S.A. i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Orange Polska S.A. oraz jej Grupy oraz jej wynik finansowy.
Sprawozdanie Zarządu zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A., w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.
8.2 Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych
W dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021-2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska.
W dniu 5 października 2020 r. Orange Polska S.A. zawarła na lata 2021-2025 umowę z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, w ramach której KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. przeprowadziła odpowiednio:
● | przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za I półrocze 2021 roku sporządzonych wg MSSF, |
● | badanie jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za 2021 rok sporządzonych wg MSSF |
● | procedury w odniesieniu do pakietu sprawozdawczego Magnitude Orange Polska S.A. |
Badanie sprawozdań finansowych spółek zależnych zostało przeprowadzone na podstawie odrębnych umów zawartych z KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. i z każdą ze spółek zależnych.
Łączne wynagrodzenie należne z tytułu badania oraz przeglądów wyżej wymienionych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. za 2021 rok jest wymienione poniżej (w tys. zł).
| 2021 | |
Badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy i rocznego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. oraz spółek zależnych za rok 2021, przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy na dzień 30 czerwca 2021 r. |
| 2.715 |
Pozostałe usługi |
| 531 |
Ogólne wynagrodzenie należne od Grupy |
| 3.246 |
71
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Badania sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za rok 2020 oraz przeglądy półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska w roku 2020 przeprowadziła firma Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. Łączne wynagrodzenie należne za 2020 rok z tytułu badania oraz przeglądów tych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. wynosiło odpowiednio: badanie sprawozdań finansowych Orange Polska S.A., Grupy i spółek zależnych oraz przeglądy Orange Polska S.A. i Grupy – 2.660 tys. zł; inne usługi dla Orange Polska S.A. – 405 tys. zł; badanie rocznych sprawozdań regulacyjnych Orange Polska S.A. zgodnie z prawem telekomunikacyjnym – 1.168 tys. zł.
8.3 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników na dany okres
Zgodnie z raportem bieżącym 3/2021 opublikowanym w dniu 17 lutego 2021 roku, Grupa prognozowała w 2021 roku niski jednocyfrowy wzrost wskaźnika EBITDAaL w porównaniu do 2020 roku. W konsekwencji przeglądu strategicznego przeprowadzonego w związku z prezentacją nowej strategii .Grow, Zarząd Orange Polska podniósł prognozę wzrostu EBITDAaL w 2021 roku. Zarząd przewidywał niski do średniego jednocyfrowy wzrost procentowy EBITDAaL wobec wcześniej prognozowanego niskiego jednocyfrowego wzrostu tego wskaźnika.
Prognoza została zrealizowana, wskaźnik EBITDAaL wyniósł w 2021 r. 2.963 mln zł i był wyższy o 5,9% rok-do-roku.
Wzrost wynikał z przede wszystkim z bardzo dobrych wyników w podstawowych usługach telekomunikacyjnych oraz usługach ICT, jak również z kontynuacji transformacji kosztowej.
8.4 Informacja dotycząca polityki wyboru firmy audytorskiej
1) | W dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021-2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska, |
2) | Firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełniali warunki do sporządzenia bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej, |
3) | W Orange Polska są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji, |
4) | Orange Polska posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie świadczenia na rzecz emitenta przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub członka jego sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu świadczenia przez firmę audytorską; |
5) | W Orange Polska przestrzegane są wymagania dotyczące powołania, składu i funkcjonowania Komitetu Audytowego, w tym dotyczące spełnienia przez większość jego członków kryteriów niezależności, a także wymagań odnośnie posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, |
6) | Komitet Audytowy wykonywał zadania przewidziane w obowiązujących przepisach. |
9 OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO
a) Zasady ładu korporacyjnego, którym podlega Spółka
Spółka, jako emitent papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. na podstawie uchwały Rady Giełdy nr 26/1413/2015 z dnia 13 października 2015 została zobowiązana do stosowania zasad ładu korporacyjnego w postaci „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2016” – które obowiązywały do 30 czerwca 2021 r. Od 1 lipca 2021 r. Spółka na podstawie uchwały Rady Giełdy Nr 13/1834/2021 z dnia 29 marca 2021 r. została zobowiązana do stosowania „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021”.
72
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Treść zasad Dobrych Praktyk, o których mowa powyżej, jest dostępna pod adresem http://corp-gov.gpw.pl.
b) Przestrzeganie ładu korporacyjnego
Spółka w 2021 r. przestrzegała obowiązujących zasad ładu korporacyjnego, o których mowa powyżej, oprócz zasady 2.1 w części dotyczącej posiadania oddzielnej polityki różnorodności w odniesieniu do Rady Nadzorczej oraz zasady 2.2 w części dotyczącej różnorodności w składzie Zarządu.
Orange Polska planuje opracować i przyjąć Politykę Różnorodności dla Rady Nadzorczej na najbliższym Walnym Zgromadzeniu
Jednocześnie, zgodnie z przyjętą 3 listopada 2021 r. Polityką zarządzania różnorodnością w odniesieniu do Członków Zarządu, w zakresie zróżnicowania pod względem płci, w procesie doboru członków Zarządu Orange Polska Rada Nadzorcza będzie dążyć do zapewnienia udziału kobiet na poziomie nie niższym niż 30%. Na dzień 31 grudnia 2021 r. udział kobiet w Radzie Nadzorczej wynosił 36%, a w Zarządzie 25%.
c) Opis głównych cech stosowanych w Orange Polska S.A. systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych (dodatkowe informacje dotyczące kluczowych czynników ryzyka znajdują się w rozdziale IV)
Funkcjonujący w Orange Polska S.A. system kontroli wewnętrznej oraz zarządzania ryzykiem umożliwia zarządzanie ryzykiem związanym z osiąganiem celów biznesowych, (choć tego ryzyka całkowicie nie eliminuje), w istotnym stopniu zabezpieczając Spółkę przed poważnymi nieprawidłowościami w sprawozdawczości i stratami.
Kodeks Etyki określa zasady relacji z klientami, akcjonariuszami, pracownikami, dostawcami i konkurentami, a także zasady dotyczące ochrony środowiska, w którym działa Grupa. Sprawnie działający od lat whistleblowing jest koordynowany przez Komisję ds. Etyki Orange Polska, która działa w Spółce od 2007 roku. Proces pozwala na identyfikację problemów poprzez dostępne kanały zgłoszeń dla pracowników, współpracowników, firm współpracujących, takie jak: e-mail na skrzynkę funkcyjną, pisemnie na adres pocztowy Przewodniczącego Komisji ds. Etyki, kontakt do Przewodniczącego Komitetu Audytowego Orange Polska, strona intranetowa z możliwością anonimowego zgłoszenia, strona intranetowa Grupy Orange. Pracownicy przechodzą regularnie szkolenie w zakresie kwestii etycznych zakończone certyfikacją.
Zgodnie z podejściem przyjętym przez Grupę Orange zakładającym stopniowe wdrażanie kolejnych elementów Programu Compliance wprowadzono w Orange Polska Politykę Antykorupcyjną oraz Wytyczne do zapobiegania korupcji. Regulacje te zawierają szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji pozwalające na zidentyfikowanie oraz mitygowanie ryzyka wystąpienia korupcji. Podlegają one okresowym przeglądom i są aktualizowane w razie potrzeby. Dodatkowo prowadzonych jest szereg działań o charakterze informacyjnym oraz szkoleniowym mających na celu podniesienie świadomości pracowników w zakresie przepisów i zasad antykorupcyjnych. W ramach Programu Compliance funkcjonuje mechanizm zgłaszania między innymi przypadków korupcji, płatnej protekcji oraz podejrzeń i naruszeń zasad i przepisów prawa. Mogą one być zgłaszane poprzez ten sam kanał, który służy do informowania o wszelkiego rodzaju postępowaniach nieetycznych, traktowane są w sposób poufny oraz każdorazowo badane z należytą starannością. Założenia Programu i Polityki wspierane są także przez proces due diligence polegający na weryfikacji partnerów biznesowych a także cykliczne przeglądy ryzyk korupcyjnych. Mechanizmy funkcjonujące w Spółce są zgodne ze standardami rekomendowanymi dla systemu zarządzania zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów przyjętymi w październiku 2018 r. przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Aby dostosować się do aktualnych wymogów prawa dotyczących systemu zgłaszania nieprawidłowości, Orange Polska ściśle monitoruje otoczenie prawne i dostosowuje swoje wewnętrzne procedury do przepisów prawa.
Grupa z najwyższą starannością podchodzi do kwestii sprawozdawczości finansowej i stałej komunikacji ze środowiskiem polskich i zagranicznych inwestorów, a także wypełniania obowiązków informacyjnych. Kluczowi menadżerowie odpowiedzialni za funkcje finansowe, prawne, regulacyjne oraz kontrolę wewnętrzną zapoznają się ze sprawozdaniami finansowymi i zgłaszają do nich uwagi w ramach Komitetu ds. Przekazywania Informacji. Celem tych spotkań jest by przekazywane ujawnienia w sprawozdaniach finansowych były dokładne, przejrzyste, kompletne, terminowe i zgodne z wymogami prawa i przyjętymi powszechnie praktykami, a także by rzetelnie odzwierciedlały sytuację finansową i operacyjną Spółki i Grupy. W 2021 r. Komitet ds. Przekazywania Informacji odbył cztery
73
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
posiedzenia. Dodatkowo Komitet Audytowy dokonuje przeglądu sprawozdań finansowych Spółki i Grupy przed ich opublikowaniem.
Do kluczowych elementów systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Orange Polska S.A. należą:
1) Audytorzy wewnętrzni raportują funkcjonalnie do Prezesa Zarządu. Plan audytów wewnętrznych jest przygotowywany między innymi na bazie ryzyk kluczowych Spółki i corocznie oceniany przez Komitet Audytowy. Komitet ten analizuje także raporty audytorów wewnętrznych. W celu wzmocnienia niezależności Audytu Wewnętrznego, decyzje w sprawie zatrudnienia Dyrektora Audytu Wewnętrznego, rozwiązania z nim umowy o pracę, oceny oraz wysokości jego wynagrodzenia wymagają opinii Komitetu Audytowego oraz Komitetu ds. Wynagrodzeń. Dyrektor Audytu Wewnętrznego uczestniczy we wszystkich posiedzeniach Komitetu Audytowego.
2) Spółka regularnie ocenia jakość systemu kontroli i zarządzania ryzykiem. Proces ten obejmuje identyfikację i klasyfikację czynników ryzyka finansowego i pozafinansowego w działalności Orange Polska S.A. oraz weryfikację efektywności systemu zarządzania ryzykiem – zob. punkt 7 w rozdziale IV.
3) Wprowadzono procedury służące stałemu monitorowaniu istotnych czynników ryzyka (prawnego, regulacyjnego, operacyjnego, dotyczącego sprawozdawczości finansowej, związanego z ochroną środowiska, itp.), które wyznaczają ogólne kierunki w zakresie stałej kontroli ryzyka.
W 2021 r. Zarząd po raz kolejny dokonał kompleksowej oceny kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej w Grupie. Zidentyfikowane słabości zostały naprawione. Na podstawie przeprowadzonej oceny Zarząd stwierdził, że na dzień 31 grudnia 2021 r. nie istniały słabości, które mogłyby w istotny sposób wpływać na skuteczność kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej.
d) | Wskazanie akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji wraz ze wskazaniem liczby posiadanych przez te podmioty akcji, ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, liczby głosów z nich wynikających i ich procentowego udziału w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu |
Informacje dotyczące znaczących akcjonariuszy znajdują się w punkcie 6.4.
e) Wskazanie posiadaczy wszelkich papierów wartościowych, które dają specjalne uprawnienia kontrolne, wraz z opisem tych uprawnień
Spółka nie emitowała papierów wartościowych dających specjalne uprawnienia kontrolne akcjonariuszom lub innym podmiotom.
f) | Wskazanie wszelkich ograniczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu, takich jak ograniczenie wykonywania prawa głosu przez posiadaczy określonej części lub liczby głosów, ograniczenia czasowe dotyczące wykonywania prawa głosu lub zapisy, zgodnie z którymi, przy współpracy Spółki, prawa kapitałowe związane z papierami wartościowymi są oddzielone od posiadania papierów wartościowych |
Spółka nie wprowadziła szczególnych ograniczeń dotyczących wykonywania prawa głosu z akcji.
g) Wskazanie wszelkich ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Orange Polska S.A.
Przenoszenie prawa własności papierów wartościowych wyemitowanych przez Spółkę nie podlega ograniczeniom.
h) | Opis zasad dotyczących powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnień, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji |
Zgodnie ze Statutem Spółki, Zarząd składa się z 3 do 10 Członków, w tym Prezesa Zarządu powoływanych i odwoływanych przez Radę Nadzorczą zwykłą większością głosów oddanych. Rekomendacje w przedmiocie powoływania członków Zarządu przedstawia Radzie Nadzorczej Komitet ds. Wynagrodzeń. Obecnie w skład Zarządu wchodzi 8 członków, w tym Prezes. Kadencja Członków Zarządu trwa 3 lata. Do kompetencji Zarządu należy kierowanie wszelkimi działaniami Spółki z wyłączeniem spraw, które na mocy postanowień Kodeksu spółek handlowych lub Statutu są przekazane do wyłącznej kompetencji Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej. Do kompetencji Zarządu należy w szczególności ustalanie strategii Grupy, zatwierdzanie budżetu, tworzenie,
74
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
przekształcanie i likwidowanie jednostek organizacyjnych Spółki, wykonywanie nadzoru właścicielskiego nad spółkami z Grupy. Decyzja o emisji lub wykupie akcji Spółki leży wyłącznie w kompetencji Walnego Zgromadzenia.
Szczegółowy zakres uprawnień Zarządu określa Regulamin Zarządu dostępny pod adresem www.orange-ir.pl.
i) Opis zasad zmiany statutu lub umowy Spółki
Zmiana statutu wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Spółki podjętej większością trzech czwartych głosów. Zmiany te są wcześniej opiniowane przez Radę Nadzorczą i przedstawiane akcjonariuszom na minimum 26 dni przed odbyciem Walnego Zgromadzenia. W 2021 roku nie było zmian w Statucie.
j) | Sposób działania walnego zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania, w szczególności zasady wynikające z regulaminu walnego zgromadzenia, jeżeli taki regulamin został uchwalony, o ile informacje w tym zakresie nie wynikają wprost z przepisów prawa |
I. Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwoływane jest przez Zarząd lub Radę Nadzorczą w przypadku, gdy Zarząd nie zwoła go w terminie określonym prawem. Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno odbyć się w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje:
1)Zarząd Spółki z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek Rady Nadzorczej lub akcjonariusza albo akcjonariuszy przedstawiających co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego,
2)Rada Nadzorcza, jeżeli uzna to za wskazane,
3)Akcjonariusz albo akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w Spółce.
Zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia na wniosek Rady Nadzorczej lub akcjonariuszy przedstawiających co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego powinno nastąpić w ciągu dwóch tygodni od daty zgłoszenia wniosku.
Walne Zgromadzenia odbywają się w Warszawie. Walne Zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim akcji.
Porządek obrad Walnego Zgromadzenia ustala organ lub podmiot zwołujący Walne Zgromadzenie. W przypadku zwołania Walnego Zgromadzenia na wniosek Rady Nadzorczej bądź akcjonariusza(-y) Zarząd uwzględni w porządku obrad sprawy zgłoszone przez wnioskodawcę.
Rada Nadzorcza oraz akcjonariusze przedstawiający co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie lub w postaci elektronicznej do Zarządu najpóźniej na 21 dni przed wyznaczonym terminem Walnego Zgromadzenia. Żądanie powinno zawierać uzasadnienie lub projekt uchwały dotyczącej proponowanego porządku obrad.
Wszystkie sprawy wnoszone pod obrady Walnego Zgromadzenia, Zarząd przedstawia Radzie Nadzorczej do zaopiniowania.
Do kompetencji Walnego Zgromadzenia w szczególności należy:
1)rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,
2)powzięcie uchwały o podziale zysku lub o pokryciu straty,
3)udzielanie członkom organów Spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków,
4)zmiana przedmiotu działalności Spółki,
5)zmiana Statutu Spółki, w tym podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego,
6)połączenie Spółki i przekształcenie Spółki,
75
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
7)rozwiązanie i likwidacja Spółki,
8)emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa,
9)powoływanie i odwoływanie członków Rady Nadzorczej,
10)podejmowanie wszelkich postanowień dotyczących roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu Spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru,
11)zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,
12)inne sprawy określone w kodeksie spółek handlowych lub w innych przepisach prawa albo w niniejszym Statucie, z wyłączeniem nabywania i zbywania nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, które należą do kompetencji Zarządu i nie wymagają uchwały Walnego Zgromadzenia.
Uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają zwykłą większością głosów oddanych, o ile przepisy kodeksu spółek handlowych lub Statut Spółki nie stanowią inaczej.
Głosowania są jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów Spółki lub likwidatorów bądź o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Ponadto tajne głosowanie zarządza się na żądanie choćby jednego z akcjonariuszy obecnych lub reprezentowanych na Walnym Zgromadzeniu.
Zgodnie z przyjętym Regulaminem Walne Zgromadzenie otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub jego zastępca, a w razie ich nieobecności Prezes Zarządu albo osoba wyznaczona przez Zarząd, po czym spośród osób uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu wybiera się Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Po przedstawieniu każdej kolejnej sprawy zamieszczonej w porządku obrad Przewodniczący otwiera dyskusję, udzielając głosu w kolejności zgłaszania się. Za zgodą Walnego Zgromadzenia dyskusja może być przeprowadzana nad kilkoma punktami porządku obrad łącznie. Głos można zabierać jedynie w sprawach objętych przyjętym porządkiem obrad i aktualnie rozpatrywanych.
II. Zgodnie z Regulaminem Walnego Zgromadzenia Orange Polska S.A. akcjonariuszom przysługują w szczególności następujące prawa:
1) Akcjonariusze mogą uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście, przez pełnomocników (innych przedstawicieli) lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, o ile w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia została podana taka możliwość.
2) Akcjonariusz uprawniony do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu ma prawo kandydować na Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia lub zgłosić do protokołu jedną kandydaturę na stanowisko Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia.
3) Przy rozpatrywaniu każdego punktu porządku obrad Walnego Zgromadzenia każdy akcjonariusz ma prawo do jednego 5-cio minutowego wystąpienia i 5-cio minutowej repliki.
4) Każdy akcjonariusz ma prawo zadawania pytań w każdej sprawie objętej porządkiem obrad.
5) Akcjonariusz ma prawo do sprzeciwu wobec decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie w drodze uchwały rozstrzyga o utrzymaniu względnie uchyleniu decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia.
6) Każdy akcjonariusz ma prawo wnoszenia propozycji zmian i uzupełnień do projektów uchwał objętych porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia – do czasu zamknięcia dyskusji nad punktem porządku obrad obejmującym projekt uchwały, której taka propozycja dotyczy.
k) Skład osobowy i zmiany, które w nim zaszły w ciągu ostatniego roku obrotowego, oraz opis działania organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących Orange Polska S.A. oraz ich komitetów
I. Skład osobowy Zarządu w 2021 roku:
76
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Skład na 1 stycznia 2021 roku:
1) Julien Ducarroz – Prezes Zarządu
2) Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu
3) Witold Drożdż – Członek Zarządu
4) Jolanta Dudek – Członek Zarządu
5) Piotr Jaworski – Członek Zarządu
6) Jacek Kowalski – Członek Zarządu
7)Jacek Kunicki – Członek Zarządu7
8) Maciej Nowohoński – Członek Zarządu
Zmiany w roku 2021:
Z dniem 1 lipca 2021 r. Jolanta Dudek, dotychczas zarządzająca Funkcją Doświadczenia Klientów, objęła stanowisko Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Konsumenckiego.
Skład na 31 grudnia 2021 roku:
1) Julien Ducarroz – Prezes Zarządu
2) Jolanta Dudek – Wiceprezes Zarządu
3) Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu
4) Witold Drożdż – Członek Zarządu
5) Piotr Jaworski – Członek Zarządu
6) Jacek Kowalski – Członek Zarządu
7) Jacek Kunicki – Członek Zarządu
8) Maciej Nowohoński – Członek Zarządu
Noty dotyczące członków Zarządu:
Julien Ducarroz (ur.1975) jest prezesem Orange Polska od 1 września 2020. W latach 2016-2020 pełnił funkcję prezesa Orange Moldova, największego operatora konwergentnego na tamtejszym rynku. Do jego osiągnięć należały m.in. uruchomienie usług konwergentnych wraz z przejęciem głównych operatorów kablowych, transformacja kulturowa organizacji w celu wdrożenia pro biznesowych postaw i metodologii pracy Agile oraz przygotowanie wdrożenia mobilnych usług finansowych.
Julien Ducarroz ma szerokie doświadczenie w sektorze telekomunikacji, z ponad 10-letnim stażem na stanowiskach wykonawczych, zdobyte w różnych krajach i w różnych obszarach takich jak strategia i rynek komercyjny. W 2002 roku dołączył do Grupy Orange, rozpoczynając karierę zawodową w Pionie Międzynarodowym. Kontynuował ją w Londynie jako dyrektor ds. business intelligence i marketingu wartości Grupy Orange (2003-2004), a później jako zastępca dyrektora ds. marketingu w Orange Nederland (2006-2007). W 2007 r. dołączył do Orange Romania jako dyrektor strategii, a od maja 2009 r. do maja 2016 r. kierował sprzedażą, marketingiem oraz komunikacją marketingową jako Członek Zarządu ds. sprzedaży. Ukończył szwajcarską Politechnikę Federalną w Lozannie i Zurichu.
Jolanta Dudek (ur. 1964), od 1 lipca 2021 r. wiceprezes Orange Polska ds. Rynku Konsumenckiego. Karierę w branży telekomunikacyjnej rozpoczęła w 2000 roku w PTK Centertel na stanowiskach menedżerskich związanych z zarządzaniem obsługą klientów Indywidualnych. W latach 2004-2010 pełniła funkcję Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych sieci komórkowej Orange. W październiku 2010 roku objęła stanowisko Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych w Orange Customer Service. Od listopada 2013 roku była Dyrektorem Wykonawczym ds. Obsługi Klientów w Orange Polska. Do czasu włączenia obszaru Obsługi Klienta do struktur Orange Polska pełniła funkcję Prezesa Zarządu Orange Customer Service (do roku 2016). Od 2014 odpowiadała za obszar Doświadczeń i Relacji z Klientami Orange Polska. Od 2015 roku pełniła funkcję Członka Zarządu Orange Polska odpowiedzialnego za obszar Doświadczeń Klientów.
Jolanta Dudek ukończyła Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego oraz studia podyplomowe z zakresu Zarządzania Gospodarką Europejską, uzyskując dyplom francuskiej Ecole des Hautes Etudes Commerciales (HEC) oraz Szkoły Głównej Handlowej (SGH) w Warszawie. Jest również absolwentką Akademii Psychologii Przywództwa (2013) i Szkoły Mentorów (2015) przy Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Posiada doświadczenie jako Audytor
77
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Wiodący Systemu Zarządzania Jakością ISO 2002 oraz jako Koordynator COPC® Customer Operations Performance Center.
Bożena Leśniewska (ur. 1965), Wiceprezes Zarządu. Odpowiada za rynek biznesowy łącznie z całym obszarem usług informatycznych. Od ponad dwudziestu lat zawodowo związana z zarządzaniem i branżą technologiczną. Konsekwentnie przechodziła przez kolejne szczeble kariery, zaczynając od stanowiska przedstawiciela handlowego (DHL), przez kierownika i dyrektora regionalnego (Polkomtel), dyrektora departamentów w centralach firm (Polkomtel, PTK Centertel Sp. z o.o., Telekomunikacja Polska S.A.), dyrektora wykonawczego, po stanowisko Członka Zarządu w Orange Polska. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, APP w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej oraz AMP na INSEAD. Sprawuje funkcje członka Rady Odpowiedzialnego Przywództwa przy Forum Odpowiedzialnego Biznesu, stowarzyszenia Professional Women Network oraz Prezeski Stowarzyszenia LiderShe. Aktywna mentorka w programach mentoringowych, m.in. Fundacji Vital Voices i Fundacji Edukacyjnej Perspektywy.
Witold Drożdż (ur. 1974), od listopada 2018 Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych, Wcześniej od 2012 do listopada 2018 Dyrektor Wykonawczy ds. Korporacyjnych. Zasiada w Radzie Fundacji Orange oraz Radzie Nadzorczej Orange Energia Sp. z o.o.
W latach 2010-2012, Wiceprezes Zarządu, a następnie p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Jądrowa S.A. W latach 2007-2010, był Wiceministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiedzialnym za rozwój społeczeństwa informacyjnego i rejestry publiczne, a także przewodniczącym rządowego Zespołu „Polska Cyfrowa” oraz członkiem rządowego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i międzyresortowego Zespołu ds. Telewizji i Radiofonii Cyfrowej.
Jest laureatem nagród: Info-Star (2009), INFOSTAT (2009) i Ambasador Gospodarki Elektronicznej (2008). Członek Rady Pracodawców RP.
Ukończył prawo i stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim oraz Stanford Executive Program na Uniwersytecie Stanforda.
Piotr Tadeusz Jaworski (ur. 1961), od listopada 2018 roku Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii. Od września 2016 roku był Dyrektorem Wykonawczym ds. Sieci i Technologii w Orange Polska. Członek Komitetu Operacyjnego Ekspertów Sieci Orange. Przewodniczący Rady Nadzorczej TP Teltech, członek rad nadzorczych NetWorkS! oraz Światłowód Inwestycje.
Od 1991 roku związany z Orange Polska (dawniej Telekomunikacja Polska), gdzie pełnił m.in. funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Techniki Zakładu Telekomunikacji w Białymstoku, a później, w centrali TP; Dyrektora Departamentu Kontaktów z Klientami Biznesowymi i Regionalnego Dyrektora Wykonawczego (Region Południe i Centrum). W latach 2007-2013 zajmował stanowisko Dyrektora Technicznej Obsługi Klienta, a następnie, do 2016 roku, Dyrektora Dostarczania i Serwisu Usług, odpowiadając za procesy technicznego dostarczania i utrzymania usług dla klientów Orange Polska i operatorów alternatywnych, realizację inwestycji sieciowych (w tym projektu VHBB-FTTH) oraz utrzymanie sieci aktywnej. W latach 2007-2020 Członek Komisji ds. Etyki Orange Polska. Lider wielu projektów z zakresu budowania i poprawy doświadczeń klientów. Od lat zaangażowany w działalność charytatywną.
Absolwent Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej oraz podyplomowych studiów MBA na Uniwersytecie Gdańskim oraz Uniwersytecie Strathclyde w Glasgow.
Jacek Kowalski (ur. 1964) od stycznia 2011 r. na stanowisku Członka Zarządu ds. Human Capital w Orange Polska. Wcześniej, od 2009 roku Dyrektor Wykonawczy Telekomunikacji Polskiej (obecnie Orange Polska) ds. Zasobów Ludzkich. Związany z firmą od ponad 10 lat. Swoją karierę w Grupie rozpoczynał w 2001 w PTK Centertel na stanowisku Menedżera Human Resources dla Sprzedaży i Marketingu. Od 2005 r. był Dyrektorem Pionu Zarządzania Kompetencjami i Rozwojem Pracowników. Wcześniej Dyrektor Szkoły Przedsiębiorczości i Kadr w Infor Training (Grupa Wydawnicza Infor) oraz Dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli odpowiedzialny za wdrażanie programów szkoleniowych wspierających rozwój edukacji w Polsce.
W 1989 roku ukończył Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz, w roku 1996, Studia Podyplomowe Kierowania Instytucjami Samorządowymi i Organizacjami Pozarządowymi również na Uniwersytecie Warszawskim.
Członek Rady Programowej Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami.
78
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Jacek Kunicki (ur. 1979) jest związany z Orange Polska od 2003 r. W tym czasie pełnił różne funkcje menedżerskie o rosnącym zakresie odpowiedzialności w obszarze finansów, w tym funkcję Dyrektora Relacji Inwestorskich w latach 2010-2014 oraz Dyrektora Kontrolingu Grupy Orange Polska od roku 2014. Od 31 marca 2020 r. Jacek Kunicki pełnił funkcję CFO, jako Dyrektor Wykonawczy ds. Finansów, a od 21 lipca 2020 r. jako Członek Zarządu ds. Finansów.
Jacek Kunicki zasiada w radach nadzorczych spółek TP Teltech, NetWorkS!, Światłowód Inwestycje oraz Bluesoft, wchodzących w skład Grupy Orange Polska. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował w finansach operatora telekomunikacyjnego Energis Polska. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Zarządzania w Warszawie. Posiada tytuł MBA z Oxford Brookes University.
Maciej Nowohoński (ur. 1973) jest Członkiem Zarządu Orange Polska ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości (wcześniej ds. Finansów od marca 2014 roku).
Z Orange Polska związany jest od 2003 roku. Pełnił różne role o rosnącym zakresie odpowiedzialności w obszarze finansów. W tym, w szczególności funkcję Kontrolera Grupy Orange Polska w latach 2006-2014. W latach 2010-2011 Maciej zajmował także stanowisko Członka Zarządu w spółce Emitel, natomiast w latach 2011-2013 był Członkiem Zarządu ds. Finansów w spółce PTK Centertel. Od stycznia 2020 r. odpowiada również za rynek klientów operatorów .Maciej zasiada też w radach nadzorczych wybranych spółek Grupy Orange Polska. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował między innymi w Arthur Andersen i Andersen Business Consulting.
Jest absolwentem kierunku Handel Zagraniczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz szkoły biznesu Hogeschool van Arnhem en Nijmegen w Holandii.
II. Skład osobowy Rady Nadzorczej oraz jej komitetów wraz ze zmianami osobowymi w 2021 roku.
Skład na 1 stycznia 2021 roku:
1) Maciej Witucki – Przewodniczący Rady Nadzorczej
2) Ramon Fernandez - Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
3) Marc Ricau – Sekretarz Rady Nadzorczej
4) dr Henryka Bochniarz – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
5) Thierry Bonhomme – Członek Rady Nadzorczej
6) Eric Debroeck – Członek Rady Nadzorczej
7) John Russell Houlden – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego
8) Marie-Noëlle Jégo-Laveissière – Członek Rady Nadzorczej
9) prof. Michał Kleiber – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
10) Patrice Lambert-de Diesbach – Członek Rady Nadzorczej
11) Monika Nachyła – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
12) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodnicząca Komitetu ds. Wynagrodzeń
13) Jean-Michel Thibaud – Członek Rady Nadzorczej
14) Jean-Marc Vignolles – Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu ds. Strategii
W dniu 19 maja 2021 roku p. Eric Debroeck złożył rezygnację z funkcji Członka Rady Nadzorczej ze skutkiem na dzień 25 czerwca 2021 roku.
W dniu 25 czerwca 2021 roku wygasły mandaty pp. Henryki Bochniarz, Thierry’ego Bonhomme’a, Ramona Fernandeza, Marie-Noëlle Jégo-Laveissière, Marii Pasło-Wiśniewskiej i Jean-Marca Vignollesa.
Tego dnia następujące osoby, pp. Philippe Béguin, Bénédicte David, Ramon Fernandez, Marie-Noëlle Jégo-Laveissière, Maria Pasło-Wiśniewska, Wioletta Rosołowska i Jean-Marc Vignolles zostały powołane przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie na Członków Rady Nadzorczej na nową kadencję.
Skład na 31 grudnia 2021 roku:
1) Maciej Witucki – Przewodniczący Rady Nadzorczej
2) Ramon Fernandez – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
3) Marc Ricau – Sekretarz Rady Nadzorczej
4) Philippe Béguin –Członek Rady Nadzorczej
79
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
5) Bénédicte David – Członek Rady Nadzorczej
6) John Russell Houlden – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego
7) Marie-Noëlle Jégo-Laveissière – Członek Rady Nadzorczej
8) prof. Michał Kleiber – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
9) Patrice Lambert-de Diesbach – Członek Rady Nadzorczej
10) Monika Nachyła – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
11) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodnicząca Komitetu ds. Wynagrodzeń
12) Wioletta Rosołowska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
13) Jean-Michel Thibaud – Członek Rady Nadzorczej
14) Jean-Marc Vignolles – Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu ds. Strategii
W skład Rady Nadzorczej Orange Polska, na dzień 31 grudnia 2021 r. wchodziło pięciu Członków niezależnych: John Russell Houlden, prof. Michał Kleiber, Monika Nachyła, dr Maria Pasło-Wiśniewska i Wioletta Rosołowska.
Skład Komitetów Rady Nadzorczej na dzień 31 grudnia 2021 r.
Komitet Audytowy:
1) John Russell Houlden – Przewodniczący
2) Monika Nachyła
3) dr Maria Pasło-Wiśniewska
4) Marc Ricau
5) Jean-Michel Thibaud
Pracom Komitetu przewodniczy Pan John Russell Houlden, niezależny Członek Rady Nadzorczej, który posiada odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje w kwestiach finansowo-księgowych oraz audytu.
Komitet ds. Wynagrodzeń:
1) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Przewodnicząca
2) prof. Michał Kleiber
3) Marc Ricau
4) Jean-Marc Vignolles
Komitet ds. Strategii:
1) Jean-Marc Vignolles – Przewodniczący
2) Philippe Béguin
3) Bénédicte David
4) Patrice Lambert-de Diesbach
5) Monika Nachyła
6) dr Maria Pasło-Wiśniewska
7) Wioletta Rosołowska
Maciej Witucki, Przewodniczący Rady Nadzorczej oraz John Russell Houlden, Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego na stałe uczestniczą w posiedzeniach Komitetu ds. Strategii.
80
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Poniżej znajduje się zestawienie Zwyczajnych Walnych Zgromadzeń, na których wygasają mandaty członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska:
Zarząd | Data ZWZA |
Julien Ducarroz – Prezes Zarządu | 2023 |
Jolanta Dudek – Wiceprezes Zarządu | 2024 |
Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu | 2024 |
Witold Drożdż | 2024 |
Piotr Jaworski | 2024 |
Jacek Kowalski | 2023 |
Jacek Kunicki | 2023 |
Maciej Nowohoński | 2023 |
Rada Nadzorcza | Data ZWZA |
Maciej Witucki – Przewodniczący | 2022 |
Ramon Fernandez– Zastępca Przewodniczącego | 2024 |
Marc Ricau – Sekretarz | 2022 |
Philippe Béguin | 2024 |
Bénédicte David | 2024 |
John Russell Houlden | 2023 |
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière | 2024 |
Michał Kleiber | 2022 |
Patrice Lambert-de Diesbach | 2023 |
Monika Nachyła | 2022 |
Maria Pasło-Wiśniewska | 2024 |
Wioletta Rosołowska | 2024 |
Jean-Michel Thibaud | 2022 |
Jean-Marc Vignolles | 2024 |
III. Opis działania Zarządu
Zgodnie ze Statutem Spółki, Zarząd Spółki kieruje działalnością Spółki, zarządza jej majątkiem oraz reprezentuje Spółkę na zewnątrz Członkowie Zarządu pełnią swoje obowiązki osobiście. Pracami Zarządu Spółki kieruje Prezes Zarządu. Prezes Zarządu, a w razie jego nieobecności wskazany przez niego inny Członek Zarządu, przewodniczy posiedzeniom Zarządu Spółki. Uchwały Zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy Członkowie Zarządu zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu Zarządu. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów pełnego składu powołanego Zarządu. Poszczególni Członkowie Zarządu zarządzają powierzonymi im obszarami działalności Spółki.
Uchwał Zarządu wymaga podejmowanie decyzji w sprawach Spółki dotyczących w szczególności:
1)ustalania strategii Spółki oraz zatwierdzania wieloletnich programów rozwoju poszczególnych obszarów jej działalności,
81
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2)zatwierdzania i aktualizacji budżetu Spółki,
3)ustalania wielkości nakładów inwestycyjnych oraz źródeł ich finansowania,
4)zaciągania kredytów i innych zobowiązań finansowych,
5)udzielania gwarancji i poręczeń,
6)Regulaminu Organizacyjnego Orange Polska S.A.,
7)tworzenia, przekształcania i likwidowania jednostek organizacyjnych Spółki określonych w Regulaminie Organizacyjnym Orange Polska S.A.,
8)zasad udzielania pełnomocnictw,
9)ustalania polityki kadrowej i zasad wynagradzania w Spółce,
10)występowania do organów statutowych Spółki w sytuacjach przewidzianych w Kodeksie spółek handlowych i Statucie Spółki,
11)przyjmowania rocznych, jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań Zarządu z działalności Spółki i Grupy Kapitałowej wraz z przedstawieniem tych dokumentów Radzie Nadzorczej w wymaganych terminach,
12)wniosku do Walnego Zgromadzenia, dotyczącego podziału zysków lub pokrycia strat,
13)ustalania zasad rozporządzania składnikami majątkowymi,
14)przekształceń własnościowych Spółki oraz publicznego obrotu papierami wartościowymi Spółki,
15)wykonywania nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Orange Polska S.A.,
16)uczestnictwa w spółkach i innych podmiotach prawa, z wyjątkiem stowarzyszeń i organizacji samorządu gospodarczego,
17)zawierania i realizacji porozumień pomiędzy Spółką i działającymi w niej organizacjami związków zawodowych, za wyjątkiem spraw przekazanych do kompetencji dyrektorów jednostek Spółki,
18)negocjacji i rozstrzygania sporów zbiorowych,
19)zasad obsadzania stanowisk najwyższej kadry menedżerskiej, w tym ustalania warunków zatrudnienia oraz wysokości wynagrodzeń.
Oświadczenia woli w imieniu Spółki składa Prezes Zarządu, działając łącznie z innym Członkiem Zarządu.
Szczegółowe obowiązki i zakres odpowiedzialności Zarządu są określone w Regulaminie Zarządu dostępnym pod adresem www.orange-ir.pl.
IV. Opis działania Rady Nadzorczej
Rada Nadzorcza składa się z 9 do 16 członków, przy czym co najmniej czterech członków Rady Nadzorczej powinno być członkami niezależnymi. Obecnie w skład Rady Nadzorczej wchodzi 14 członków, w tym 5 członków niezależnych. Niezależny członek Rady Nadzorczej musi spełniać warunki określone dla niezależnych członków komitetów audytu w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Członkowie Rady Nadzorczej co kwartał potwierdzają w oświadczeniu spełnianie powyższych kryteriów niezależności. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie (a w wyjątkowych przypadkach, opisanych w Statucie, przez Radę Nadzorczą). Kadencja członków Rady Nadzorczej trwa 3 lata.
Prace Rady Nadzorczej koordynuje Przewodniczący przy wsparciu Sekretarza Rady Nadzorczej. Przewodniczący Rady Nadzorczej zwołuje posiedzenia Rady i przewodniczy na nich. Rada Nadzorcza odbywa posiedzenie, co najmniej raz na kwartał. Zarząd lub Członek Rady Nadzorczej mogą żądać zwołania Rady Nadzorczej, podając proponowany porządek obrad. Przewodniczący Rady Nadzorczej zwołuje posiedzenie w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli Przewodniczący Rady Nadzorczej nie zwoła posiedzenia w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania
82
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
wniosku, wnioskodawca może je zwołać samodzielnie, podając datę, miejsce i proponowany porządek obrad. Rada Nadzorcza podejmuje uchwały zwykłą większością głosów oddanych przy obecności, co najmniej połowy składu Rady Nadzorczej. W przypadku głosowania, w którym oddano taką samą liczbę głosów za oraz przeciw, głos rozstrzygający przysługuje Przewodniczącemu Rady.
Rada Nadzorcza pełni swe obowiązki kolegialnie, ale przekazała część kompetencji określonym komitetom, które opisano poniżej.
Regulamin Rady Nadzorczej oraz regulaminy komitetów Rady Nadzorczej dostępne są pod adresem www.orange-ir.pl.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy między innymi powoływanie Członków Zarządu i ustalanie zasad wynagrodzenia i wysokości ich wynagrodzeń, powoływanie niezależnych audytorów oraz sprawowanie nadzoru nad działalnością Spółki. W ramach funkcji nadzorczych, Rada Nadzorcza rozpatruje plan strategiczny i roczny budżet Grupy, a także monitoruje jej wyniki operacyjne i finansowe, wyraża opinie dotyczące zaciągania zobowiązań przekraczających równowartość 100.000.000 EUR, wyraża opinie dotyczące zbywania składników majątkowych Grupy o wartości przekraczającej równowartość 100.000.000 EUR, ocenia roczne sprawozdania finansowe i sprawozdania Zarządu z działalności Spółki i Grupy Orange Polska oraz wnioski Zarządu, co do podziału zysków lub pokrycia strat, a także opiniuje sprawy kierowane przez Zarząd lub za jego pośrednictwem pod obrady Walnego Zgromadzenia, przedstawia zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu do zatwierdzenia roczne sprawozdanie, zawierające, m.in. ocenę sytuacji Spółki w ujęciu skonsolidowanym, z uwzględnieniem oceny systemów kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem, compliance oraz funkcji audytu wewnętrznego, ocenę stosowania przez spółkę zasad ładu korporacyjnego oraz sposobu wypełniania obowiązków informacyjnych dotyczących ich stosowania. Rada Nadzorcza przedstawia również Walnemu Zgromadzeniu sprawozdanie o wynagrodzeniach Członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Spółki, zgodnie z wymogami określonymi w ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Przy rozpatrywaniu wyżej wymienionych spraw Rada Nadzorcza bierze pod uwagę uwarunkowania społeczne, ekologiczne i etyczne działalności Grupy.
O ile Statut nie stanowi inaczej, Rada Nadzorcza podejmuje uchwały zwykłą większością głosów oddanych przy obecności co najmniej połowy składu Rady Nadzorczej. W przypadku głosowania, w którym oddano taką samą liczbę głosów za oraz przeciw, głos rozstrzygający przysługuje Przewodniczącemu Rady. Członkowie Rady Nadzorczej mogą brać udział w podejmowaniu uchwał Rady, oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego Członka Rady. Rada Nadzorcza może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie Rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały oraz co najmniej połowa członków Rady wzięła udział w podejmowaniu uchwały.
Dodatkowo Ustawa o Rachunkowości określa zakres odpowiedzialności Członków Rady Nadzorczej za rzetelność i prawidłową prezentację raportowania finansowego Spółki.
V. Opis działania komitetów Rady Nadzorczej
A) Komitet Audytowy
Komitet Audytowy został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 14 czerwca 2002 roku jako organ doradczy Rady Nadzorczej. Większość członków Komitetu, w tym jego Przewodniczący, spełnia kryteria niezależności określone w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Posiedzenia Komitetu odbywają się nie rzadziej niż raz na kwartał przed opublikowaniem przez Spółkę sprawozdań finansowych.
Najważniejsze zadania Komitetu, wyszczególnione w jego Regulaminie, stanowiącym załącznik do Regulaminu Rady Nadzorczej, obejmują miedzy innymi:
1) | nadzorowanie rzetelności informacji finansowych przekazywanych przez Spółkę, |
83
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
6) | monitorowanie niezależności i obiektywizmu biegłych rewidentów Spółki, charakteru i zakresu badania oraz monitorowanie pracy biegłych rewidentów, |
7) | przedstawianie Radzie Nadzorczej zaleceń mających na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości finansowej w Spółce i Grupie. |
B) Komitet ds. Wynagrodzeń
Komitet ds. Wynagrodzeń został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 16 czerwca 2004 roku, jako organ doradczy Rady Nadzorczej. Połowa członków Komitetu, w tym jego Przewodnicząca, spełnia kryteria niezależności określone w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Posiedzenia Komitetu odbywają się według jego uznania, ale co najmniej 4 razy do roku.
Zadaniem Komitetu ds. Wynagrodzeń jest doradzanie Radzie Nadzorczej oraz Zarządowi w kwestii ogólnej polityki wynagrodzeń i nominacji w Grupie określanie warunków zatrudnienia oraz wysokości wynagrodzeń Członków Zarządu (wraz z wyznaczaniem celów), a także rekomendowanie Radzie Nadzorczej wysokości pensji i premii dla Członków Zarządu.
C) Komitet ds. Strategii
Komitet ds. Strategii został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 15 czerwca 2005 roku, jako organ doradczy Rady Nadzorczej. Posiedzenia Komitetu odbywają się zgodnie z harmonogramem, ale co najmniej 2 razy do roku.
Do zadań Komitetu ds. Strategii należy:
1) | formułowanie opinii i zaleceń dla Rady Nadzorczej w sprawie przygotowywanych przez Zarząd planów strategicznych oraz uwag zgłaszanych przez Radę Nadzorczą do takich planów, w szczególności względem zasadniczych wariantów strategii, |
2) | konsultowanie wszelkich projektów strategicznych w zakresie rozwoju Grupy, monitorowanie realizacji współpracy partnerskiej w ramach Grupy oraz projektów wiążących się z umowami o strategicznym znaczeniu dla Grupy (Komitet przekazuje sprawozdania i zalecenia dotyczące poszczególnych projektów tego typu Radzie Nadzorczej). |
W szczególności, Komitet ds. Strategii rozpatruje następujące projekty:
1) | umowy i sojusze strategiczne oraz umowy o współpracy technicznej i inżynierskiej, w tym wynikające ze strategicznego partnerstwa Grupy z Orange S.A., |
2) | znaczące transakcje zakupu i sprzedaży majątku. |
l) W odniesieniu do Komitetu Audytowego Rady Nadzorczej Orange Polska:
1) | następujące osoby zadeklarowały, że spełniały ustawowe kryteria niezależności: John Russell Houlden, Monika Nachyła i dr Maria Pasło-Wiśniewska; |
2) | w zakresie wiedzy lub umiejętności dotyczących rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, następujące osoby zadeklarowały: |
John Russell Houlden zadeklarował, że posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości oraz badania sprawozdań finansowych; ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School, a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Posiada odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje w zakresie rachunkowości i zarządzania finansami przedsiębiorstw i jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT).Ma bogate doświadczenie w zakresie księgowości i audytu poprzez szeroki zakres ról finansowych w Spicer & Oppenheim (obecnie Deloitte), ICI i BT, zanim został dyrektorem finansowym w firmie Lovells (2002-2008), członkiem zarządu ds. finansów w Telecom New Zealand (2008-2010) i członkiem zarządu ds. finansów w United Utilities Group (2010-2020). Od 2014 do 2020 był także członkiem Komitetu Głównego oraz Przewodniczącym Komitetu ds. Sprawozdawczości Finansowej „Grupy 100” (który reprezentuje wspólne stanowisko spółek FTSE 100 wobec Rady Międzynarodowych Standardów
84
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Rachunkowości, Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz innych organów regulacyjnych). Od 2020 roku do chwili obecnej pełni również funkcję Przewodniczącego Komitetu Audytu Babcock International Group (spółka FTSE 250).
Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity, relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995-2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie Sanofi-Synthelabo. W latach 2000-2011 działała w sektorze private equity. W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wiceprezesa Banku BGŻ. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital Partners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odpowiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest też członkiem Komitetu Zarządzającego.
Maria Pasło-Wiśniewska zadeklarowała, że posiada wiedzę w zakresie rachunkowości oraz badania sprawozdań finansowych; jest doktorem socjologii, ekonomistką, ukończyła Akademię Ekonomiczną w Poznaniu oraz Kellogg School of Management na Uniwersytecie Northwestern w Chicago. Wiedzę w zakresie rachunkowości i badania sprawozdań finansowych nabyła w toku długiej praktyki menadżerskiej, w czasie której zarządzane przez nią banki, instytucje finansowe i korporacje skutecznie realizowały swoje strategie i osiągały, a nawet przekraczały planowane rezultaty i oczekiwaną wartość dla akcjonariuszy. Karierę zawodową rozpoczęła w Narodowym Banku Polskim. W latach 1988-1996 pracowała w Wielkopolskim Banku Kredytowym w Poznaniu, osiągając stanowisko wiceprezesa zarządu. W 1997 roku była prezesem zarządu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych „SKARBIEC”. W latach 1998-2003, jako prezes zarządu banku Pekao S.A., przeprowadziła fuzję czterech banków Grupy Pekao S.A.
Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów w Grupie Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale-Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project finance. Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008-2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz korporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013-2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji.
3) | następujące osoby zadeklarowały, że posiadały wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, wskazując odpowiedni sposób, w jaki zdobyli wiedzę i umiejętności opisane poniżej: John Russell Houlden, Monika Nachyła, dr Maria Pasło-Wiśniewska, Marc Ricau i Jean-Michel Thibaud. |
John Russell Houlden ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School, a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT). Przed dołączeniem do Rady Nadzorczej Orange Polska, jego wiedza telekomunikacyjna opierała się w dużej mierze na doświadczeniu jako dyrektora finansowego BT Networks & Information Services i dyrektora finansowego BT Wholesale oraz członka zarządu ds. finansów w firmach Telecom New Zealand podczas gdy jego szersze możliwości strategiczne, operacyjne, handlowe i transformacyjne opierały się również na jego doświadczeniu na różnych stanowiskach finansowych w ICI oraz na stanowisku dyrektora finansowego w United Utilities Group.
85
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity, relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Posiada także dyplomy studiów podyplomowych w zakresie psychologii społecznej i rolnictwa. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995-2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie Sanofi-Synthelabo. W latach 2000-2011 działała w sektorze private equity. W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wiceprezesa Banku BGŻ, członka zarządu odpowiedzialnego za obszar strategii i rozwoju, oraz strategicznego obszaru działalności banku - rolnictwa. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital Partners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odpowiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest też członkiem Komitetu Zarządzającego.
Maria Pasło-Wiśniewska jest doktorem socjologii, ekonomistką, ukończyła Akademię Ekonomiczną w Poznaniu oraz Kellogg School of Management na Uniwersytecie Northwestern w Chicago. Karierę zawodową rozpoczęła w Narodowym Banku Polskim. W latach 1988-1996 pracowała w Wielkopolskim Banku Kredytowym w Poznaniu, osiągając stanowisko wiceprezesa zarządu. W 1997 roku była prezesem zarządu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych „SKARBIEC”. W latach 1998-2003, jako prezes zarządu banku Pekao S.A., przeprowadziła fuzję czterech banków Grupy Pekao S.A., a następnie prywatyzację i restrukturyzację banku. W latach 2008-2012 piastowała stanowisko prezesa zarządu Corporation of European Pharmaceutical Distributors NV w Amsterdamie.
Marc Ricau pracuje w Grupie France Telecom Orange od 1986 roku. Ukończył Instytut Nauk Politycznych w Paryżu (IEP) oraz Krajową Wyższą Szkołę Poczty i Telekomunikacji (ENSPTT). Uzyskał dyplom studiów magisterskich w zakresie metod statystycznych i programistycznych. W branży telekomunikacyjnej piastował różne stanowiska zarówno za granicą, jak i we Francji – głównie w działach sprzedaży i obsługi klienta, ale także finansów i zarządzania sieciami. W 2009 roku, rozpoczął pracę w Orange AMEA (strukturze obejmującej zakresem działania Afrykę, Bliski Wschód i Azję), jako Wiceprezes Strefy AMEA ds. Krajów i Partnerstwa w tym regionie i był członkiem rad nadzorczych kilku spółek zależnych Grupy w Afryce(Orange Mali, Orange Guinea, Orange Niger, Orange Bissau and Sonatel Multimedia) do początku 2013 roku. W październiku 2012 roku, Marc Ricau rozpoczął pracę jako wiceprezes zespołu Orange Europa, w którym odpowiada za działalność operacyjną Grupy w Polsce. W lipcu 2015 roku, został powołany na członka Zarządu w Orange Slovensko a.s., a w czerwcu 2017 roku został powołany na członka Rady Nadzorczej tej spółki. Jest także członkiem Rady Dyrektorów Nadacia Orange (Orange Foundation) w Słowacji.
Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów w Grupie Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale-Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project finance. Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008-2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz korporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013-2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji.
4) | na rzecz Orange Polska były świadczone dozwolone usługi niebędące badaniem przez firmę audytorską badającą sprawozdanie finansowe Orange Polska, tj. przez KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. W związku z tym, Orange Polska dokonała oceny niezależności tej firmy audytorskiej, a Komitet Audytowy wyraził zgodę na świadczenie tych usług. |
86
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
5) | główne założenia polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem: |
1. | Organem upoważnionym do dokonania wyboru firmy audytorskiej jest Rada Nadzorcza Orange Polska. Rada dokonuje wyboru na podstawie uprzedniej rekomendacji Komitetu Audytowego. |
2. | Komitet Audytowy w swojej rekomendacji: |
- | wskazuje firmę audytorską, której proponuje powierzyć badanie ustawowe; |
- | oświadcza, że rekomendacja jest wolna od wpływu stron trzecich; |
- | stwierdza, że Spółka nie zawarła żadnych umów zawierających klauzule ograniczające możliwość wyboru firmy audytorskiej przez Radę Nadzorczą, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych Spółki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich. |
3. | W przypadku, gdy wybór firmy audytorskiej nie dotyczy przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego, rekomendacja Komitetu Audytowego: |
- | zawiera co najmniej dwie możliwości wyboru firmy audytorskiej wraz z uzasadnieniem i wskazaniem uzasadnionej preferencji Komitetu Audytowego wobec jednej z nich; |
- | jest opracowana zgodnie z procedurą wyboru opisaną poniżej. |
4. | Procedura wyboru |
4.1. | Spółka zaprasza do składania ofert w sprawie świadczenia usługi badania ustawowego dowolne firmy audytorskie, pod warunkiem, że: |
- | nie narusza to zasady, zgodnie z którą po upływie maksymalnych okresów trwania zlecenia, ani biegły rewident czy firma audytorska ani, w stosownych przypadkach, żaden z członków ich sieci działających w ramach Unii Europejskiej nie podejmują badania ustawowego Spółki w okresie następnych 4 lat; |
- | organizacja procedury przetargowej nie wyklucza z udziału w procedurze wyboru firm, które uzyskały mniej niż 15% swojego całkowitego wynagrodzenia z tytułu badań od jednostek zainteresowania publicznego w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej w poprzednim roku kalendarzowym, zamieszczonych w wykazie firm audytorskich, które przeprowadziły badania ustawowe w jednostkach zainteresowania publicznego w poprzednim roku. |
4.2. | Spółka przygotowuje dla zaproszonych firm audytorskich dokumentację przetargową, która, m.in. zawiera przejrzyste i niedyskryminujące kryteria wyboru, które są stosowane przez Spółkę do oceny ofert złożonych przez firmy audytorskie. |
4.3. | Spółka ocenia oferty złożone przez firmy audytorskie zgodnie z kryteriami wyboru określonymi w dokumentacji przetargowej. |
4.4 | Na wniosek firmy audytorskiej Komitet Audytowy powinien omówić z nią zagrożenia dla jej niezależności oraz zabezpieczenia stosowane w celu ograniczenia tych zagrożeń, wskazane w dokumentacji sporządzonej przez firmę audytorską. Firma audytorska powinna corocznie, przekazywać Komitetowi Audytowemu pisemne potwierdzenie, że biegły rewident, firma audytorska oraz partnerzy, kadra kierownicza wyższego szczebla i kierownicy, przeprowadzający badanie ustawowe są niezależni od badanej spółki. |
5. | Spółka ma prawo udzielić dodatkowego zlecenia, o którym mowa w art. 17 ust. 6 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16.04.2014 roku – na podstawie zgody Komisji Nadzoru Finansowego. |
6. | Rada Nadzorcza, dokonując wyboru, zwraca uwagę na doświadczenie zespołu audytowego w badaniu sprawozdań finansowych spółek, w tym spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, a także na kompetencje i kryteria finansowe. |
7. | Decyzja w zakresie wyboru dokonywana jest z uwzględnieniem zasad bezstronności i niezależności firmy audytorskiej oraz analizy prac realizowanych przez nią w Spółce, wychodzących poza zakres badania sprawozdania finansowego, w celu uniknięcia konfliktu interesów. |
87
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
8. | Jeśli decyzja Rady Nadzorczej w zakresie wyboru firmy audytorskiej odbiega od rekomendacji Komitetu Audytowego, Rada Nadzorcza uzasadnia w formie pisemnej przyczyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu Audytowego i przekazuje takie uzasadnienie do wiadomości Walnego Zgromadzenia. |
6) | rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. do przeprowadzenia badania spełniała obowiązujące przepisy prawa oraz przyjęte w Orange Polska polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej. |
7) | Komitet Audytowy w 2021 roku odbył 7 posiedzeń. |
9.1 Informacja dotycząca polityki sponsoringowej
Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu (decyzja Dyrektora Wykonawczego ds. Korporacyjnych (nr 49/16 z dnia 17.11.2016 r.). Strategia sponsoringowa Orange Polska jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). Orange Polska S.A. angażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo.
Za realizację strategii sponsoringowej odpowiada Dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i CSR, któremu podlega zespół CSR Analiz i Wydarzeń. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Polska S.A. Każdy projekt sponsoringowy ma wyznaczone określone cele / Key Performance Indicators (KPI) (frekwencja, ekwiwalent reklamowy publikacji (AVE), liczba publikacji etc.). Po realizacji projektu dokonywana jest jego ewaluacja przez Zarząd Orange Polska. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu.
Orange Polska prowadzi swoją działalność charytatywną poprzez utworzoną przez Spółkę fundację korporacyjną - Fundację Orange oraz poprzez Fundusz darowizn.
W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych (nr 4/21 z dnia 26.01.2021 r.).
Orange Polska S.A. przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn:
● | każda darowizna wymaga analizy i rekomendacji, |
● | każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska S.A., |
● | każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej, |
● | wszystkie darowizny realizowane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska S.A., |
● | w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie z przedmiotem darowizny. |
Fundacja Orange, która prowadzi działalność charytatywną w imieniu Orange Polska posiada strategię działań. Fundacja działa na rzecz nowoczesnej edukacji dzieci i młodzieży i prowadzi ogólnopolskie, autorskie programy edukacyjne i społeczne, wspierające wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży. Wszystkie prowadzone przez Fundację Orange programy i projekty oparte są na badaniach w danym obszarze i realizowane w porozumieniu z autorytetami w danej dziedzinie. Fundacja przedstawia co najmniej 2 razy w roku raporty ze swej działalności Radzie Fundacji, w skład której wchodzą przedstawiciele fundatora – spółki Orange Polska. Fundacja corocznie składa Raport ze swojej działalności do właściwego ministerstwa oraz przygotowuje raport finansowy, który podlega audytowi. Raporty Fundacji prezentowane są publicznie na stronie Fundacji.
Polityka Fundacji wpisuje się w strategię społecznej odpowiedzialności Orange Polska, która jest częścią strategii biznesowej firmy. Strategia CSR skupia się na obszarach, kluczowych z punktu widzenia branży telekomunikacyjnej i aktywności na polskim rynku – działaniach na rzecz integracji cyfrowej i bezpieczeństwa w sieci, ochrony środowiska i klimatu oraz budowania dobrego miejsca pracy. Kluczowym elementem w tworzeniu strategii są wnioski z dialogu z interesariuszami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży telekomunikacyjnej w Polsce i na świecie. Nad realizacją strategii czuwa Komitet Sterujący ds. CSR złożony z menedżerów odpowiedzialnych za poszczególne obszary funkcjonowania firmy. Realizacja działań z zakresu społecznej odpowiedzialności firmy przedstawiana jest co
88
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
roku w postaci Raportu Zintegrowanego, który jest przygotowywany wg międzynarodowych standardów raportowania pozafinansowego GRI (Global Reporting Initiative) oraz zaleceniach Międzynarodowej Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC). Raport jest akceptowany wewnętrznie przez Disclosure Committee oraz jest audytowany przez niezależnego zewnętrznego audytora.
9.2 Opis polityki różnorodności
Orange Polska posiada „Politykę Zarządzania Różnorodnością”, która została przyjęta decyzją Prezesa Zarządu w 2016 roku (nr 36/16 z dnia 19.09.2016 r.).
Polityka zarządzania różnorodnością wspiera realizację celów biznesowych i wartości zawartych w „Kodeksie Etyki”, celów odpowiedzialności społecznej oraz zobowiązań zawartych w Karcie Różnorodności, której Orange Polska jest sygnatariuszem. Polityka odnosi się również do Globalnej Polityki Zarządzania Różnorodnością i Włączenia w Orange.
Polityka Zarządzania Różnorodnością w Orange Polska za kluczowe wymiary różnorodności w firmie przyjmuje:
● | płeć; |
● | wiek; |
● | kompetencje / wiedza / doświadczenie / sposób myślenia; |
● | zdolności psychofizyczne – (nie)pełnosprawność; |
● | status rodzicielski. |
Pozostałe zdiagnozowane wymiary to: religia / światopogląd, lokalizacja miejsca pracy (centrala / region), rodzaj zatrudnienia, narodowość / pochodzenie etniczne.
Realizacja Polityki wspierana jest przez Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności (decyzja Prezesa Zarządu nr 28/2020 z dnia 30.06.2020r.). Potwierdzeniem jakości zarządzania różnorodnością jest międzynarodowy certyfikat – Gender Equality European and International Standard.
W 2021 roku została przyjęta Polityka zarządzania różnorodnością w odniesieniu do Członków Zarządu (nr 47/21 z dnia 03.11.2021 r.)
W procesie doboru członków Zarządu Orange Polska Rada Nadzorcza:
● | kieruje się jawnością zasad i kryteriów wyboru kandydatów; |
● | podejmuje decyzje o wyborze członków Zarządu w oparciu o odpowiedni poziom wiedzy, umiejętności, wykształcenia, kompetencji i doświadczeń zawodowych kandydatów; |
● | dba, aby wśród członków Zarządu znalazły się osoby różnorodne pod względem płci, wieku, wiedzy specjalistycznej, wykształcenia i doświadczeń zawodowych; |
● | w zakresie zróżnicowania pod względem płci, dąży do zapewnienia udziału kobiet na poziomie nie niższym niż 30%. |
Dodatkowo obowiązki i zakres odpowiedzialności, jak również wymagania w zakresie kwalifikacji, doświadczenia i kompetencji członków Rady Nadzorczej określone są w Statucie Spółki. Orange Polska stosuje także zapisy zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021”.
Rada Nadzorcza Orange Polska składa się obecnie z 14 członków, w tym 5 członków niezależnych. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie (a w wyjątkowych przypadkach przez Radę Nadzorczą). Kadencja członków Rady Nadzorczej trwa 3 lata. W Skład Rady Nadzorczej wchodzi 5 kobiet.
Zarząd Orange Polska składa się obecnie z 8 członków, w tym Prezesa Zarządu, powoływanych przez Radę Nadzorczą. Kadencja członków Zarządu trwa 3 lata. W skład Zarządu wchodzą 2 kobiety (stan na 31.12.2021).
Orange Polska corocznie przygotowuje szczegółową analizę dotyczące wskaźnika wynagrodzeń kobiet i mężczyzn w oparciu o porównywalne grupy pracowników (czyli pracowników wykonujących podobną i porównywalną pracę. Wyniki oraz trendy są monitorowane i omawiane na wewnętrznych spotkaniach. Na podstawie danych za 2021 rok obserwujemy różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn na poziomie 3,1% na stanowiskach specjalistycznych i 3,4% na stanowiskach menedżerskich. Nie obserwujemy znaczących odchyleń wskaźnika w stosunku do lat ubiegłych.
89
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
9.3 Informacja na temat polityki wynagrodzeń w Orange Polska
Polityka wynagradzania w Orange Polska S.A.
Strategia Orange Polska S.A. opiera się na budowaniu i utrzymywaniu wysokiej satysfakcji klientów, zapewniając pełen zakres, najwyższej jakości usług telekomunikacyjnych, multimedialnych oraz wyspecjalizowanych ICT, dostosowanych do potrzeb gospodarstw domowych i firm; rozległą dostępność tych usług, oraz wysokie standardy obsługi.
Polityka wynagrodzeń jest elementem realizacji całościowej strategii firmy. Poprzez umożliwienie pozyskiwania, utrzymywania oraz motywowania najlepszych menadżerów i profesjonalistów w obszarach specjalizacji występujących w Orange Polska S.A., zapewnia kadry przygotowane do osiągania strategicznych celów Spółki.
Jednocześnie uznając, że pracownicy są kluczowym kapitałem Spółki, polityka wynagrodzeń wspiera tworzenie przyjaznych warunków w cyfrowym środowisku pracy, stymulując zaangażowanie w realizację celów Spółki, rozwój pracowników oraz elastyczne metody pracy.
Wynagrodzenia w Orange Polska S.A. są porównywane do wynagrodzeń w firmach w Polsce. Poziom wynagrodzenia kadry menadżerskiej jest uzależniony od wyników finansowych Spółki, indywidualnego wkładu pracownika oraz osiąganych wyników.
Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego.
System wynagrodzeń składa się z:
1.wynagrodzenia zasadniczego,
2.premii uzależnionej od wyników,
3.nagród uznaniowych,
4.benefitów.
Ze względu na konieczność dostosowania struktury zatrudnienia w Spółce do zmieniających się warunków rynkowych w Orange Polska S.A. funkcjonuje program odejść dobrowolnych. Pracownicy, którzy opuszczają Spółkę w ramach odejść dobrowolnych, mają możliwość uzyskiwania dodatkowych odpraw w stosunku do tych wynikających z przepisów prawa. Zasady odpraw dla pracowników są regulowane poprzez odrębne uzgodnienia ze związkami zawodowymi. Zasady odpraw dla kadry menadżerskiej, która nie jest objęta Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy, są określane w toku indywidualnych ustaleń i uregulowane w umowach o pracę.
1. Wynagrodzenie zasadnicze
Poziom wynagrodzeń zasadniczych uwzględnia zakres zadań przypisanych do danego stanowiska oraz rynkową wycenę pracy.
Orange Polska S.A. monitoruje rynek wynagrodzeń, porównując co najmniej raz w roku płace i praktyki płacowe w Spółce z praktykami płacowymi w czołowych firmach na rynku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów z branży teleinformatycznej ICT.
Orange Polska S.A. zapewnia spójność wynagrodzeń pomiędzy stanowiskami uwzględniając ich poziom zaszeregowania w wewnętrznym taryfikatorze stanowisk pracy.
Orange Polska S.A. kształtuje zasady wynagradzania z zachowaniem zasad równouprawnienia, w szczególności wobec różnic takich jak: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkowa, pochodzenie etniczne i orientacja seksualna.
Indywidualne wynagrodzenia zasadnicze są kształtowane w ramach:
● | corocznych przeglądów wynagrodzeń, uwzględniających zmieniające się standardy pracy poszczególnych grup zawodowych oraz wkład każdego pracownika w osiąganiu celów, |
● | awansów między-stanowiskowych, |
● | ustaleń rekrutacyjnych dla kandydatów obejmujących obowiązki w nowym obszarze zawodowym, |
● | zarządzania ryzykiem utraty osób o najwyższych kompetencjach na rzecz konkurencji. |
90
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2. Premia uzależniona od wyników
Celem systemu premiowania jest motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników w pracy, poprzez realizację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki oraz nastawienie na wzrost satysfakcji klientów. System celów wspiera współpracę pomiędzy pracownikami i jednostkami organizacyjnymi definiując obok celów indywidualnych, cele solidarnościowe.
System premiowy Orange Polska S.A. jest dostosowany do specyfiki zadań realizowanych w poszczególnych funkcjach. Na tej podstawie możemy wyodrębnić trzy grupy pracowników:
● | kadra menedżerska objęta jednolitym w swej konstrukcji systemem premiowym lecz o zróżnicowanym wskaźniku premii dla poszczególnych grup zawodowych od 12,5% do 50% w stosunku do indywidualnego wynagrodzenia zasadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%), |
● | pracownicy na stanowiskach realizujących cele sprzedażowe mają odrębne modele premii lub prowizji, w zależności od grup zawodowych, których wartość mieści się w przedziale od 30% do 50% w stosunku do indywidualnego wynagrodzenia zasadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%), |
● | pracownicy, którzy nie są menedżerami, ani nie realizują celów sprzedażowych, nie są objęci systemem premiowym. |
Systemy premiowe pozwalają na uzyskiwanie wyższych premii, jeśli cele są realizowane na poziomie powyższej 100% założeń formułowanych na początku okresu rozliczeniowego.
Premia kluczowych menadżerów jest w większym stopniu związana z wynikiem Spółki i w większym stopniu zależy od celów solidarnościowych, wspólnych dla wszystkich osób. Natomiast na stanowiskach liniowych menadżerskich premia jest związana z wynikami indywidualnymi pracownika i z mniejszym udziałem elementów solidarnościowych wspólnych dla funkcji lub całej Spółki.
Cele i premie są ustalane na okresy, które są ściśle związane z cyklem planowania budżetów.
Wyższa kadra menadżerska i menadżerowie liniowi w funkcji wsparcia mają premie rozliczane w cyklach półrocznych. Menadżerowie liniowi sprzedaży oraz pracownicy sprzedaży otrzymują premie / prowizje w cyklach kwartalnych lub miesięcznych.
Szczegółowe zasady premiowania są zdefiniowane w Regulaminach Premiowania.
3. Nagrody uznaniowe
Długofalowa strategia firmy opiera się na innowacyjności oraz dążeniu do osiągania ponadprzeciętnych wyników pracy.
Nagrody uznaniowe stymulują pracowników do angażowania się w opracowywanie innowacyjnych rozwiązań, realizację projektów strategicznych i współpracę między-funkcyjną. Pozwalają nagradzać za osiągnięcia, które przekraczają oczekiwania przewidziane w celach okresowych.
Nagrody uznaniowe są przyznawane:
● | menedżerom liniowym średniego szczebla i pracownikom, którzy nie realizują celów sprzedażowych; nagrody mogą zostać przyznane w dowolnym momencie roku, bezpośrednio po wydarzeniu, kumulacji wydarzeń, które w ocenie przełożonego zasługują na nagrodę, |
● | wyróżniającym się pracownikom sprzedaży i menadżerom wyższego szczebla - raz do roku po podsumowaniu osiągnięć w zakończonym roku kalendarzowym |
4. Benefity
W celu poprawy jakości życia i promowania integracji pracowników, Orange Polska S.A. zapewnia obszerny pakiet konkurencyjnych rynkowo benefitów dla pracowników, w celu budowania wartościowej oferty wspierającej pozyskiwanie i przywiązanie pracowników do firmy.
91
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Pracownicy mają prawo przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego, w którym składki podstawowe są finansowane przez Orange Polska S.A.
Kluczowymi obszarami, na które wpływa Orange Polska S.A. poprzez benefity są:
● | zdrowie i aktywność fizyczna; |
● | stabilność finansowa; |
● | podniesienie standardu życia; |
● | rozwój pracownika. |
Orange Polska S.A. chce, aby wszyscy pracownicy byli ambasadorami marki Orange, dlatego zapewnia im dostęp do własnych produktów i usług Orange.
Zasady wynagradzania Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. określone są w Polityce wynagradzania Członków Zarządu i RN, przyjętej na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy 27.08.2020 roku.
Wynagrodzenia Zarządu i Rady Nadzorczej
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2021 roku.
Prezes Zarządu Orange Polska S.A. jest zatrudniony w Orange Global International Mobility S.A. (OGIM S.A.), spółce z grupy kapitałowej Orange S.A. i pełni funkcję Prezesa Zarządu na podstawie oddelegowania do Orange Polska S.A.
Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezesa Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2021 | |||||||||||||
Stałe koszty | Zmienne koszty | Koszt | Ponadto: zmienne | ||||||||||
usług nabytych | usług nabytych | usług nabytych | koszty usług | ||||||||||
od Grupy Orange | od Grupy Orange | od Grupy Orange | nabytych od Grupy Orange | ||||||||||
|
| 2021r. |
|
| 2021r. 1 |
|
| w 2021r. Razem |
|
| z 2020r. wypłaconych w 2021r. |
| |
Julien Ducarroz | 3.554 |
| 1.828 |
| 5.382 | 303 | |||||||
Razem | 3.554 |
| 1.828 |
| 5.382 |
| 303 |
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2021 roku do wypłaty w 2022 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2020 roku, a wypłaconych w 2021 roku.
Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2021 | |||||||||||||
Koszt stałych | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | ||||||||||
wynagrodzenia | wynagrodzenia | w 2021r. | wynagrodzenia z 2020r. | ||||||||||
|
| w 2021r. |
|
| w 2021r.1 |
|
| Razem |
|
| wypłaconych w 2021r. |
| |
Jolanta Dudek | 1.160 |
| 743 |
| 1.903 | 261 | |||||||
Bożena Leśniewska | 1.565 | 1.003 | 2.568 | 373 | |||||||||
Witold Drożdż | 1.050 | 650 | 1.700 | 244 | |||||||||
Piotr Jaworski | 1.089 | 668 | 1.757 | 251 | |||||||||
Jacek Kowalski | 1.338 |
| 828 |
| 2.166 | 322 | |||||||
Jacek Kunicki2 | 1.130 | 683 | 1.813 | 206 | |||||||||
Maciej Nowohoński | 1.373 | 830 | 2.203 | 322 | |||||||||
Razem | 8.705 |
| 5.405 |
| 14.110 |
| 1.979 |
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2021 roku do wypłaty w 2022 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2020 roku, a
wypłaconych w 2021 roku.
2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
92
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezesa Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2020 | |||||||||||||
Stałe koszty | Zmienne koszty | Koszt | Ponadto: zmienne | ||||||||||
usług nabytych | usług nabytych | usług nabytych | koszty usług | ||||||||||
od Grupy Orange | od Grupy Orange | od Grupy Orange | nabytych od Grupy Orange | ||||||||||
|
| 2020r. |
|
| 2020r. 1 |
|
| w 2020r. Razem |
|
| z 2019r. wypłaconych w 2020r. |
| |
Julien Ducarroz 2 | 1.036 | 303 | 1.339 | — | |||||||||
Razem | 1.036 |
| 303 |
| 1.339 |
| - |
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2020 roku do wypłaty w 2021 roku.
2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się w następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2020 | |||||||||||||
Koszt stałych | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | ||||||||||
wynagrodzenia | wynagrodzenia | w 2020r. | wynagrodzenia z 2019r. | ||||||||||
|
| w 2020r. |
|
| w 2020r.1 |
|
| Razem |
|
| wypłaconych w 2020r. |
| |
Jolanta Dudek | 1.104 | 520 |
| 1.624 |
| 298 | |||||||
Jacek Kowalski | 1.287 |
| 648 |
| 1.935 |
| 338 | ||||||
Bożena Leśniewska | 1.496 |
| 752 |
| 2.248 |
| 437 | ||||||
Maciej Nowohoński | 1.326 |
| 646 |
| 1.972 |
| 348 | ||||||
Witold Drożdż | 992 |
| 495 |
| 1.487 |
| 282 | ||||||
Piotr Jaworski | 1.000 |
| 504 |
| 1.504 |
| 289 | ||||||
Jacek Kunicki2 | 408 |
| 206 |
| 614 |
| - | ||||||
Razem | 7.613 |
| 3.771 |
| 11.384 |
| 1.992 |
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2020 roku do wypłaty w 2021 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2019 roku, a
wypłaconych w 2020 roku.
2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki w 2020 roku i w poprzednich okresach.
Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się w następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2021 | |||||||||||||
Koszt stałych | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | ||||||||||
wynagrodzenia | wynagrodzenia | w 2020r. | wynagrodzenia z 2019r. | ||||||||||
|
| w 2020r. |
|
| w 2020r.1 |
|
| Razem |
|
| wypłaconych w 2020r. |
| |
Jean - François Fallacher 2 | 4.407 | 670 | 5.077 | 961 | |||||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 3.193 |
| 736 |
| 3.929 | 489 | |||||||
Razem | 7.600 |
| 1.406 |
| 9.006 |
| 1.450 |
1 Pozycja zawiera premie naliczone i wypłacone w 2020 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2019 roku, a wypłaconych w
2020 roku.
93
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2 Wynagrodzenie do dnia rozwiązania stosunku pracy (w tym świadczenia po okresie zatrudnienia).
Wynagrodzenia Rady Nadzorczej Spółki przedstawiały się następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | 12 miesięcy do | |||||
|
| 31 grudnia 2021 |
|
| 31 grudnia 2020 |
| |
Maciej Witucki | 434 | 422 | |||||
Ramon Fernandez (1) | - | - | |||||
Marc Ricau (1) | - | - | |||||
Dr. Henryka Bochniarz (2) | 108 | 217 | |||||
Philippe Béguin(1) | - | - | |||||
Thierry Bonhomme (2) | 102 | 210 | |||||
Bénédicte David (1) | - | - | |||||
Eric Debroeck (2) | 102 | - | |||||
John Russell Houlden | 394 | 394 | |||||
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière (1) | - | - | |||||
Prof. Michał Kleiber | 214 | 218 | |||||
Patrice Lambert - de Diesbach(1) | - | - | |||||
Monika Nachyła | 210 | 215 | |||||
Dr. Maria Pasło-Wiśniewska | 317 | 317 | |||||
Monika Rosołowska | 109 | - | |||||
Jean-Michel Thibaud(1) | - | - | |||||
Jean Marc Vignolles(3) | - | - | |||||
Razem | 1.990 | 1.993 |
1)Osoby powołane do Rady Nadzorczej Spółki zatrudnione przez Orange S.A. nie pobierają wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji.
(2) Osoby nie będące Członkami Rady Nadzorczej Spółki na dzień 31 grudnia 2021 roku, ale będące Członkami Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. w roku 2020 i w poprzednim okresie.
(3) Osoba zatrudniona przez Orange S.A. do 30.06.2021; nie pobierająca wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji
Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do części zmiennej wynagrodzenia równej 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego w przypadku osiągnięcia wyników na poziomie 100% ustalonych celów. W niektórych przypadkach, jeżeli wykonanie jest na poziomie wyższym niż 100%, część zmienna wynagrodzenia może przekroczyć 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego. Część zmienna wynagrodzenia naliczana jest na podstawie osiągniętych wskaźników: przychodów, EBITDAaL, Organic Cash Flow (OCF), NPS i wskaźników właściwych dla branży telekomunikacyjnej.
W przypadku rozwiązania stosunku pracy, okres wypowiedzenia dla Członków Zarządu wynosi do 6 miesięcy i za ten okres przysługuje wynagrodzenie zasadnicze.
Ponadto Członkowie Zarządu są upoważnieni do jednorazowego odszkodowania w wysokości 6-cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, po spełnieniu określonych w umowie o pracę warunków. Wszyscy Członkowie Zarządu są zobowiązani do nie podejmowania działalności konkurencyjnej przez 12 miesięcy po zakończeniu zatrudnienia i w zamian za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej są upoważnieni do otrzymywania odszkodowania w wysokości 6-cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę z Członkiem Zarządu delegowanym do Orange Polska S.A. oraz wysokość ewentualnej odprawy są ustalane indywidualnie z uwzględnieniem regulacji z zakresu prawa pracy w państwie delegującym. Warunki te są każdorazowo zatwierdzane przez Radę Nadzorczą Orange Polska S.A. po uzyskaniu rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń.
Prezes Zarządu Orange Polska S.A. objęty jest tymi samymi zasadami ustalania zmiennej części wynagrodzenia co pozostali członkowie Zarządu i dodatkowo posiada prawo do Stretch Bonus, jeśli Spółka zrealizuje wskaźniki
94
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
EBITDAaL i eCAPEX na wyższym poziomie. Warunki wypłaty Stretch Bonus ustala każdorazowo Rada Nadzorcza na podstawie rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń.
Ponadto Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy, którzy są ekspatriantami, posiadają prawo do benefitów związanych z pobytem w Polsce jako obcokrajowcy, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej Grupy Orange: benefity płatne jednorazowo lub w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie ubezpieczenia społecznego we Francji.
Program Motywacyjny Orange Polska S.A. w formie akcji fantomowych rozliczany w formie środków pieniężnych
W dniu 4 września 2017 roku Rada Nadzorcza Orange Polska S.A. przyjęła Program motywacyjny dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (“akcje fantomowe"), których instrumentem bazowym jest kurs akcji Orange Polska S.A. notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Zgodnie z przyjętym Regulaminem Programu uczestnik programu mógł nabyć: 70 000 akcji fantomowych (Prezes Zarządu), 50 000 akcji fantomowych (Członkowie Zarządu i dyrektorzy zarządzający) albo do wyboru 10 000 lub 15 000 akcji fantomowych (pozostali uczestnicy). Uczestnicy nabyli dobrowolnie akcje fantomowe z puli podstawowej, po cenie 1 zł za akcję, a w przypadku spełnienia określonych w Regulaminie Programu warunków dotyczących średniego kursu akcji Orange Polska oraz rankingu NPS, mieli prawo do nabycia dodatkowych pakietów akcji fantomowych. Akcje fantomowe zostały wykupione od uczestników programu przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska S.A. w pierwszym kwartale 2021 roku.
W 2020 roku, nie został spełniony warunek minimalnego kursu akcji Orange Polska na GPW zobowiązujący uczestników do nabycia dodatkowego pakietu akcji fantomowych. Został natomiast spełniony warunek zajęcia pierwszego miejsca na rynku telekomunikacyjnym w rankingu NPS, na koniec pierwszej połowy 2020 roku. W związku z tym, każdy Członek Zarządu i Dyrektor Wykonawczy nabył po 9 000 dodatkowych akcji fantomowych. Pozostali uczestnicy programu nabyli po 4 500 dodatkowych akcji fantomowych. Cena jednej akcji fantomowej wynosiła 1 PLN.
W dniu 1 kwietnia 2021 r. wyliczony został średni kurs w pierwszym kwartale 2021, który osiągnął poziom wyższy od średniej arytmetycznej kursów zamknięcia akcji Orange Polska S.A. w trzecim kwartale 2017 roku. W dniu 30 kwietnia 2021 r. Program Motywacyjny został zakończony, a akcje fantomowe zostały wykupione od uczestników programu przez Spółkę.
Poniższa tabela przedstawia liczbę i wartość akcji fantomowych wykupionych przez Orange Polska S.A. oraz wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty opartych na akcjach fantomowych.
95
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Opcje na dodatkowe akcje fantomowe | Wypłata z tytułu | Wartość płatności | Wartość płatności | |||||||||||||
Akcje fantomowe | Warunek kursu | zakończenia Programu | opartych na akcjach | opartych na akcjach | ||||||||||||
– pula | akcji | Warunek NPS | w kwietniu 2021 | zaliczona w koszty | zaliczona w koszty | |||||||||||
podstawowa | (liczba) | (liczba) | (w tysiącach złotych) (4 i 5) | 12 miesięcy | 12 miesięcy | |||||||||||
do 31 grudnia 2021 | do 31 grudnia 2020 | |||||||||||||||
|
| (liczba) |
|
|
|
|
| (w tysiącach złotych)1 |
|
| (w tysiącach złotych)1 |
| ||||
Jolanta Dudek | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (7) | ||||||||||
Bożena Leśniewska | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (7) | ||||||||||
Witold Drożdż | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (5) | ||||||||||
Piotr Jaworski | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (5) | ||||||||||
Jacek Kowalski | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (7) | ||||||||||
Jacek Kunicki4,5 | 15.000 | — | 9.000 | 130 | 3 | 30 | ||||||||||
Maciej Nowohoński | 50.000 | — | 9.000 | 319 | 7 | (7) | ||||||||||
Jean-François Fallacher2 | — | — | — | — | - | (423) | ||||||||||
Mariusz Gatza (Gaca)3 | 50.000 | — | 9.000 | 319 | - | (94) | ||||||||||
Razem | 365.000 | — | 72.000 | 2.363 | 45 | (525) |
1 Założenia przyjęte do kalkulacji kosztów zostały podane w Nocie 19.2 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2020 rok sporządzonego według MSSF.
2 Z dniem 31.08.2020 Jean - François Fallacher przestał pełnić funkcję Prezesa Zarządu Orange Polska S.A. i zrezygnował z dalszego udziału w Programie, akcje fantomowe zostały umorzone i Spółka zwróciła wpłacone środki za akcje fantomowe w kwocie 70 000 zł.
3 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
4 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
5 Wypłata z tytułu zakończenia Programu obejmuje również okres zatrudnienia na innym stanowisku w Orange Polska S.A .niż Członek Zarządu Orange Polska S.A.
Program Motywacyjny Orange Polska S.A. dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (LTI 2021-2023 - “akcje fantomowe")
W dniu 23 lipca 2021 r. Rada Nadzorcza Orange Polska S.A. przyjęła Program motywacyjny dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (“akcje fantomowe"), których instrumentem bazowym jest kurs akcji Orange Polska S.A. notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Program oparty jest o trzyletnie cykle (serie Programu), z których każdy rozpoczyna się w kolejnych, następujących po sobie latach kalendarzowych. Program składa się z 2 serii: 2021 – 2023; 2022-2024.
Zgodnie z przyjętym Regulaminem Programu uczestnik programu może nabyć: 43 200 akcji fantomowych (Prezes Zarządu, Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy) oraz do wyboru 18 000 lub 9 000 akcji fantomowych (Pozostali Uczestnicy). Uczestnicy nabyli dobrowolnie akcje fantomowe po cenie 0,50 zł za akcję, Warunkiem wykupu przez Orange Polska S.A. akcji fantomowych, które przypisane zostały do wskaźników sukcesu (tj. EBITDaL, Organic Cash Flow, redukcja emisji CO2 oraz przynajmniej jeden z celów:1/ Średni kurs akcji w Q1 2024 lub 2/ Wzrost akcji OPL w stosunku do wzrostu WIG20), jest osiągnięcie przez Orange Polska S.A. wyników biznesowych zdefiniowanych dla danego wskaźnika sukcesu. Dodatkowym warunkiem wykupu przez Orange Polska S.A. od uczestników Programu akcji fantomowych w liczbie wynikającej z wyników KPIs, jest utrzymanie średniego kursu w pierwszym kwartale po zakończeniu czasu trwania serii Programu, na poziomie nie niższym niż średni kurs w pierwszym półroczu trwania serii Programu.
96
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W przeciwnym wypadku akcje fantomowe nie zostaną wykupione, co będzie oznaczać utratę zainwestowanych środków.
Wartość płatności opartych na akcjach fantomowych w ramach Długoterminowego Planu Motywacyjnego
LTI 2021-2023 | ||||||
Wartość płatności | ||||||
Liczba nabytych | opartych na akcjach | |||||
akcji fantomowych | zaliczona w koszty Spółki | |||||
12 miesięcy do | ||||||
31 grudnia 2021 | ||||||
|
|
| (w tysiącach złotych)* |
| ||
Julien Ducarroz | 43.200 | 92 | ||||
Jolanta Dudek | 43.200 | 92 | ||||
Bożena Leśniewska | 43.200 | 92 | ||||
Witold Drożdż | 43.200 | 92 | ||||
Piotr Jaworski | 43.200 | 92 | ||||
Jacek Kowalski | 43.200 | 92 | ||||
Jacek Kunicki | 43.200 | 92 | ||||
Maciej Nowohoński | 43.200 | 92 |
*liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 31.12.2021 r.
Długoterminowy Plan Motywacyjny (LTIP) – Grupa Orange
Long Term Incentive Plan obejmuje kluczowe osoby zatrudnione w grupie Orange i jest zintegrowany z planem strategicznym „Essentials2020”. Wybranym Dyrektorom i Liderom przyznawane jest prawo do otrzymania zdefiniowanej liczby bezpłatnych akcji Orange S.A. po spełnieniu warunku ciągłości zatrudnienia w Grupie Orange, przez cały czas trwania trzyletniej edycji programu, oraz kryteriów opartych o wyniki.
U podstaw programu leży chęć docenienia zaangażowania kluczowych Dyrektorów i Liderów, chęć dzielenia się wartościami wynikającymi z przyjętego planu strategicznego, potrzeba równowagi między krótkoterminowym i długoterminowym wynagrodzeniem oraz chęć opierania się na dobrze zdefiniowanych i monitorowanych wskaźnikach opartych o wyniki.
W kwietniu 2021 roku została rozliczona druga edycja trzyletniego programu grupowego Long Term Incentive Plan, udostępniona na lata 2018 - 2020. W ramach programu motywacyjnego LTIP, Orange S.A. przyznało uczestnikom akcje z prawem do dysponowania.
Poniższa tabela przedstawia liczbę akcji z prawem do dysponowania, przyznaną poszczególnym Członkom Zarządu w latach 2018-2020, rozliczoną w roku 2021.
Akcje (liczba) | Wartość płatności | Wartość płatności | |||||||
z prawem do | opartych na akcjach | opartych na akcjach | |||||||
dysponowania | zaliczona w koszty 12 | zaliczona w koszty 12 | |||||||
przyznane po | miesięcy do | miesięcy do | |||||||
zakończonej edycji | 31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |||||||
| Programu |
|
| (w tysiącach złotych) | (w tysiącach złotych) | ||||
Julien Ducarroz1 | 607 | — | 11 | ||||||
Jolanta Dudek | 607 | — | 33 | ||||||
Bożena Leśniewska | 607 | — | 33 | ||||||
Witold Drożdż | 607 | — | 33 | ||||||
Piotr Jaworski | 607 | — | 33 | ||||||
Jacek Kowalski | 607 | — | 33 | ||||||
Jacek Kunicki1 | 304 | — | 7 | ||||||
Maciej Nowohoński | 607 | — | 33 | ||||||
Jean-François Fallacher2 | 607 | — | 22 | ||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 607 | — | 28 | ||||||
Razem | 5.767 | — | 266 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
97
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
W październiku 2019 r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2019 – 2021, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.:
Wartość płatności | Wartość płatności | |||||||||
Akcje | opartych na akcjach | opartych na akcjach | ||||||||
(liczba) | zaliczona w koszty 12 | zaliczona w koszty 12 | ||||||||
miesięcy do | miesięcy do | |||||||||
31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |||||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz 1 | 2.000 | 27 | 9 | |||||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Witold Drożdż | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Jacek Kunicki1 | 1.000 | 14 | 6 | |||||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 27 | 27 | |||||||
Jean-François Fallacher2 | 2.000 | - | 18 | |||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 2.000 | - | 23 | |||||||
Razem | 19.000 | 203 | 218 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
W lipcu 2020r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2020 – 2022, która jest zintegrowana z planem strategicznym „Essentials 2020-2025”, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.:
Wartość płatności | Wartość płatności | |||||||||
Akcje | opartych na akcjach | opartych na akcjach | ||||||||
(liczba) | zaliczona w koszty | zaliczona w koszty | ||||||||
12 miesięcy do | 12 miesięcy do | |||||||||
31 grudnia 2021 | 31 grudnia 2020 | |||||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz1 | 2.000 | 19 | 10 | |||||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Witold Drożdż | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Jacek Kunicki 1 | 1.000 | 10 | 6 | |||||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 19 | 12 | |||||||
Jean-François Fallacher2 | 2.000 | - | 3 | |||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 2.000 | - | 7 | |||||||
Razem | 19.000 | 143 | 98 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
98
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W lipcu 2021r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2021 – 2023, która jest zintegrowana z planem strategicznym „Essentials 2020-2025”, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.:
Wartość płatności | |||||||
Akcje | opartych na akcjach | ||||||
(liczba) | zaliczona w koszty | ||||||
12 miesięcy do | |||||||
31 grudnia 2021 | |||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz | 2.000 | 10 | |||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 10 | |||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 10 | |||||
Witold Drożdż | 2.000 | 10 | |||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 10 | |||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 10 | |||||
Jacek Kunicki | 2.000 | 10 | |||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 10 | |||||
Razem | 16.000 | 80 |
Grupowy program akcji pracowniczych – Together 2021
W marcu 2021 Rada Nadzorcza Orange S.A. podjęła decyzję o uruchomieniu programu akcji pracowniczych Together 2021, mającego na celu wzmocnienie własności kapitału pracowniczego Grupy Orange przez pracowników. Oferta oparta na wyemitowanych akcjach została skierowana do pracowników firmy we Francji podlegających zasadom Plan d'Epargne Groupe (zakres francuski), oraz dla pracowników spółek zależnych poza Francją podlegających zasadom Plan d'Epargne Groupe International ("PEGI") (zakres międzynarodowy). Orange Polska S.A. przystąpiła do programu, co umożliwiło pracownikom etatowym dobrowolny zakup akcji Orange S.A. z 30% zniżką oraz otrzymanie dodatkowych akcji premiowych w ramach wkładu uzupełniającego. Nabyte w ramach Together 2021 akcje podlegają okresowi zamkniętemu do 1 czerwca 2026 r. z możliwością wcześniejszego zwolnienia w przypadkach opisanych w regulaminie.
W związku z ogromnym zainteresowaniem ofertą maksymalna kwota inwestycji pracownika uległa redukcji, co oznaczało możliwość zakupu nie więcej niż 177 akcji oraz dodatkowo otrzymanie maksymalnie 219 akcji premiowych przez jednego pracownika.
Tabela- Grupowy program akcji pracowniczych – Together 2021
(w tysiącach złotych) | |||||||||||||
Akcje z wkładu | Akcje premiowe | Wkład własny* | Wartość akcji | ||||||||||
indywidualnego | (liczba) | (w tysiącach zł) | premiowych* | ||||||||||
(liczba) | (w tysiącach zł) | ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||
Julien Ducarroz | 177 | 219 | 5 | 6 | |||||||||
Jolanta Dudek | 177 | 219 | 5 | 6 | |||||||||
Bożena Leśniewska | 177 | 219 | 5 | 6 | |||||||||
Piotr Jaworski | 177 | 219 | 5 | 6 | |||||||||
Jacek Kowalski | 177 | 219 | 5 | 6 | |||||||||
Jacek Kunicki | 177 |
| 219 |
| 5 | 6 | |||||||
Razem | 1.062 |
| 1.314 |
| 30 |
| 36 |
*kwoty przeliczone wg. kursu EURO NBP z dnia 8 listopada 2021
99
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Pozafinansowe składniki wynagrodzenia Członków Zarządu i kluczowych menadżerów
Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do następujących pozafinansowych składników wynagrodzenia: pakietu opieki medycznej, ubezpieczenia na życie w Orange Polska i ochrony prawnej w przypadku powstania odpowiedzialności cywilnej oraz posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy również posiadają prawo do przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska powyżej 6 miesięcy.
Kluczowi menadżerowie, inni niż Dyrektorzy Wykonawczy, są upoważnieni do pakietu opieki medycznej, samochodu służbowego i posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Wszyscy kluczowi menadżerowie również posiadają prawo do przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska powyżej 6 miesięcy.
Po przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE), składka PPE dla wszystkich uczestników jest płacona przez Orange Polska S.A.
Ponadto, kluczowi menadżerowie obcokrajowcy są uprawnieni do benefitów związanych z pobytem w Polsce, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej Grupy Orange- benefity płatne jednorazowo lub cyklicznie w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie ubezpieczenia społecznego we Francji.
W przypadku, gdy Prezes Zarządu jest delegowany ze spółki Orange Global International Mobility S.A., nie otrzymuje z Orange Polska S.A. benefitów jak pozostali Członkowie Zarządu takich jak: PPE, ubezpieczenie na życie, opieka medyczna.
Ocena funkcjonowania polityki wynagradzania i opis zmian polityki wynagradzania w 2021
Spółka oferuje konkurencyjny poziom wynagrodzeń w stosunku do rynku, dzięki któremu poziom fluktuacji kadr z inicjatywy pracowników utrzymuje się na relatywnie niskim poziomie.
Podobnie jak w poprzednich latach, systemy zmiennych wynagrodzeń w Orange Polska S.A. bezpośrednio wspierają realizację strategicznych celów Spółki. Pozwalają nagradzać w szczególności za: EBITDAaL, NPS, projekty transformacyjne, cele sprzedażowe dotyczące ofert konwergentnych i usług światłowodowych. Zastosowany model premiowania ukierunkowuje zaangażowanie pracowników na poprawę wskaźnika EBITDAaL.
Jednocześnie zauważamy rosnącą presję na wzrost wynagrodzeń związaną ze wzrostem popytu na pracę na rynku, szczególnie w zawodach nowych technologii i bezpośredniego kontaktu z klientem. Systematyczne przeglądy wynagrodzeń oparte na porównaniu płac w Spółce, pozwalają nam na elastyczne reagowanie na zmiany rynkowe.
W okresie pandemii Orange Polska S.A. aktywnie uczestniczy w społecznościach grupujących przedstawicieli funkcji zarządzania zasobami ludzkimi z różnych firm w celu wymiany doświadczeń i omawiania planów dostosowawczych wobec zmieniających się okoliczności rynkowych i prawnych. Orange Polska S.A. jako firma telekomunikacyjna uczestniczy w spotkaniach społeczności pracodawców oferujących pracę w zawodach teleinformatycznych.
10 SPRAWOZDANIE GRUPY KAPITAŁOWEJ ORANGE POLSKA ORAZ ORANGE POLSKA S.A. NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH
Do definiowania istotnych treści, zakresu informacji oraz wyznaczenia celów i wskaźników zastosowano normę PN - ISO 26000 oraz wytyczne GRI Standards oraz wewnętrzne narzędzie raportowania w międzynarodowej Grupie Orange. Pełny raport zgodny ze standardami GRI Spółka przygotowuje oddzielnie w postaci Raportu Zintegrowanego.
Prezentowane dane obejmują Grupę Orange Polska z wyodrębnieniem spółki Orange Polska S.A. W skład Grupy Orange Polska wchodzą następujące podmioty*: Orange Polska S.A, Integrated Solutions sp. z o.o., TP Teltech sp. z o.o., BlueSoft sp. z o.o., Essembli sp. z o.o., Telefony Podlaskie S.A. Orange Retail S.A. Orange Energia sp. z o.o.,
100
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Orange Szkolenia sp. z o.o., Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Telekomunikacja Polska sp. z o.o. oraz Craftware sp. z o.o.2
W sprawozdaniu zamieszczono dane niefinansowe zidentyfikowane podczas dialogu z interesariuszami i zawarte w strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Orange Polska oraz innych dokumentach strategicznych.
O zawartości dokumentu zdecydowała istotność poszczególnych kwestii dla interesariuszy i dla Grupy.
1. | Obszar zarządczy |
Model biznesowy Spółki
Na model biznesowy Grupy Orange Polska składają się następujące elementy:
Licencje i regulacje
W celu świadczenia mobilnych usług telekomunikacyjnych Grupa korzysta z dostępu do częstotliwości radiowych. Spółka posiada licencje na użytkowanie częstotliwości w pasmach 800 MHz, 900 MHz,1800 MHz, 2100 MHz i 2600 MHz. Zakres pasma, jakim dysponujemy, wpływa na konkurencyjność Spółki i jakość świadczonych usług.
Sieć
Dysponujemy największą infrastrukturą sieciową w Polsce. Na topologię sieci składa się światłowodowa sieć szkieletowa i agregacyjna oraz sieć dostępowa. Istniejące sieci stanowią podstawę do świadczenia usług stacjonarnych i komórkowych. Aby zwiększyć efektywność infrastruktury sieciowej, zastępujemy tradycyjne
2 Grupa posiada razem z T-Mobile po 50% udziałów w NetWorkS! sp. z o.o. oraz wspólnie z Grupą APG po 50% udziałów
w spółce Światłowód Inwestycje. Spółki te zostały zaklasyfikowane w Sprawozdaniu jako wspólne działanie i nie są przedmiotem niniejszego sprawozdania.
101
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
technologie i rozwiązania, które są ukierunkowane głównie na połączenia głosowe, siecią konwergentną, zdolną do obsługi różnego rodzaju ruchu: głosowego, transmisji danych i wideo.
Produkty i usługi
Oferujemy szeroką gamę produktów i usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych, biznesowych
i hurtowych. W naszej ofercie łączymy usługi stacjonarne i mobilne, zapewniając stałą wysoką jakość połączeń dla różnych technologii.
Sprzedaż i dystrybucja
Zapewniamy dostępność do naszych produktów i usług wykorzystując różnorodne kanały kontaktu, w tym tradycyjne punkty sprzedaży (własne lub agencyjne), sieci niezależnych dystrybutorów (np. sklepy ze sprzętem elektronicznym), sprzedaż przez Internet, telesprzedaż i sprzedaż bezpośrednią.
Obsługa klienta
Zapewniamy klientom obsługę poprzez rożne kanały kontaktu dostosowane do ich potrzeb: od tradycyjnych (punkty sprzedaży, Contact Center, kontakt osobisty, technik, kurier) poprzez zautomatyzowane kanały tj. USSD, IVR, SMS po nowoczesne kanały cyfrowe (aplikacje mobilne, serwisy społecznościowe, czat, poczta elektroniczna).
● | Ład korporacyjny |
Orange Polska S.A. jako spółka notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie stosuje zasady ładu korporacyjnego zachowując krajowe i międzynarodowe standardy właściwego zarządzania spółką. Zasady ładu korporacyjnego regulują dokumenty takie jak Statut Orange Polska, Regulamin Zarządu, Regulamin Rady Nadzorczej oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia. Dodatkowo Spółka stosuje Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW oraz Kodeks Etyczny.
Zarząd pełni rolę kierowniczą, wprowadza polityki i zasady dla zapewnienia wewnętrznej spoistości organizacji
i realizacji jej celów strategicznych. Członkowie Zarządu sprawują funkcję wykonawczą, a Członkowie Rady Nadzorczej – nadzorczą. Te dwie funkcje są rozłączne i ściśle przypisane do obu tych organów. W Radzie Nadzorczej zasiadają przedstawiciele akcjonariuszy, powoływani przez Walne Zgromadzenie. Aby zapewnić wysoką jakość podejmowanych decyzji, Rada Nadzorcza powołała określone komitety jako ciała doradcze - Komitet Audytowy, Komitet ds. Wynagrodzeń, Komitet ds. Strategii. Taki model ładu korporacyjnego zapewnia właściwe rozłożenie odpowiedzialności w Spółce oraz ścisłe określenie funkcji jej kluczowych organów, co przekłada się na proces podejmowania decyzji zarządczych.
Wartości Grupy Orange Polska są wpisane w Kodeks Etyki Orange Polska. Zasady Kodeksu są zgodne z tak fundamentalnymi normami, jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czy zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy. Nad realizacją zasad etycznych czuwa Komisja ds. Etyki, która przedstawia sprawozdanie
ze swojej działalności pracownikom oraz Prezesowi Orange Polska i Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej.
W trosce o etyczne zasady w odniesieniu do rozwoju nowych technologii w 2021 roku Orange Polska powołał Pełnomocnika ds. Etyki Danych i Sztucznej Inteligencji. Do jego zadań należy m.in. wdrożenie działań służących budowaniu świadomości organizacji co do niezbędności uwzględniania etyki w rozwiązaniach korzystających
z danych i sztucznej inteligencji oraz udzielanie wsparcia i opracowywanie wytycznych w tym zakresie.
Spółka posiada wdrożone, utrzymywane i certyfikowane systemy zarządzania i system kontroli wewnętrznej. System zarządzania w Orange Polska S.A. jest certyfikowany na zgodność z międzynarodowymi standardami ISO – ISO 9001, 27001, 27018, 22301:2019 oraz 14001. Przestrzeganie procedur i spełnianie wymagań międzynarodowych standardów jest regularnie audytowane wewnętrznie oraz poprzez zewnętrzne audyty nadzorcze, przeprowadzane przez uprawnione, niezależne podmioty. Spółka posiada również certyfikowany system obsługi klienta COPC (Customer Operations Performance Center).
W Orange Polska S.A. funkcjonuje system zarządzania ryzykiem opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018. Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Elementem tego systemu jest klaster ryzyk
102
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
społecznych odnoszących się do zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, środowiska naturalnego, praw człowieka i podstawowych wolności oraz ryzyk klimatycznych.
● | Podejście do społecznej odpowiedzialności biznesu |
Grupa Orange Polska od kilku lat wdraża politykę społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) we wszystkich obszarach działalności. W nowej strategii biznesowej .Grow odpowiedzialność za klimat środowisko oraz włączenie społeczno-cyfrowe stały się ważnymi obszarami działań Orange Polska.
Kluczowym elementem w tworzeniu strategii były wnioski z dialogu z interesariuszami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży w Polsce i na świecie.
Fundamentem strategii CSR jest:
- Odpowiedzialne zarządzanie – wartości, zasady etyki, prawa człowieka, zgodność z wymogami, dialog
z interesariuszami, łańcuch dostaw oraz kultura organizacyjna i odpowiedzialna komunikacja.
Na tym fundamencie opierają się cztery filary strategii CSR:
- Rozwój społeczny i cyfrowy
- Bezpieczna sieć
- Czyste środowisko
- Zaangażowany zespół
Odpowiedzialne zarządzanie i działania w ramach tych czterech filarów przyczyniają się do maksymalizowania pozytywnego i minimalizowania negatywnego wpływu na społeczeństwo, który jest analizowany w sześciu obszarach: gospodarka, innowacje, klienci, środowisko, społeczności i pracownicy.
2. | Obszar Pracowniczy |
Obszar pracowniczy w Orange Polska regulują przede wszystkim następujące dokumenty: Regulamin Pracy, polityki: mobilności, szkoleń i rozwoju, wynagradzania, różnorodności, inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników, BHP oraz Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy i Umowa Społeczna.
● | Regulamin Pracy |
W Orange Polska S.A. organizację i porządek w procesie pracy, związane z tym prawa i obowiązki pracownika ustala Regulamin Pracy, który obejmuje m.in.
- organizację pracy, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały,
- systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy,
- termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia,
- wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom,
- rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego,
- obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym,
- sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Treść Regulaminu Pracy i wszelkie w nim zmiany ustalane są przez pracodawcę w uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.
Kluczowe wskaźniki dotyczące zatrudnienia:
Zatrudnienie | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
liczba zatrudnionych pracowników |
| 10.221 |
| 9.249 |
| 10.967 |
| 10.144 | |||||
liczba etatów |
| 10.211 |
| 9.239 |
| 10.952 |
| 10.125 |
103
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
liczba zatrudnionych na pełny etat |
| 10.176 |
| 9.211 |
| 10.912 |
| 10.087 | |||||
liczba zatrudnionych na niepełny etat |
| 45 |
| 38 |
| 55 |
| 57 | |||||
liczba etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych * |
| 2.514 |
| 2.199 |
| 2.534 |
| 2.219 | |||||
liczba osób na stanowiskach menedżerskich |
| 1.194 |
| 1.137 |
| 1.339 |
| 1.275 |
* Liczbę etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych pokazujemy jako średnie wykonanie za dany rok.
● | Polityka Mobilności |
Skuteczne wsparcie realizacji celów biznesowych Orange Polska przez procesy związane z zapewnianiem zasobów ludzkich tj. rekrutację, zarządzanie karierami oraz identyfikację i rozwój pracowników o wysokim potencjale zawodowym zapewnia Polityka Mobilności.
Polityka realizowana jest poprzez:
- doradztwo w zakresie kształtowania ścieżek rozwoju pracownika,
- programy szkoleniowe wspierające rozwój kompetencji w różnych rolach zawodowych,
- programy stażowe i rozwojowe realizowane w obrębie Grupy.
Kluczowe wskaźniki dotyczące mobilności
Mobilność zawodowa | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
liczba pracowników nowozatrudnionych |
| 239 |
| 228 |
| 311 |
| 421 | |||||
liczba odejść* |
| 1.149 |
| 930 |
| 1.218 |
| 1.056 | |||||
wskaźnik rotacji pracowników** |
| 2,1 | % | 2,6 | % | 2,4 | % | 3,1 | % |
* Liczba odejść uwzględnia wszystkie odejścia w tym odejścia dobrowolne (z przyczyn niedotyczących pracownika) i odejścia
z inicjatywy pracodawcy, z pominięciem odejść w ramach Grupy, czyli kiedy np. pracownik odszedł z Orange Polska i zatrudniał się w TP Teltech
** Wskaźnik rotacji uwzględniający wszystkie odejścia z wyłączeniem odejść dobrowolnych (z przyczyn niedotyczących pracownika) i odejść z inicjatywy pracodawcy oraz bez uwzględnienia odejść w ramach Grupy.
● | Rozwój i szkolenia |
Orange Polska, jako firma technologiczna, stawia na rozwój pracowników dostosowany do wyzwań zmieniającego się świata. Rozwój ludzi, szczególnie w obszarze kompetencji specjalistycznych, to fundament strategii .Grow 2021-2024. Aby sprostać nowym ambicjom zdefiniowaliśmy kluczowe obszary kompetencyjne mające największe przełożenie na realizację celów biznesowych. Wśród nich są: zarządzanie danymi i sztuczna inteligencja, wirtualizacja i rozwiązania w chmurze, programowanie, cyberbezpieczeństwo, technologie sieciowe, digitalna sprzedaż i obsługa, agile i zarządzanie projektami oraz ekologia i odpowiedzialność społeczna biznesu. Celem rozwoju jest zarówno upskilling (podnoszenie kwalifikacji), jak i reskilling (przygotowanie do nowej roli zawodowej). Podejście do rozwoju zakłada jego długofalowość oraz korzystanie z różnorodnych metod rozwojowych na różnych poziomach zaawansowania - szkolenia, kursy online, platformy edukacyjne, filmy, dzielenie się wiedzą w ramach programu Eksperci dla ekspertów, peer mentoring, aktywności w społecznościach edukacyjnych. W 2021 roku w związku z pandemią szczególny nacisk, podobnie jak w roku ubiegłym, postawiliśmy również na szkolenia wspierające pracę zdalną i hybrydowy model pracy.
Rozwój menedżerów oparty jest o model lidera, na który składa się 10 zasad Lidera w akcji. W oparciu o te zasady oferujemy menadżerom dedykowane ścieżki rozwojowe oraz wspieramy społeczność liderów. W trafnym określeniu celów rozwojowych i wyborze działań rozwojowych pomaga budowana w firmie kultura feedbacku oraz narzędzia, tj. informacja zwrotna 360 oraz Pulsometr, czyli comiesięczne badanie na temat realizacji celów i atmosfery w zespołach.
W zakresie wiedzy specyficznej dla Orange Polska i niezbędnej do wykonywania zadań, szkolimy również współpracowników Grupy.
104
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Kluczowe wskaźniki dotyczące edukacji i rozwoju
Edukacja i rozwój* | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
łączna liczba pracowników przeszkolonych (w tys.) |
| 11 |
| 10 |
| 11 |
| 10 | |||||
liczba partnerów przeszkolonych (w tys.) |
| 18 |
| 18 |
| 18 |
| 18 | |||||
łączna liczba godzin pracowników poświęconych na szkolenia (w tys.) |
| 272 |
| 253 |
| 273 |
| 255 | |||||
łączna liczba godzin partnerów poświęconych na szkolenia (w tys.) |
| 197 |
| 126 |
| 197 |
| 126 | |||||
Ocena pracownicza** | |||||||||||||
% pracowników podlegających regularnym ocenom | 97,0 | % | 97,0 | % | 97,0 | % | 97,0 | % | |||||
% pracowników mających ustalone plany rozwojowe | 52,7 | % | 57,7 | % | 52,7 | % | 54,0 | % | |||||
% pracowników outsourcingowych podlegających regularnym ocenom |
| 43,8 | % | 43,8 | % | 43,8 | % | 43,8 | % | ||||
% pracowników outsourcingowych mających ustalone plany rozwojowe |
| 25,4 | % | 30,9 | % | 25,4 | % | 30,9 | % |
* Dane dotyczące edukacji dla Grupy Orange Polska dotyczą spółek Orange Polska S.A., Teltech, Integrated Solutions, Fundacja Orange, Orange Szkolenia i PTE Orange.
** Ocena i pracowników i menedżerów realizowana metodą feedbacku 360 i związane z nią plany rozwojowe realizowane są raz na 2 lata. Proces prowadzony był w 2020 roku. Jedynie w obszarze pracowników pierwszej linii (obsługa klientów) realizowany jest coroczny proces rozmów rozwojowych. Ujednolicony proces oceny obejmuje spółki - Orange Polska S.A, Teltech, Integrated Solutions, Orange Energia, Fundacja Orange.
● | Wynagradzanie |
Polityka wynagrodzeń określa główne kierunki i zasady kształtowania wynagrodzeń w Orange Polska, wspierając pozyskiwanie, utrzymywanie oraz motywowanie najlepszych menadżerów i profesjonalistów. Wynagrodzenia są określane w sposób zapewniający równowagę i spójność w całej Grupie Orange.
Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego. Zasady wynagrodzeń dla pracowników Orange Polska S.A., którzy są objęci Ponadzakładowym Układem zbiorowym Pracy, powstają we współpracy ze związkami zawodowymi.
System wynagrodzeń składa się z:
- wynagrodzenia zasadniczego – uwzględniającego rynkowe standardy wynagrodzeń dla poszczególnych stanowisk, oraz indywidualne kompetencje i kontrybucję pracowników oraz zasady braku dyskryminacji
- premii – system premiowania dedykowany jest dla stanowisk specjalistycznych sprzedażowych oraz dla całej kadry menadżerskiej i ma za zadanie motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników
w pracy poprzez realizację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki
- nagród uznaniowych
- benefitów
- składki na PPE – w Orange Polska składka wynosi 7%.
Kluczowe wskaźniki
Wynagrodzenia | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
średnie wynagrodzenie podstawowe (w zł.) |
| 8.093 |
| 8.578 |
| 8.070 |
| 8.535 | |||||
stosunek wynagrodzenia pracowników najniższego szczebla do płacy minimalnej |
| 130 | % | 165 | % | 131 | % | 164 | % |
● | Zarządzanie różnorodnością w Orange Polska |
W firmie przyjęliśmy też Politykę Zarządzania Różnorodnością, która obejmuje:
- tworzenie środowiska pracy otwartego na różnorodne sposoby myślenia;
- budowanie kultury organizacyjnej czerpiącej z różnorodności;
- zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków do rozwoju;
105
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
- wspieranie zaangażowania wszystkich pracowników;
- podnoszenie jakości zarządzania ludźmi w firmie.
Za realizację polityki odpowiada Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności w Orange Polska.
Orange Polska posiada certyfikat Gender Equality European and International Standard, jest też sygnatariuszem
i opiekunem Karty Różnorodności w Polsce.
Kluczowe wskaźniki dla różnorodności
Różnorodność | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
Dostęp do stanowisk |
| ||||||||||||
% kobiet | 38,9 | % | 38,4 | % | 38,2 | % | 38,0 | % | |||||
% kobiet na stanowiskach menedżerskich |
| 34,8 | % | 35,3 | % | 33,1 | % | 34,4 | % | ||||
% kobiet w zarządzie | 33,3 | % | 30,0 | % | 18,2 | % | 17,4 | % | |||||
Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn według zajmowanego stanowiska (wynagrodzenie mężczyzn to 100%) * |
| ||||||||||||
ogólnie |
| 80,2 | % | 80,6 | % | 81,0 | % | 80,2 | % | ||||
stanowiska niemenedżerskie | 81,4 | % | 81,0 | % | 81,7 | % | 80,5 | % | |||||
stanowiska menedżerskie | 85,8 | % | 83,5 | % | 85,8 | % | 83,3 | % | |||||
Wynagrodzenia kobiet w relacji do wynagrodzeń mężczyzn zatrudnionych na stanowiskach w tej samej klasie zaszeregowania(wynagrodzenie mężczyzn to 100%) | 97,2 | % | 96,1 | % | 97,0 | % | 96,0 | % | |||||
Osoby z niepełnosprawnościami |
| ||||||||||||
% zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami |
| 2 | % | 2 | % | 2 | % | 1,9 | % |
* Dla lepszego wyjaśnienia kwestii różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wprowadziliśmy dodatkowy wskaźnik dla klas zaszeregowania poszczególnych stanowisk. Wskaźnik ten pokazuje mniejsze różnice wynagrodzenia kobiet i mężczyzn na stanowiskach. Oznacza to, że różnice w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wynikają z innego rozkładu zajmowanych stanowisk – więcej kobiet zajmuje stanowiska o niższym wynagrodzeniu (call center, pracownicy salonów) wobec stanowisk technicznych tj. inżynierowie sieci, informatycy, które zajmowane są głównie przez mężczyzn.
● | Środowisko pracy |
W Orange Polska zapewniamy pracownikom przyjazne i bezpieczne środowisko pracy, które sprzyja integracji
i wpływa na lepsze samopoczucie w miejscu pracy. Wdrażamy konkurencyjny pakiet działań wspierających zdrowie i dobrostan pracowników w celu stworzenia warunków do rozwoju, większej kreatywności i zaangażowania
w realizowane zadania. To z kolei pozwala na budowanie wartościowej oferty wspierającej pozyskiwanie
i przywiązanie pracowników do firmy.
Cele określone w „Polityce inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników Orange Polska” realizujemy poprzez całościowe podejście do potrzeb pracowników w zakresie dobrostanu:
- fizycznego - zapewniamy pracownikom kompleksową opiekę medyczną, wspieramy aktywność fizyczną pracowników, w tym także działalność klubów sportowych, promujemy zdrowy styl życia i tworzymy przyjazne i bezpieczne środowisko pracy, szczególnie w okresie pandemii koronawirusa,
- psychicznego – edukujemy w zakresie metod redukcji stresu, podejmujemy działania wspierające zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym, dbamy o zdrowe relacje w pracy, wdrażamy kulturę feedbacku i doceniania, zapewniamy wsparcie psychologiczne w trudnych sytuacjach,
- społecznego - tworzymy kulturę współpracy, w której wszyscy pracownicy są szanowani, swobodnie realizują cele zawodowe i życiowe pasje oraz wspieramy zaangażowanie pracowników w działania społeczne w ramach wolontariatu pracowniczego.
Pracownicy Orange mogą korzystać z następujących świadczeń i benefitów:
- kompleksowa opieka medyczna - w PZU Zdrowie oraz placówkach współpracujących na terenie całego kraju,
106
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
- Pracowniczy Program Emerytalny,
- Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, który stanowi formę pomocy socjalnej adresowanej do potrzebujących wsparcia pracowników i emerytów,
- Centralnych Funduszy: Mieszkaniowego i Pomocy Społecznej,
- zniżki na produkty i usługi Orange oraz u partnerów Grupy w ramach programu Oferta dla Ciebie,
- imprezy sportowe, turystyczne i kulturalne, a także z karta FitProfit,
- praca zdalna oraz telepraca,
- działania promujące zdrowy styl życia – webinaria, wyzwania, konsultacje ze specjalistami,
- wsparcie psychologiczne wewnętrznego zespołu psychologów oraz zewnętrznych specjalistów.
Wszystkie wymienione świadczenia są dostępne dla pracowników niezależnie od wymiaru etatu. Natomiast dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę na czas określony dostępna jest opieka medyczna i oferty promocyjne, natomiast nie są dostępne świadczenia wymagające długookresowych zobowiązań – typu Fundusz Świadczeń Socjalnych, Program Emerytalny.
W związku z wciąż trwającą sytuacją pandemii przez większą część roku pracownicy Orange Polska wykonywali pracę w formie zdalnej. Pracownikom na pierwszej linii (służby techniczne, obsługa salonów sprzedaży), którzy nie mogli skorzystać z tej formy, zapewniliśmy środki ochrony indywidualnej czy możliwość rozpoczynania pracy
z domu (technicy). Wprowadziliśmy również specjalne zasady bezpiecznej pracy. Pracownikom, którzy z różnych przyczyn nie mogli świadczyć pracy zdalnie, udostępniliśmy część naszych lokalizacji przy zachowaniu wymogów bezpieczeństwa tj. dystans, dezynfekcja rąk, maseczki, przestrzeganie zasad organizowania spotkań stacjonarnych. W firmie działa Zespół ds. Monitorowania Sytuacji Nadzwyczajnej, który na bieżąco monitoruje sytuację sanitarną i prawną w Polsce, podejmuje działania zapobiegawcze w przypadku zgłoszenia zachorowania lub podejrzenia koronawirusa, a także ustala zasady bezpieczeństwa. Dodatkowo zapraszaliśmy pracowników na spotkania on-line ze specjalistami, którzy przekazywali informacje na temat najnowszych wyników badań związanych z COVID-19 oraz wyjaśniali kwestie związane z bezpieczeństwem szczepionek. Zorganizowaliśmy również kampanię zachęcającą pracowników do szczepień.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru warunków pracy
Warunki pracy | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
% pracowników mających dostęp do opieki medycznej |
| 100 | % | 100 | % | 100 | % | 100 | % | ||||
% pracowników korzystających z Pracowniczego Programu Emerytalnego* |
| 86,0 | % | 87,7 | % | 84,1 | % | 84,0 | % |
* PPE został uzupełniony o nowe spółki. Dostępny jest obecnie dla pracowników Orange Polska, Telefony Podlaskie, Orange Szkolenia, TP Teltech, Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Integrated Solutions sp.
z o.o.
● | Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP) |
Podejmowanie działań zapewniających bezpieczeństwo pracy wszystkim pracownikom, ochronę ich zdrowia oraz stałą poprawę warunków pracy regulują przepisy prawa pracy oraz wewnętrzne akty normatywne. Naszym celem jest włączenie elementów bezpieczeństwa i higieny pracy we wszystkie dziedziny działalności Orange Polska i na każdym poziomie zarządzania w sposób gwarantujący bezpieczne warunki pracy, umożliwiające każdemu aktywną realizację swoich codziennych obowiązków w przyjaznym środowisku pracy.
W roku 2021 działania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy skupiły się przede wszystkim na zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa w pracy i na ochronie ich zdrowia w czasie pandemii. Zapewniono środki do dezynfekcji oraz środki ochrony indywidualnej. Opiniowano i koordynowano procesy pracy według przyjętych na czas pandemii zasad bezpieczeństwa. Stosowano specjalne procedury postępowania w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia zakażenia COVID-19.
107
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Kluczowe wskaźniki w zakresie BHP
BHP | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
liczba wypadków |
| 26 |
| 13 |
| 31 |
| 17 | |||||
wskaźnik częstotliwości wypadków* |
| 2,4 |
| 1,4 |
| nd |
| nd | |||||
liczba dni niezdolności do pracy związanych z wypadkami przy pracy |
| 859 |
| 836 |
| 1.076 |
| 925 | |||||
wskaźnik ciężkości wypadków ** |
| 33 |
| 64,3 |
| nd |
| nd | |||||
wypadki śmiertelne | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||||||
wypadki ciężkie | 1 | 0 | 1 | 0 | |||||||||
wypadki pozostałe | 25 | 13 | 30 | 17 | |||||||||
% pracowników reprezentowanych w komisjach BHP, umowach ze związkami *** |
| 100 | % | 100 | % | 100 | % | 100 | % | ||||
stanowiska pracy, na których pracownicy są szczególnie narażeni na choroby zawodowe |
| Brak takich stanowisk |
* Liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości.
** Liczba dni absencji chorobowej przypadająca na 1 wypadek. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości.
*** Ze względu na poziom zatrudnienia i obowiązujące przepisy prawne Komisje BHP działają w Orange Polska i TP Teltech.
● | Dialog społeczny |
Szanujemy prawo pracowników do zrzeszania się w związkach zawodowych i prowadzimy stały dialog z Partnerami Społecznymi. W ramach tego dialogu zawierane są między innymi porozumienia, umowy czy inne dokumenty, których sygnatariuszami są organizacje związkowe działające w Orange Polska S.A. W firmie działa także Rada Pracowników, z którą zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami konsultowane są stan, struktura
i przewidywane zmiany zatrudnienia oraz działania mające na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia, a także istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
W Orange Polska S.A. obowiązuje Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Orange Polska S.A. (PUZP), zawarty z Partnerami Społecznymi, który reguluje między innymi zasady zatrudniania pracowników
i rozwiązywania stosunku pracy, czas pracy, kwestię urlopów, zasady wynagradzania i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą oraz sprawy związane z BHP, szkoleniami, wsparciem socjalnym i opieką medyczną.
Zarząd Orange Polska S.A. zawiera również Umowę Społeczną z Partnerami Społecznymi. Obecna Umowa Społeczna została podpisana w dniu 7 grudnia 2021 r. i obowiązuję na lata 2022-2023.
Umowa określa m.in. wielkość odejść dobrowolnych, pakiet finansowy dla pracownika odchodzącego z firmy
w ramach odejść dobrowolnych, przewiduje możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych, wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, miejsce i rolę mobilności wewnętrznej przy wsparciu programu alokacyjnego czy możliwość skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy (outplacement). Zapisy Umowy Społecznej 2022-2023 przewidują również działania na rzecz przyjaznego środowiska pracy oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej. Orange Polska S.A. zadeklarował również utrzymanie budżetu szkoleniowego w latach 2022-2023 na poziomie ubiegłorocznego.
W dniu 7 grudnia 2021 r. zostało również zawarte z Partnerami Społecznymi, Porozumienie określające szczegółowe zasady postępowania w sprawach realizacji w roku 2022 Umowy Społecznej 2022-2023.
W ramach tego Porozumienia określono limit odejść pracowników w 2022 r. na poziomie 760, zasady odejść dobrowolnych, wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących w 2022 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru, jakie pracodawca stosuje wobec pracowników, którym wypowiada umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników.
Dodatkowo w TP Teltech sp. z o.o. obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy.
108
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Kluczowe wskaźniki dla dialogu społecznego
Dialog społeczny | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
liczba zakładowych związków zawodowych |
|
| 17 |
|
| 16 |
|
| 18* |
|
| 17* | |
% pracowników w związkach zawodowych |
|
| 32,4 | % |
| 29,7 | % |
| 31,1 | % |
| 28,1 | % |
% pracowników objętych PUZP |
|
| 97,0 | % |
| 96,9 | % |
| 94,0 | % |
| 92,1 | % |
* Na podstawie danych dotyczących spółek Orange Polska S.A.,TP Teltech sp. z o.o.
Kluczowe cele dla obszaru pracowniczego i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie obszaru pracowniczego zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska.
Cele w obszarze pracowniczym na 2025 rok |
|
| Realizacja w 2021 |
|
Edukacja i rozwój |
|
|
| |
brak dysproporcji w dostępie do szkoleń z uwagi na płeć, wiek |
|
| Brak dysproporcji | |
Polityka różnorodności | ||||
40% kobiet na stanowiskach menedżerskich |
|
| 35,3 | % |
2% osób z niepełnosprawnościami |
|
| 2 | % |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze pracowniczym
Ryzyko obrażeń fizycznych lub psychicznych
Praca w Orange Polska charakteryzuje się niskim ryzykiem wypadków przy pracy, co potwierdzają statystyki. Stosunkowo nieliczne wypadki zwykle należą do lekkich. Dlatego ryzyko związane z tradycyjnie rozumianym zdrowiem i bezpieczeństwem należy uznać za stosunkowo niewielkie.
W firmie funkcjonuje polityka w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa oraz jakości życia. Wszyscy pracownicy przechodzą obowiązkowe i regularne szkolenia z zakresu BHP, a wypadki przy pracy oraz nieobecności w pracy są monitorowane i analizowane. Firma zapewnia swoim pracownikom opiekę medyczną, dofinansowanie aktywności fizycznej, a dodatkowo oferuje program prozdrowotny „Zdrowie na Tak”, który w szczególności dedykowany jest pracownikom z niepełnosprawnościami. W czasie pandemii firma zaoferowała swoim pracownikom dodatkowo szkolenia i wsparcie w zakresie organizacji pracy zdalnej, kondycji psychicznej i fizycznej, zdrowego stylu życia, zarządzania relacjami z bliskimi czy swoimi emocjami w okresie izolacji.
Kwestie zdrowia i bezpieczeństwa ludzi uwzględnione są również w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeksu dla dostawców.
Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej
Orange Polska i jego kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawniania organizacji i infrastruktury tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i nowe, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach programu transformacji. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji, będzie to miało negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe, dlatego firma prowadzi proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętrznego konsultanta. W firmie opracowana została „Polityka inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników Orange Polska”. Pracownikom oferowane są szerokie usługi medyczne w PZU Zdrowie, w tym opieka psychologiczna. Dla pracowników odchodzących z firmy opracowano program outplacementu.
3. | Obszar Społeczny |
109
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Działania Fundacji Orange, która realizuje cele społeczne w imieniu Grupy Orange Polska, definiuje Strategia na lata 2021 – 2023. Obejmuje ona realizację celów w zakresie edukacji cyfrowej i zapobiegania cyfrowemu wykluczeniu poprzez prowadzenie długofalowych programów społecznych, opartych na rzetelnej diagnozie społecznych potrzeb i oczekiwań. Najważniejsze programy Fundacji Orange to: MegaMisja, #SuperKoderzy, Pracownie Orange, a ich uzupełnieniem jest program wolontariatu pracowniczego oraz działania z obszaru bezpiecznego korzystania z nowych technologii przez dzieci i młodzież. Strategia kontynuuje realizację długofalowych programów realizowanych w latach wcześniejszych.
● | Bezpieczne korzystanie z nowych technologii |
Jednym z ważnych dla nas tematów jest bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w Internecie i przygotowanie młodych ludzi do świadomego korzystania z nowych mediów. Cele te są realizowane poprzez działania edukacyjne Fundacji Orange oraz usługi Grupy związane z bezpieczeństwem klientów. Wspieramy edukację dzieci ze szkół i przedszkoli w całej Polsce w kwestii zasad bezpiecznego korzystania z Internetu. Fundacja Orange, we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, oferuje szereg narzędzi i materiałów edukacyjnych, takich jak platforma e-learningowa, portale informacyjne oraz broszury i zasady w wersji elektronicznej dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Dorośli, zwłaszcza nauczyciele i specjaliści od edukacji, mogą uczestniczyć w konferencjach, seminariach i warsztatach, a także skorzystać z internetowego kursu dla rodziców i opiekunów, który pokazuje, jak chronić dzieci w Internecie.
Ponadto w 2021 roku była kontynuowana kampania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę „Zadbaj o dziecięcy mózg!” promująca wprowadzanie domowych zasad ekranowych. W listopadzie 2021 roku rozpoczęto też kampanię uświadamiającą „Ciało nie definiuje”. Kampanie, których partnerem była Fundacja Orange, dotarły do ponad 9 168 300 osób.
Kluczowe wskaźniki i cele
Bezpieczne korzystanie z nowych technologii |
|
| 2020 |
| 2021 |
| |
liczba rodziców i wychowawców, którzy skorzystali z materiałów edukacyjnych |
|
| 174.917 |
|
| 255.868 | |
liczba dzieci korzystających z działań edukacyjnych |
|
| 984.029 |
|
| 522.505 | |
liczba szkół, które uczestniczą w działaniach |
|
| 4.600 |
|
| 4.960 |
● | MegaMisja |
MegaMisja to ogólnopolski program edukacyjny dla szkół podstawowych. Może być realizowany w ramach zajęć lekcyjnych, dodatkowych lub w świetlicy szkolnej. Adresujemy go do nauczycieli oraz dzieci w klasach 1-3. Naszym celem jest podniesienie wiedzy i cyfrowych kompetencji nauczycieli, wychowawców świetlic oraz ich uczniów. Zależy nam, by najmłodsi byli bezpiecznymi i świadomymi użytkownikami multimediów, a nauczyciele mieli dostęp do sprawdzonych materiałów, dzięki którym mogą prowadzić nowoczesne zajęcia dla dzieci. MegaMisja daje solidną bazę do mądrego i bezpiecznego poruszania się po świecie, w którym nie obędziemy się bez technologii. Ze względu na zamknięcie szkół i potrzebę wsparcia nauczycieli, w programie prowadzono szereg dodatkowych webinariów dla nauczycieli wspierających ich w radzeniu sobie z wyzwaniami edukacji zdalnej.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu MegaMisja
MegaMisja |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 3.000 |
|
| 4.000 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 150 |
|
| 150 |
● | #SuperKoderzy |
#SuperKoderzy to ogólnopolski program edukacyjny skierowany do uczniów szkół podstawowych z klas 4-8. Jego kluczowym elementem jest nauka programowania, ale realizowana w innowacyjny sposób, ponieważ nie tylko na lekcjach informatyki, ale również na zajęciach przedmiotowych, np. przyrodzie, matematyce, historii, muzyce czy języku polskim. Wszystkie materiały dydaktyczne przygotowywane są w oparciu o obowiązującą podstawę programową. Młodzi #SuperKoderzy uczą się pracy zespołowej, rozwijają swoją kreatywność i umiejętności logicznego myślenia. Została również uruchomiona ścieżka dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nauczyciele biorący udział w programie uczestniczą w profesjonalnych szkoleniach i zawsze mogą liczyć na wsparcie
110
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
merytoryczne profesjonalnych edukatorów. Ze względu na zamknięcie szkół prowadzono też cykl dodatkowych zajęć zdalnych dla dzieci – Poranki z #SuperKoderami.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu #SuperKoderzy
#SuperKoderzy |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 2.866 |
|
| 2.839 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 280 |
|
| 280 |
● | Lekcja:Enter |
Lekcja:Enter to projekt edukacji cyfrowej skierowany do nauczycieli, którego celem jest doskonalenie ich kompetencji cyfrowych. W latach 2020-2023 przeszkolonych zostanie ponad 75 tys. nauczycieli (15% z każdego województwa).Nauczyciele w ramach projektu przygotowywani są do korzystania z aktywizujących metod nauczania. W ramach szkoleń uczą się korzystać w sposób odpowiedzialny i kreatywny, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, ze stron i portali edukacyjnych, e-zasobów oraz różnego rodzaju aplikacji. Praktycznym elementem szkoleń jest tworzenie przez nauczycieli własnych treści cyfrowych, które mogą w przyszłości wykorzystywać podczas prowadzonych przez siebie lekcji.
Projekt jest realizowany we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz Instytutem Spraw Publicznych. Działania w systemie regrantingowym realizowane są przez placówki doskonalenia nauczycieli we współpracy z samorządami lub organizacjami pozarządowymi. W roku 2021 udzieliliśmy dofinansowania
i wspieraliśmy merytorycznie 99 projektów grantowych. Do projektu dołączyło 4990 szkół, a szkolenia rozpoczęło 39 616 nauczycieli i nauczycielek. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Kwota dofinansowania to niemal 49 mln złotych.
● | Pracownie Orange i FabLaby |
By ułatwić mieszkańcom małych społeczności dostęp do informacji, wiedzy i technologii, stworzyliśmy Pracownie Orange. Są to multimedialne pracownie zlokalizowane w małych miejscowościach. Firma je wyposażyła i pomaga w ich prowadzeniu. Ich zadaniem jest zapewnienie członkom społeczności dostępu do nowych technologii, szkoleń i warsztatów. Wspieramy animatorów w kierowaniu tymi nowoczesnymi i atrakcyjnymi placówkami poprzez profesjonalne szkolenia i pomoc finansową. Dotąd powstało 100 Pracowni Orange w całej Polsce.
Liderzy i Liderki Pracowni Orange korzystają z internetowej platformy wymiany wiedzy wraz z bazą gotowych do wdrożenia projektów i modułem grywalizacji, który wykorzystuje mechanizm gier do podnoszenia kompetencji społecznych i motywowania mieszkańców do działania na rzecz swojej okolicy. Realizowane w pracowniach projekty są skierowane do różnych grup odbiorców, których największą grupę stanowią dzieci. W 2021 roku przeprowadzono proces wymiany sprzętu w 15 pracowniach (łącznie w ciągu dwóch lat nowy sprzęt zyskały 34 pracownie). W kolejnych 5 Pracowniach Orange uruchomiono makerspace’y – przestrzeń, która wspiera wykorzystanie nowych technologii w duchu DIY (łącznie funkcjonuje już 10 makerspace’ów).
Dodatkowo w dwóch miastach – w Warszawie i Gdańsku - działają FabLaby – otwarte miejsca skierowane do osób, które chcą nauczyć się twórczo korzystać z nowych technologii. W FabLabie oferujemy wsparcie doświadczonych edukatorów, profesjonalny sprzęt oraz bezpłatne warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jednym z projektów realizowanych przez FabLab w Gdańsku jest projekt wspierający kobiety na rynku pracy (druga edycja). W 2021 roku w bezpłatnych warsztatach i projektach społecznych w FabLabach uczestniczyło 2341 osób.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu Pracownie Orange
Pracownie Orange |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
utrzymanie aktywnych Pracowni |
|
| 81 |
|
| 79 | |
liczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni |
|
| 729.000 |
|
| 711.000 |
111
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
● | Program wolontariatu pracowniczego |
W Orange Polska od 18 lat działa największy w Polsce program wolontariatu pracowniczego. Nasi pracownicy dzielą się wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem i dobrym sercem z innymi, m. in. ucząc dzieci i seniorów, jak świadomie i mądrze korzystać z Internetu. Realizują także autorskie projekty dla lokalnych społeczności przy wsparciu Fundacji. Od 2020 roku z uwagi na pandemię, zakres wolontariatu i jego charakter uległy zmianie z uwagi na ograniczenia dotyczące bezpieczeństwa, jednak chęć pomocy jest coraz większa, przez co w grudniu 2021 padł rekord liczby wniosków grantowych.
Kluczowe wskaźniki dla programu wolontariatu pracowniczego
Wolontariat pracowniczy |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
liczba wolontariuszy |
|
| 1.148 |
|
| 1.958 | |
liczba godzin wolontariackich |
|
| 8.400 |
|
| 15.000 |
● | Sponsoring |
Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu. Strategia sponsoringowa Orange Polska jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). Orange Polska S.A. angażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Polska. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu.
Kluczowe wskaźniki dla sponsoringu
Ze względu na pandemię COVID-19 w roku 2021 nie odbyły się regularne festiwale muzyczne - Orange Warsaw Festival, Open’er Festival Powered by Orange i Kraków Live Festival. Zostało zrealizowane wydarzenie jednorazowe – Open’er Park Powered by Orange – najdłużej trwający festiwal muzyczny w Polsce. Podczas
6 tygodni i 23 dni koncertowych w Gdyni bawiło się ponad 75 tysięcy osób.
Kluczowe wskaźniki dla sponsoringu
Sponsoring |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
Sponsoring muzyczny – Open’er Park Powered by Orange | |||||||
liczba uczestników |
|
| n/a |
|
| 75.000 | |
ekwiwalent reklamowy publikacji (w mln zł) |
|
| n/a |
|
| 2,3 | |
liczba publikacji |
|
| n/a |
|
| 132 |
● | Darowizny |
W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych.
Orange Polska przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn:
- każda darowizna wymaga analizy i rekomendacji,
- każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska,
- każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej,
- wszystkie darowizny realizowane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska,
- w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie
z przedmiotem darowizny.
Dodatkowo Orange Polska nieodpłatnie uruchamia specjalne numery charytatywne SMS, z których całkowity dochód przekazywany jest na cele społeczne, m.in. wsparcie akcji i programów społecznych, pomoc w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof czy ratowaniu życia lub zdrowia ludzi.
112
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Od wielu lat udostępniamy SMS charytatywny m.in. Caritas Polska, Fundacji Polsat, Fundacji TVN, Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia. W 2021 r. numery zostały uruchomione dla 15 organizacji, które otrzymały łącznie ponad 6,2 mln zł.
Kluczowe wskaźniki dla darowizn
Wydatki ponoszone na wspieranie instytucji charytatywnych, organizacji społecznych w zakresie pomocy społecznej, edukacji, zdrowia, kultury, działalności sportowej i innych.
Darowizny |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
wysokość udzielonego wsparcia w postaci darowizn (w mln zł) |
|
| 11,3 |
|
| 11,6 |
Kluczowe cele dla obszaru społecznego i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie społecznym zdefiniowane w strategii Fundacji Orange na lata 2021-2023.
|
| Realizacja |
|
| Cel |
| |
Cele w obszarze społecznym | w 2021 | roczny |
| ||||
| |||||||
Bezpieczne korzystanie z nowych technologii |
|
|
|
|
|
| |
liczba rodziców i wychowawców, którzy skorzystali z materiałów edukacyjnych |
|
| 255,868* |
|
| 700.000 | |
liczba dzieci korzystających z działań edukacyjnych |
|
| 522.505 |
|
| 500.000 | |
liczba szkół, które uczestniczyły w Programie |
|
| 4.960 |
|
| 4.500 | |
Programy edukacyjne dla szkół (MegaMisja, #SuperKoderzy) |
|
| |||||
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 6.839 |
|
| 5.500 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 570 |
|
| 430 | |
liczba szkół w programach |
|
| 290 |
|
| 290 | |
Pracownie Orange |
|
| |||||
utrzymanie aktywnych Pracowni (ze 100 utworzonych) |
|
| 79 |
|
| 80 | |
liczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni |
|
| 711.000 |
|
| 720.000 | |
Cele w obszarze wolontariatu |
|
| |||||
Liczba pracowników zaangażowanych w wolontariat |
|
| 1.958 |
|
| 1 500** |
* Z uwagi na warunki pandemii większy nacisk postawiono na kampanie informacyjne, stąd spadek szkoleń i wydarzeń edukacyjnych.
** Cel dla programu wolontariackiego zmieniono dla czasów pandemii. Cel ogólny to 3.000 zaangażowanych wolontariuszy.
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze społecznym
Negatywny wpływ nowych technologii na dzieci i młodzież
Istnieje ryzyko, że Orange Polska będzie postrzegany jako operator dostarczający usługi, które mają niekorzystny wpływ na zachowania i zdrowie dzieci i młodzieży. Temat negatywnego wpływu nowych technologii na dzieci i młodzież jest coraz częściej obecny w mediach i może wpłynąć na decyzje zakupowe nowych i satysfakcję obecnych klientów.
Poprzez programy edukacyjne Fundacji Orange, tj. MegaMisja, #SuperKoderzy, Pracownie Orange, działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci oraz współpracę z partnerami społecznymi i instytucjami publicznymi firma edukuje dzieci, rodziców i nauczycieli na temat mądrego i bezpiecznego korzystania z nowych technologii upowszechniając materiały edukacyjne, scenariusze lekcji, poradniki dla wszystkich grup wiekowych, wspierając kampanie informacyjne. Firma wspiera też badania na temat postaw dzieci i młodzieży wobec nowych technologii, aby lepiej odpowiadać na potrzeby społeczne. Dodatkowo Orange Polska oferuje usługi kontroli rodzicielskiej w telefonach, tj. Chroń dzieci w sieci czy Bezpieczny Starter. Orange Polska stworzył platformę internetową
113
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
www.orange.pl/razemwsieci, gdzie można znaleźć informacje na temat odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z mediów cyfrowych.
4. | Prawa człowieka |
Z uwagi na model biznesowy i charakter łańcucha dostaw polityka w zakresie praw człowieka formułowana jest na poziomie międzynarodowym przez Grupę Orange. Poza ogólnymi ramami Konwencji Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz zasad Global Compact, Grupa przestrzega Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka. Działania grupowe w odniesieniu do poszanowania podstawowych praw człowieka koncentrują się na 3 głównych liniach:
- relacje z pracownikami,
- relacje z dostawcami,
- prywatność i wolność wypowiedzi.
Kwestie odnoszące się do respektowania praw człowieka zawarte są w Kodeksie Etyki Orange Polska.
W Orange Polska wprowadzono Kodeks dla dostawców. Jego celem jest zachęcenie do stosowania i poszanowanie tych praw i regulacji oraz upewnienie się, iż są one odpowiednio i efektywnie stosowane. Dostawca zobowiązuje się do przestrzegania praw człowieka i unikania angażowania się w jakiekolwiek przypadki ich naruszenia.
Kodeks obejmuje obszary takie, jak:
- odpowiedzialność społeczna, w tym swoboda zgromadzeń i prawo do negocjacji zbiorowych, praca niewolnicza, praca dzieci, różnorodność i niedyskryminowanie, wynagrodzenia, czas pracy, BHP;
- odpowiedzialność środowiskowa - ochrona środowiska, zasoby naturalne i gospodarowanie odpadami;
- zabronione praktyki biznesowe - polityka antykorupcyjna, konkurencja, sponsoring, dotacje polityczne, pranie pieniędzy oraz bezpieczeństwo i ochrona danych. Kodeks został upubliczniony i wpisany do umów z dostawcami.
Kodeks dostawców jest wprowadzony poprzez klauzulę CSR, która jest obowiązkowa dla umów zakupowych. Strony zobowiązują się przestrzegać oraz podejmować niezbędne starania w celu zobowiązania swoich pracowników, dostawców i podwykonawców do przestrzegania przepisów krajowych, europejskich i międzynarodowych dotyczących standardów etycznych i odpowiedzialnego zachowania, w tym m.in. przepisów dotyczących praw człowieka, ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz zrównoważonego rozwoju. Zobowiązują się przeciwdziałać naruszeniom w obszarze praw człowieka i podstawowych wolności oraz zagrożeniom dla zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz środowiska. Oświadczają, że będą wymagać od swoich pracowników, dostawców i podwykonawców powstrzymywania się od zatrudniania dzieci, wykorzystywania pracy przymusowej oraz będą zwalczać wszelkie przejawy dyskryminacji.
Dodatkowo dla dostawców z obszarów największych ryzyk w zakresie praw człowieka wdrożono ankietę CSR, która obejmuje kwestie środowiskowe, pracownicze, społeczne, etyczne i zarzadzania zgodnością.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru związanego z prawami człowieka
Prawa człowieka | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
liczba pracowników przeszkolonych z CSR, etyki i praw człowieka |
|
| 98 |
|
| 5.829 |
|
| 99 |
|
| 5.836 | |
liczba partnerów przeszkolonych z CSR, etyki i praw człowieka |
|
| 9 |
|
| 1.021 |
|
| 9 |
|
| 1.021 | |
% nowych umów zakupowych zawierających klauzulę CSR* |
|
| 100 | % |
| 76 | % |
| 100 | % |
| 76 | % |
Praca dzieci | |||||||||||||
działania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy dzieci |
|
| W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń | ||||||||||
Praca przymusowa | |||||||||||||
działania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy przymusowej |
|
| W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń | ||||||||||
Dyskryminacja | |||||||||||||
całkowita liczba przypadków dyskryminacji |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Prawo do prywatności |
114
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
liczba uzasadnionych skarg i naruszeń w zakresie naruszenia prywatności |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Prawo do bezpieczeństwa | |||||||||||||
% produktów podlegających ocenie norm bezpieczeństwa |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
liczba skarg i naruszeń w zakresie bezpieczeństwa produktów |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Naruszenia praw człowieka | |||||||||||||
liczba skarg dotyczących zagrożenia dla praw człowieka ** |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
*Zmiana metodologii liczenia
** Pracownicy przechodzący w ramach spółek Grupy lub od partnerów nie przechodzą ponownie szkolenia etycznego.
Kluczowe cele dla obszaru związanego z prawami człowieka i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie praw człowieka zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska
Cele o obszarze prawa człowieka na 2025 rok |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
% pracowników, którzy ukończyli szkolenie etyczne |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
Klauzule Compliance jako standard w umowach z dostawcami |
|
| Tak |
|
| Tak |
|
Klauzule CSR jako standard w umowach z dostawcami |
|
| Tak |
| Tak | ||
% pracowników zakupów przeszkolonych w zakresie praw człowieka |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze praw człowieka
Orange Polska bardzo poważnie traktuje wszelkie kwestie związane z przestrzeganiem praw człowieka. Szczególną dbałość przywiązuje do prawa człowieka w zakresie ochrony prywatności i ochrony danych osobowych.
Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
W celu zapobieżenia ewentualnym kradzieżom, nieuprawnionym modyfikacjom lub przetwarzaniu danych osobowych klientów i pracowników oraz danych osobowych powierzonych do przetwarzania przez Orange Polska, wdrożyliśmy zabezpieczenia zgodne z międzynarodowymi standardami i wprowadzamy proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane przetwarzamy.
W Spółce działa certyfikowany System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, zgodny z normą ISO/IEC 27001:2013. Orange Polska S.A. uzyskał certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2014. Spółka regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska.
Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji.
Rozporządzenie ogólne o ochronie danych osobowych (RODO) ułatwia dochodzenie odszkodowań w ramach odpowiedzialności cywilnej. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy Grupy oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska. Zgodnie z RODO i normą ISO 29134:2017 oraz wytycznymi Grupy Roboczej art. 29 od 2018 roku działa proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane są przetwarzane przez Orange Polska. Przeprowadziliśmy również dedykowane szkolenia, którymi objęci byli pracownicy i współpracownicy Orange Polska.
Niewolnictwo praca przymusowa, praca dzieci
Ryzyko pracy niewolniczej lub przymusowej jest marginalne (niematerialne) w przypadku operacji wewnętrznych
i głównych dostawców krajowych, natomiast może się pojawić w globalnym łańcuchu dostaw. Dlatego polityka praw człowieka została sformułowana i jest wdrażana przez Grupę Orange na poziomie międzynarodowym.
Na poziomie kraju w Orange Polska umowy zakupowe z dostawcami zawierają klauzulę CSR i zgodności, Kodeks etyki oraz Kodeks postępowania dostawców, obejmujący między innymi kwestie zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i ochrony. Dla dostawców i innych interesariuszy dostępny jest lokalny system informowania
o nieprawidłowościach „zapytaj etyka”.
115
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Ryzyko złych warunków pracy
Ryzyko złych warunków pracy oceniane jest w Orange Polska jako niskie. Orange Polska wprowadził „Politykę inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników Orange Polska”, której jednym z elementów jest przestrzeganie zasad BHP oraz tworzenie przyjaznego środowiska.
Potencjalnie ryzyko może wystąpić na poziomie dostawców świadczących usługi na rzecz Orange Polska
– w obszarach takich jak outsourcing personalny, outsourcing procesów, partnerzy techniczni. Kwestie zdrowia
i bezpieczeństwa ludzi uwzględnione są w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR, Kodeks dla dostawców oraz Kodeks etyki. Zgłoszeń nieprawidłowości w tym obszarze można dokonać poprzez lokalny system informowania „zapytaj etyka”, który jest dostępny dla pracowników i dostawców.
5. | Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu |
Elementem budowania ładu korporacyjnego jest Program Zarządzania Zgodnością (Compliance), a ważnym obszarem zadań funkcji zarządzania zgodnością jest Polityka Antykorupcyjna zapewniająca pracownikom zestaw zasad, które muszą być przestrzegane we wszystkich naszych działaniach biznesowych oraz wskazanie zabronionych zachowań, które mogą stanowić przypadki korupcji lub płatnej protekcji. Uzupełnieniem tej Polityki są Wytyczne zawierające szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji. Orange Polska stosuje zasadę zerowej tolerancji wobec korupcji wyrażoną w Polityce Antykorupcyjnej. Zasada ta musi być stosowana przez wszystkich pracowników, współpracowników i partnerów biznesowych działających w naszym imieniu.
W ramach wsparcia Programu Zarządzania Zgodnością wdrożyliśmy proces, który optymalizuje procedury analizy ryzyka w zakresie zapewnienia zgodności i zapobiegania nadużyciom. Jego celem jest szczegółowa analiza naszych partnerów pod kątem ryzyka korupcji, nadużyć finansowych, nieprzestrzegania sankcji ekonomicznych, prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu. Zagadnienia związane z zarządzaniem zgodnością są raportowane Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej w następujących obszarach: etyka, ogólna zgodność z przepisami prawa i regulacjami, zwalczanie nadużyć finansowych, bezpieczeństwo i działania antykorupcyjne. Działania funkcji zarządzania zgodnością, wyniki kontroli planowych, a także zapoczątkowanych zgłoszeniem nieprawidłowości są monitorowane przez Komitet Audytowy na podstawie okresowo składanych raportów.
Orange Polska zapewnia pracownikom aktualny i odpowiedni poziom wiedzy dotyczący zasad zarządzania zgodnością. Poza bieżącą komunikacją w tym zakresie, realizowany jest program obligatoryjnych szkoleń antykorupcyjnych obejmujący e-learning oraz dodatkowe warsztaty online dla zespołów szczególnie eksponowanych na ryzyko. Wszyscy pracownicy, a także interesariusze zewnętrzni, mają możliwość zgłoszenia potencjalnych przypadków braku zgodności za pomocą udostępnionych kanałów. Zgłoszenia są traktowane jako poufne, sprawdzane i adresowane z należytą starannością. Aby dostosować się do aktualnych wymogów prawa dotyczących systemu ochrony sygnalistów, Orange Polska ściśle monitoruje otoczenie prawne i implementuje wymagane zmiany w swoich procedurach wewnętrznych.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru zarządzania zgodnością
Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
| |
Liczba pracowników przeszkolonych z zarządzania zgodnością |
|
| 8.127 |
|
| 8.331 |
|
| 8.169 |
|
| 8.404 | |
Liczba partnerów, przeszkolonych z zarządzania zgodnością |
|
| 6.144 |
|
| 6.592 |
|
| 6.144 |
|
| 6.592 | |
całkowita wartość finansowa i rzeczowa darowizn na rzecz partii politycznych, polityków i instytucji o podobnym charakterze |
|
| Grupa nie finansuje tego rodzaju |
Kluczowe cele dla obszaru związanego z zarządzaniem zgodnością i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie praw człowieka zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska
Cele w obszarze przeciwdziałania korupcji i łapownictwu na 2025 rok |
|
| 2020 |
|
| 2021 |
|
zmniejszenie ryzyka związanego z korupcją – zero tolerancji dla korupcji |
|
| Brak naruszeń |
|
| Brak naruszeń |
116
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w zarządzaniu zgodnością
Ryzyko łapownictwa i korupcji
Orange Polska dokonuje cyklicznej analizy i oceny ekspozycji na ryzyko korupcji. Obszary szczególnie eksponowane na ryzyko korupcji są kontrolowane między innymi pod kątem prawidłowego stosowania obowiązujących regulacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz skuteczności stosowanych mechanizmów ograniczających ryzyko wystąpienia nieprawidłowości.
Zarząd i Spółka kierują się zasadą „zero tolerancji dla korupcji”, zapisaną w polityce antykorupcyjnej. Zasada ta została uzupełniona o system szczegółowych procedur i instrukcji wewnętrznych adresowanych szeroko (do całej organizacji) lub do poszczególnych obszarów i grup pracowników, ze względu na specyfikę wykonywanych obowiązków.
Wprowadzone regulacje wewnętrzne określają podejście do standardów współpracy z partnerami biznesowymi
(w tym zasad przyjmowania i wręczania zaproszeń i podarunków), ze szczególnym uwzględnieniem osób pełniących funkcje publiczne, sposobu przeprowadzania transakcji, podejmowania współpracy z dostawcami czy udzielania wsparcia i darowizn.
6. | Obszar środowiskowy i klimatyczny |
Orange Polska posiada poddawaną corocznemu przeglądowi i aktualizacji politykę środowiskową oraz wyznaczone cele klimatyczne, które definiują główne obszary korzystania z zasobów naturalnych oraz oddziaływania firmy na środowisko, w tym klimat, a także zmian klimatu na firmę.
W ramach wymienionych dokumentów:
- nadzorujemy procesy mogące mieć wpływ na środowisko i klimat zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami oraz dobrymi praktykami dotyczącymi środowiska naturalnego,
- identyfikujemy nasz niekorzystny wpływ na środowisko naturalne i klimat,
- identyfikujemy niekorzystny wpływ zmian klimatycznych na nas,
- uwzględniamy kwestie związane ze środowiskiem i klimatem przy wyznaczaniu celów i podejmowaniu decyzji oraz w realizacji działań ograniczających nasz wpływ na środowisko i klimat oraz wpływu klimatu na nas,
- ograniczamy emisje gazów cieplarnianych związane z naszą działalnością
- wdrażamy rozwiązania z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym,
- monitorujemy zgodność emisji elektromagnetycznej z wymaganiami norm,
- doskonalimy praktyki biznesowe oraz stosujemy rozwiązania technologiczne pozwalające na ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko i klimat,
- prowadzimy dialog z interesariuszami oraz informujemy o działaniach związanych z ochroną środowiska i klimatem,
- budujemy świadomość środowiskową i klimatyczną wśród naszych pracowników, klientów oraz dostawców,
- współpracujemy z naszymi dostawcami, by stosowali oni praktyki zgodne z naszą polityką środowiskową.
Kluczowe wskaźniki środowiskowe
Dane środowiskowe * |
| |||||||||
|
| Jednostka |
|
| 2020** |
|
| 2021** |
| |
Zużycie energii i emisja gazów cieplarnianych |
|
|
|
|
|
| ||||
Zakres 1 - Bezpośrednie zużycie energii według pierwotnych źródeł energii |
|
|
|
|
|
| ||||
olej opałowy (wszystkie budynki, wszelkie wykorzystanie) |
| tys. m3 |
| 1,4 |
| 1,7 | ||||
gaz |
| tys. m3 |
| 2.014 |
| 2.542 | ||||
węgiel |
| tony |
| 13 |
| 15 | ||||
benzyna - samochody służbowe |
| litry ( w tys.) |
| 1.813 |
| 1.887 | ||||
diesel - samochody służbowe |
| litry ( w tys.) |
| 886 |
| 702 | ||||
Zakres 1 - energia całkowita |
| GWh |
| 62 |
| 55 | ||||
Zakres 1 - emisja CO2e (paliwa-gaz-węgiel) |
| tony (w tys.) |
| 9,2 | 10,9 | |||||
Zakres 1 - emisja CO2e (pojazdy) |
| tony (w tys.) |
| 6,5 | 6,2 | |||||
Zakres 1 - emisja CO2e z gazów cieplarnianych |
| tony (w tys.) |
| 7,1 | 15,6 |
117
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Zakres 1 – bezpośrednie własne emisje gazów cieplarnianych (CO2e) *** |
| tony (w tys.) |
| 22,8 | 32,7 | |||||
Zakres 2 - pośrednie własne emisje CO2e (zużycie energii elektrycznej) |
| |||||||||
Zużycie energii - energia elektryczna |
| GWh |
| 541 | 533 | |||||
W tym energia odnawialna |
| GWh |
| 0 | 30 | |||||
Zakres 2 - emisja CO2e (metoda location-based) |
| tony (w tys.) |
| 382 | 334 | |||||
Zakres 1 + 2 CO2e |
| tony (w tys.) |
| 404,6 | 367,2 | |||||
Zakres 3 - inne pośrednie emisje CO2e (podróże służbowe) |
|
| ||||||||
dystans służbowych podróży samolotem |
| km ( tys.) |
| 526 | 333 | |||||
dystans służbowych podróży pociągiem |
| km ( tys.) |
| 1.227 | 232 | |||||
Zakres 3 – emisja CO2e**** |
| tony (w tys.) |
| 1,3 | 0,2 | |||||
Całkowita emisja CO2e (zakres 1+2+3) |
| tony (w tys.) |
| 405,9 | 367,4 | |||||
Wskaźniki w przeliczeniu na klienta | ||||||||||
zużycie energii elektrycznej/klient |
| kWh/klient |
| 26,2 | 24,7 | |||||
emisja CO2 wynikająca ze zużycia energii elektrycznej/klient |
| kg/klient |
| 18,5 | 15,5 | |||||
emisja CO2 podczas zużycia energii Zakres 1+2/klient |
| kWh/klient |
| 29,2 | 17 | |||||
emisja CO2 (wszystkie energie Zakres 1+2+3 )/klient |
| kg/klient | 19,6 | 17 | ||||||
Materiały |
|
| ||||||||
papier |
| tony (tys.) | 0,4 | 0,4 | ||||||
Woda |
|
| ||||||||
zużycie wody |
| tys. m3 | 215,0 | 204,3 | ||||||
Zarządzanie odpadami***** |
|
| ||||||||
ilość odpadów wewnętrznych ZSEE (sieć & tertiary) |
| tony |
| 38,5 | 8,1 | |||||
słupy drewniane |
| tony |
| 9,2 | 28,3 | |||||
kable |
| tony |
| 20,2 | 290,5 | |||||
baterie |
| tony |
| 3.670 | 433 | |||||
papier - karton |
| tony |
| 41,2 | 25,6 | |||||
inne odpady niebezpieczne (w tym PCB) |
| tony |
| 2,9 | 2,2 | |||||
inne nie niebezpieczne odpady |
| tony |
| 4.911 | 1.169 | |||||
całość odpadów |
| tony | 8.693 | 1.957 | ||||||
Sprzęt elektroniczny i elektryczny |
|
| ||||||||
liczba telefonów zebranych i poddanych recyklingowi |
| tys. |
| 33,6 | 37,8 | |||||
liczba telefonów odnowionych i ponownie wprowadzonych na rynek |
| tys. |
| 11,5 | 12,6 | |||||
liczba urządzeń multimedialnych (broadband) odnowionych i ponownie wprowadzonych na rynek |
| tys. | 503 | 655 | ||||||
Emisja pól elektromagnetycznych | ||||||||||
zgodność z obowiązującymi normami | tak | tak |
* Wskazane wskaźniki środowiskowe są tożsame dla Grupy i dla spółki Orange Polska ponieważ budynki i infrastruktura sieciowa, która jest podstawą obliczeń dotyczących energii, emisji gazów cieplarnianych, odpadów jest własnością Orange Polska. Emisje powstałe podczas podróży służbowych (spalanie – benzyny i oleju napędowego) liczone są dla Grupy Orange. Natomiast wskaźniki, tj. emisja pół elektromagnetycznych czy odzyskiwanie i odnowa telefonów są charakterystyczne tylko dla spółki Orange Polska.
** Na prezentowane dane roczne składają się dane realne za 1,2,3 kwartał oraz dane szacunkowe za 4 kwartał. Sprawozdawczość w zakresie środowiska oparta jest na raportowaniu do globalnej bazy danych Grupy Orange. Zużycie energii elektrycznej w budynkach Orange Polska obliczane jest na podstawie wskazań z bazy energii elektrycznej (BEE), w której znajdują się odczyty z poszczególnych liczników energii elektrycznej. Emisje gazów cieplarnianych (GHG) zostały obliczone w oparciu o Protokół GHG. Do obliczenia emisji gazów cieplarnianych wykorzystywany są współczynniki emisji dla energii elektrycznej IEA (Międzynarodowa Agencja Energii). W Spółce nie występują emisje gazów biogenicznych.
*** Emisja bezpośrednia (Zakres 1) gazów cieplarnianych to taka, która pochodzi ze źródeł (zasobów, procesów), które są w posiadaniu lub są kontrolowane przez organizację. Dla Orange Polska obejmują emisje ze spalania paliw na potrzeby budynków, instalacji i pojazdów a także przeliczony na CO2e wpływ na klimat gazów chłodniczych i gaśniczych. Wzrost emisji w Zakresie 1 w
118
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2021roku wynika w całości ze zmian w raportowaniu: eliminacja systemowego błędu w obliczaniu emisji z czynników chłodniczych, od początku 2021 roku raportowanych już kompletnie. Do 2021 roku OPL nie posiadało znacznej części danych nt. wolumenu zużycia gazu na potrzeby ogrzewania najmowanych nieruchomości, dopiero od drugiej połowy roku dane te są już systematycznie dostępne i odtąd ujmowane w raportowaniu.
****Od 2022 roku Orange Polska, podobnie jak i cała Grupa Orange, planuje w pełni raportować emisje gazów cieplarnianych w Zakresie 3, ujmując zarówno emisje dostawców jak i klientów – do tej pory, zgodnie z metodologią Grupy Orange, raportowane były tylko emisje wynikające z podróży służbowych, stanowiące niewielką część Zakresu 3 (tj. emisji całego łańcucha wartości – dostawców, klientów i pracowników – w związku z działalnością Orange Polska).
***** Odpady są generowane w trakcie likwidacji składników majątku/środków trwałych lub prowadzenia inwestycji/remontów. W poniższym zestawieniu można zaobserwować duże spadki niektórych pozycji. Wzrost spowodowany jest procesem wymiany elementów infrastruktury sieciowej związanej z czasem eksploatacji i inwestycjami w nowe rozwiązania.
Wpływ Orange Polska w odniesieniu do najważniejszych ryzyk w obszarze środowiskowym
Ryzyko utraty zaufania i reputacji z powodu niewłaściwego przetwarzania odpadów niebezpiecznych
Działania Orange Polska w zakresie zarządzania odpadami prowadzone są od lat we współpracy ze sprawdzonymi partnerami biznesowymi, dlatego takie ryzyko należy uznać za niskie.
W firmie obowiązuje Polityka ochrony środowiska, która identyfikuje niekorzystny wpływ procesów Orange Polska na środowisko naturalne, kategoryzuje i monitoruje rodzaje odpadów, w tym niebezpiecznych. Spółka nadzoruje procesy mogące mieć wpływ na środowisko zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami dotyczącymi środowiska naturalnego i stosuje rozwiązania technologiczne pozwalające na ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko.
Odpady ZSEE (zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny), zużyte baterie i akumulatory, kable i słupy telegraficzne utylizujemy pod ścisłą kontrolą, we współpracy z podmiotami, które w pełni przejmują odpowiedzialność za dalsze postępowanie z odpadami i dokumentują poszczególne etapy oraz mają pozwolenie na gospodarowanie odpadami (rejestracja przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska).
Kwestie środowiskowe uwzględnione są również w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeks dla dostawców.
Ryzyko nieefektywnych procesów zbierania zużytego sprzętu elektronicznego
Wypełniamy ustawowy obowiązek w zakresie nieodpłatnego przyjęcia starego sprzętu w punktach sprzedaży oraz w zakresie osiągnięcia poziomów recyklingu dla danej kategorii odpadów. Orange Polska zarządza procesem odzysku urządzeń elektronicznych i monitoruje rezultaty w tym zakresie. Współpracujemy z organizacjami odzysku, zajmującymi się przetwarzaniem i recyklingiem odpadów. Mamy również ofertę skupu zachęcającą klientów do pozbywania się niepotrzebnego sprzętu.
Zużyty sprzęt klienci mogą zwrócić poprzez Punkty Obsługi Klienta lub poprzez platformę internetową, w ramach programu „Odkup telefon”, który polega na skupie używanych, sprawnych telefonów w zamian za bony rabatowe. Ponadto w firmie działa program odnowy urządzeń elektronicznych i ich ponownego wprowadzania na rynek.
Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
Pola elektromagnetyczne wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) mogą budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Pogorszenie postrzegania tego zjawiska miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałoby to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń.
Pomimo zaprzestania certyfikacji Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnie z ISO14001:2015, Orange Polska dokłada wszelkich starań i dbałości w zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, aby wykluczyć niepokój u partnera społecznego wynikający z wrażenia braku transparentności działań we wprowadzaniu nowych technologii (testowaniu technologii 5G).
119
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
10.1 Ujawnianie informacji związanych z klimatem, zgodnie z zaleceniami TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures)
Rośnie świadomość klientów, inwestorów i innych interesariuszy na temat zmian klimatycznych, a także presja regulacyjna związana z celami neutralności klimatycznej wprowadzonymi przez UE i jej państwa członkowskie. Jednocześnie w sektorze telekomunikacyjnym rozbudowa infrastruktury sieciowej i wzrost natężenia ruchu danych powoduje wzrost zużycia energii, która w Polsce w większości produkowana jest z paliw kopalnych, co generuje emisje gazów cieplarnianych.
To właśnie zużycie energii (przede wszystkim na potrzeby sieciowe) jest głównym źródłem emisji operatora telekomunikacyjnego (Zakresy 1 i 2 emisji wg Protokołu GHG – bezpośrednie i pośrednie emisje własne). Kluczowe są zarówno działania dotyczące optymalizacji wolumenu, jak i struktury pochodzenia energii.
W celu poprawienia efektywności energetycznej i zmniejszenia negatywnego oddziaływania na klimat Orange Polska prowadzi szereg działań głównie skupionych wokół optymalizacji zużycia energii oraz zwiększania udziału energii odnawialnej w całości zapotrzebowania na energię.
Od 2014 roku Orange Polska prowadzi Program Optymalizacji Energii (Energy Optimisation Programme). Wdrożono dotąd ok. 200 inicjatyw oszczędnościowych w różnych obszarach sieciowych, które przełożyły się na łączną oszczędność energii w latach 2014-2020 przekraczającą 700 GWh.
Wszystkie działania realizowane w ramach Programu zostały podzielone na cztery obszary:
1. FIX Legacy Decommisioning to inicjatywy dotyczące starszych technologii stacjonarnych, czyli PSTN czy ATM. W ramach tych inicjatyw klienci przełączani są na nowsze i bardziej efektywne energetycznie technologie. Optymalizowane są też starsze urządzenia poprzez „zagęszczenie” dostępów dla klientów na kartach i wyłączanie nadmiarowych kart.
2. Poprawa efektywności sieci RAN to szereg działań zmniejszających zużycie energii w mobilnej radiowej sieci dostępowej, przy zachowaniu najlepszej jakości usług dla klientów. W okresie niższej aktywności abonentów np. w nocy potrzebnych jest mniej zasobów radiowych do zapewnienia połączeń i transferu danych, dlatego czasowo zostają wyłączone, zmniejszając zużycie energii.
3. Modernizacja środowiska technicznego ma zapewnić optymalne warunki dla pracy urządzeń telekomunikacyjnych, dzięki systemom klimatyzacji, zasilania, ogrzewania itp. Główne działania to wymiana klimatyzacji na efektywniejszą i doposażanie pomieszczeń w układy chłodzenia systemami wentylacji (tzw. Free Cooling).
4. Big Data Energy. Dostępne dane energetyczne są pozyskiwane, przetwarzane i analizowane przy wykorzystaniu narzędzia Businnes Intelligence. Dzięki temu można wykryć anomalie, zoptymalizować koszty i zużycie energii. Przykładem jest cykliczny, indywidualny dobór taryf energetycznych dla każdego obiektu znajdującego się w sieci Orange Polska.
Spółka podjęła działania w celu zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w swojej strukturze energetycznej poprzez bezpośrednie kontraktowanie odnawialnej energii u jej producentów w oparciu o długoterminowe umowy zakupowe typu Power Purchase Agreement (PPA). Pierwszą taką umowę zawarto w 2020 roku. Dzięki niej na potrzeby Orange Polska zbudowano dwie farmy wiatrowe, które rozpoczęły działalność wiosną 2021 roku – dostarczać będą ok. 10% energii niezbędnej Orange Polska w ciągu roku i przełożą się na ok. 30 tysięcy ton eCO2 mniej każdego roku. W grudniu 2021 roku, Orange Polska zawarł kolejną umowę PPA, dzięki której powstaną następne instalacje wiatrowe, które od 2024 roku będą zabezpieczać kolejne ok. 20% zużycia energii przez firmę. Orange Polska planuje, że w 2025 roku co najmniej 60% całkowitego zużycia energii będzie pochodziło z takich źródeł odnawialnych.
Orange Polska optymalizuje także swoją flotę transportową i portfel nieruchomości, co przekłada się na mniejsze zużycie paliw i energii. Ponadto firma podejmuje działania z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym, m.in. prowadząc odkup i zbiórkę używanych telefonów, proponując klientom telefony odnawiane, a także co roku odnawiając i kierując do ponownego wykorzystania około 500 tysięcy sztuk klienckich urządzeń sieciowych (tzw. CPEs – modemy internetowe, dekodery telewizyjne).
120
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Pomimo rosnącej transmisji danych w swoich sieciach, przede wszystkim dzięki opisanym powyżej działaniom dotyczących energii, Orange Polska zredukował swoje emisje własne w 2021 roku o 27% w porównaniu do 2015 roku (rok bazowy dla emisji w Grupie Orange), a cel redukcyjny w tym zakresie na 2025 rok to -65% w porównaniu do roku 2015. Został on przyjęty przez Zarząd OPL i ogłoszony w kwietniu 2021 roku, wraz z potwierdzeniem nadrzędnego celu klimatycznego firmy: całkowitej neutralności klimatycznej do 2040 roku, zarówno dla emisji własnych, jak i całego łańcucha wartości (czyli Zakresy 1, 2 i 3 emisji gazów cieplarnianych wg Protokołu GHG).
W przypadku niepowodzenia realizacji inicjatyw redukujących negatywny wpływ na klimat, Orange Polska jako firma odpowiedzialna społecznie narażona byłaby na straty wizerunkowe. Dodatkowo, nieosiągnięcie przez Orange Polska zakładanego udziału energii ze źródeł odnawialnych, mogłoby spowodować wyższe niż zaplanowano wydatki na energię elektryczną i w konsekwencji przełożyć się negatywnie na wyniki finansowe.
1) | Zarządzanie organizacją w zakresie zagrożeń i szans związanych z klimatem |
Aby lepiej zarządzać wpływem na klimat Orange Polska stworzył w 2020 roku stanowisko doradcy ds. strategii klimatycznej Orange Polska (climate officer), który odpowiada za koordynację działań Orange Polska w zakresie realizacji celów klimatycznych. Jego rolą jest opracowanie polityki klimatycznej oraz nadzorowanie jej realizacji
w ścisłej współpracy z całą organizacją. Doradca ds. strategii klimatycznej podlega bezpośrednio Członkowi Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych.
Cele klimatyczne zostały włączone do strategii biznesowej Orange Polska .Grow, a ich realizacja jest kwartalnie raportowana zarządowi. Powołany został specjalny program #OrangeGoesGreen, prowadzony przez doradcę ds. strategii klimatycznej Orange Polska. Program ma za zadanie przyspieszenie działań na rzecz klimatu i realizację celów klimatycznych. Nadzór nad realizacja programu sprawują Prezes Zarządu i Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych.
Powołany został dedykowany zespół złożony z przedstawicieli różnych jednostek firmy, w ramach którego realizowanych jest obecnie 13 projektów. Za realizację projektów odpowiadają dyrektorzy: Zakupów Technologicznych i Sieciowych, Środowiska Pracy, Zarządzania Łańcuchem Dostaw, Zarządzania Zasobami Sieci i IT, Zakupów, Rozwoju i Zarządzania Terminalami, Zarządzania Zasobami Operacyjnymi Sieci i IT, Marketingu Rynku Biznesowego, Centrum Doświadczeń Klientów oraz Orange Energia. Zespół spotyka się raz na 2 miesiące, a realizacja celów raportowana jest Zarządowi.
Zarząd zatwierdził cele klimatyczne Orange Polska 2025/2040 w formalnej uchwale i co najmniej dwa razy w roku dokonuje przeglądu postępów w realizacji tych celów.
Redukcja emisji z Zakresu 1 i 2 jest uwzględniona jako KPI w systemie wydajności MBO dla kluczowych menadżerów zajmujących się tym tematem, a w szczególności odpowiednich Członków Zarządu (Prezes Zarządu, Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii, Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych) i osób raportujących bezpośrednio do nich. Jest to również część długoterminowego programu motywacyjnego dla całego najwyższego kierownictwa firmy.
2) | Zarządzanie ryzykami klimatycznymi |
W Orange Polska funkcjonuje system zarządzania ryzykiem, który zapewnia identyfikację, ocenę i zarządzanie czynnikami ryzyka. System ten został opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018. Przy ocenie ryzyka uwzględniane jest prawdopodobieństwo oraz wpływ zajścia określonych zdarzeń na sytuację finansową, wizerunek przedsiębiorstwa, ciągłość działania oraz życie i zdrowie ludzi. W przypadku, gdy konsekwencje wystąpienia ryzyka mają wpływ zarówno np. finansowy jak i wizerunkowy, wycenia się je według najbardziej negatywnego skutku.
Identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry). Proces oceny ryzyk jest zarządzany przez koordynatorów poszczególnych domen. Podział ryzyk na domeny ryzyk operacyjnych, utraty informacji, ciągłości działania, Compliance, fraud oraz społecznych zapewnia jednolite i obiektywne podejście do oceny ryzyk o zbliżonych konsekwencjach (analiza przyczynowo-skutkowa). Ryzyka klimatyczne zostały wpisane w domenę ryzyk społecznych i stanowią oddzielny klaster. Za ocenę i zarządzanie ryzykiem, w tym identyfikację nowych i nasilających się czynników, monitorowanie ryzyka i skuteczności mechanizmów kontrolnych oraz przekazywanie odpowiednich
121
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
raportów odpowiedzialne są osoby kierujące danym obszarem i funkcjami biznesowymi, a za koordynację tego procesu odpowiada opiekun domeny ryzyk społecznych.
Ryzyka oraz przypisane im akcje mitygujące stanowią jedno ze źródeł wykorzystywanych do przygotowania Rocznego Planu Audytu Wewnętrznego. Do wyceny i raportowania ryzyka stosowane są m.in. mapy ryzyka (z ang. Heat map), które ilustrują stopień zagrożenia ze strony poszczególnych zdarzeń. Rada Nadzorcza otrzymuje coroczne sprawozdania z wynikami oceny kluczowych ryzyk, wśród których znalazło się 1 ryzyko klimatyczne.
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk wpływu firmy na klimat
Utrata reputacji z powodu negatywnego wpływu na klimat
Brak sukcesu w realizacji strategii klimatycznej Orange Polska może mieć niekorzystny wpływ na reputację firmy oraz skutkować wzrostem kosztów operacyjnych i utratą części inwestorów i klientów. Może prowadzić do zmniejszenia zainteresowania inwestorów Spółką, a w dłuższym okresie przełożyć się na mniejszą satysfakcję
i lojalność klientów. Stąd konieczność zmniejszenia negatywnego wpływu działalności Spółki oraz oferowanych przez nią produktów i usług na środowisko naturalne.
Chociaż technologia 5G jest efektywniejsza energetycznie od starszych technologii, stale rosnący ruch transmisji danych zwiększa całkowite zużycie prądu, co może powodować wzrost emisji CO₂ (zużycie energii elektrycznej jest głównym źródłem emisji w branży telekomunikacyjnej). W związku z tym, zwiększenie udziału energii odnawialnej wykorzystywanej na potrzeby Orange Polska poprzez długoterminowe umowy na zakup energii (PPA) ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia emisji CO₂ pomimo wzrostu ruchu.
Celem Spółki jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2040 roku oraz znaczące zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do 2025 roku. Realizacja tego celu będzie możliwa poprzez zakup zielonej energii w oparciu o długoterminowe umowy bezpośrednio z producentami oraz działania optymalizujące zużycie energii, między innymi poprzez ewolucję technologiczną oraz wdrażanie efektywniejszych energetycznie rozwiązań. Wsparciem dla tych działań jest otwarty dialog z interesariuszami w sprawie zaangażowania Orange Polska na rzecz klimatu oraz pozytywnego wpływu branży telekomunikacyjnej na zmniejszenie emisji w innych sektorach.
Ryzyko krótkoterminowe.
Analiza oraz określenie poziomu i charakteru znaczenia zmian klimatycznych
W 2021 roku przeprowadzony został proces, służący określeniu ryzyk i szans oraz determinant i elementów budowy scenariuszy postępowania w odniesieniu do tych ryzyk (i szans) w układzie macierzowym: odniesienie do poszczególnych lokalnych scenariuszy klimatycznych dla Polski (pozytywnego, neutralnego, negatywnego, bardzo negatywnego)* (ujęcie scenariuszowe) oraz odniesienie krótko- (do 2025), średnio- (do 2050) i długoterminowe (2100) (ujęcie czasowe). W całym procesie uczestniczył zespół złożony z przedstawicieli kierownictwa i różnych obszarów firmy, które uznane zostały za najważniejsze z uwagi na aktualny i potencjalny wpływ na środowisko.
Proces obejmował następujące etapy:
Etap 1. Ocena narażenia Orange Polska na zmiany klimatu (w rozumieniu analizy istotności finansowej takiego narażenia) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych.
● | Znaczenie negatywnych czynników klimatycznych dla Orange Polska dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych |
Cel:
Określenie najistotniejszych negatywnych czynników klimatycznych oraz szans, które wpływają, w zależności od scenariuszy klimatycznych, na podatność i przystosowanie w danym obszarze oraz łańcuchu budowania wartości.
Rezultat:
122
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Lista najważniejszych negatywnych czynników klimatycznych i szans stojących przed Polską oraz przed Orange Polska w całym łańcuchu wartości w aspekcie poszczególnych scenariuszy klimatycznych.
● | Znaczenie negatywnych czynników społeczno-gospodarczych dla Polski w rozumieniu Orange Polska dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych |
Cel:
Opisanie najważniejszych negatywnych czynników społeczno-gospodarczych oraz szans wpływających na Polskę oraz branżę telekomunikacyjną.
Rezultat:
Lista najważniejszych wyzwań społeczno-gospodarczych i możliwości wpływających na podatność na zmianę klimatu w Polsce oraz branży telekomunikacyjnej.
Określenie potrzebnych informacji lub szczegółowych analiz konkretnych negatywnych czynników społeczno-gospodarczych lub szans tworzonych przez zmianę klimatu, aby ocenić ogólną podatność na zmiany klimatu.
Etap 2. Ocena wrażliwości Orange Polska na zmiany klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycznych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych
● | Analiza wrażliwości Orange Polska na negatywne czynniki klimatyczne w aspekcie zmian społeczno-ekonomicznych dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych |
Cel:
Określenie najwrażliwszych działań w obszarach lub sektorach, które zostaną najbardziej dotknięte przez negatywne czynniki klimatyczne i społeczno-gospodarcze.
Rezultat:
Lista najwrażliwszych działań lub wpływu negatywnych czynników klimatycznych i społeczno-gospodarczych na pogorszenie lub odciążenie celów i działań Orange Polska.
Określenie możliwych braków Orange Polska w wiedzy dotyczącej wpływu zmiany klimatu oraz społeczno- gospodarczej na konkretne działania.
Etap 3. Określenie i klasyfikacja zdolności przystosowawczej Orange Polska do zmian klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycznych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych.
● | Analiza zdolności przystosowawczej Orange Polska do zmian klimatu w aspekcie ryzyk i szans klimatycznych dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych |
Cel
Określenie i sklasyfikowanie wewnętrznych i zewnętrznych czynników zdolności przystosowawczej, aby
wybrać najbardziej istotne czynniki do oceny podatności na zmianę klimatu na obszarze Polski oraz w
sektorze telekomunikacji.
Rezultat:
Lista czynników mających największy wpływ na zdolność przystosowawczą na lokalnym obszarze lub
w sektorze gospodarki.
Etap 4. Przygotowanie dostosowawczego planu działania Orange Polska do zmian klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycznych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych).
● | Określenie zintegrowanej oceny podatności oraz planu działania spółki. |
Cel.
Określenie czynników ograniczających oraz wspomagających procesy
Rezultat:
Lista zhierarchizowanych środków przystosowania i kapitalizacji, potencjalnych konfliktów, czynników ułatwiających i wspólnych korzyści oraz przeszkód utrudniających wdrożenie określonych środków.
Plan działania zawierający zhierarchizowane środki, w tym konkretne kroki.
Metodologia
123
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Metodologia identyfikacji, wyceny i działań łagodzących ryzyka dla Orange Polska zostały ułożona
w oparciu o wytyczne TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures), raporty IPCC (International Panel on Climate Changes) oraz regulacje taksonomiczne zrównoważonych środowiskowo inwestycji, związane z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2020/852.
Ryzyka wyceniono w 4 scenariuszach wzrostu temperatury vs rewolucja przemysłowa (XIX w.), w tym zgodnie
z 2 skrajnymi scenariuszami przedstawionymi na Szczycie Klimatycznym w Paryżu w 2015 roku. Ryzyka wyceniono dla 3 okresów: 2022-2025 (okres strategii OPL), 2025-2050 (cel UE osiągnięcia neutralności klimatycznej to 2050) i 2100 (prognoza szczytu klimatycznego w Paryżu przedstawiona na ten okres).
Przedstawiona metodologia została wykorzystana przy wsparciu prof. P. Bogacza z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
W ramach analizy zostały dla Orange Polska opracowane 4 scenariusze:
1. | Scenariusz pozytywny RCP2,6 - dynamika ocieplenia klimatu do 2100 roku poniżej 1,5 stopni Celsjusza w stosunku do ery przedindustrialnej; |
2. | Scenariusz neutralny RCP4,5 - dynamika ocieplenia klimatu do 2100 roku pomiędzy 1,5 a 2 stopniami Celsjusza w stosunku do ery przedindustrialnej; |
3. | Scenariusz negatywny RCP6 - dynamika ocieplenia klimatu do 2100 roku pomiędzy 2 a 3 stopniami Celsjusza w stosunku do ery przedindustrialnej; |
4. | Scenariusz bardzo negatywny RCP8,5- dynamika ocieplenia klimatu do 2100 roku powyżej 3 stopni Celsjusza w stosunku do ery przedindustrialnej. |
Na powyższej podstawie przyjęto następujący horyzont czasowy ryzyk:
- Krótkoterminowe (do 2025),
- Średnioterminowe (do 2050),
- Długoterminowe (do 2100).
Ryzyka środowiskowe i klimatyczne, podobnie jak inne ryzyka społeczne podlegają raz w roku standardowemu przeglądowi ryzyk oraz są raportowane Zarządowi i Radzie Nadzorczej. Ryzyka z kategorii TOP podlegają dodatkowej procedurze nadzoru i mogą stanowić podstawę do sporządzenia corocznego planu audytów wewnętrznych i oceny przez Komitet Audytowy. Jak wskazano powyżej wśród kategorii TOP ryzyka znalazło się ryzyko dotyczące utraty reputacji z powodu negatywnego wpływu na klimat. Ryzyka wpływu klimatu na Orange Polska zostały powiązane z wybranymi ryzykami TOP jako czynniki materializujące się w dłuższej perspektywie.
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk wpływu klimatu na firmę
Grupa dokonała analizy wpływu zmian klimatu na sprawozdanie finansowe i stwierdziła, że nie ma mają one wpływu na wartość bilansową aktywów i zobowiązań na dzień 31 grudnia 2021 r. Określono, że ryzyka krótkoterminowe wiążą się przede wszystkim z niekorzystnym wpływem Orange na środowisko. Ryzyka dotyczące wpływu klimatu na Orange Polska rozpatrywane są więc przede wszystkim w perspektywie średnio- i długoterminowej.
Zmiany klimatu tj. klęski żywiołowe, ale także inne zdarzenia losowe związane ze zmianami klimatu, mogą doprowadzić poprzez ich zniszczenie lub uszkodzenie do znacznego obniżenia wartości aktywów firmy, skutkując zarówno przerwami w świadczeniu usług, jak i wysokimi kosztami napraw. Częstotliwość i intensywność zjawisk meteorologicznych związanych z obecną zmianą klimatu (powodzie, burze, fale upałów) stale rośnie, zaostrzając katastrofy i zwiększając związane z nimi szkody. W perspektywie średnioterminowej wzrost poziomu morza wywołany topieniem się lodowców i lądolodów może częściej wpływać na miejsca i instalacje w pobliżu wybrzeża. Chociaż ochrona ubezpieczeniowa roszczeń może się dalej zmniejszać, szkody spowodowane katastrofami o dużej skali mogą skutkować znacznymi kosztami, z których część może nadal obciążać Orange, a tym samym wpłynąć na jego sytuację finansową i perspektywy rozwoju.
124
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Eksperci OPL zidentyfikowali zagrożenia związane ze zmianami klimatu, które mogą znacząco wpłynąć na OPL. Ryzyka te zostały wycenione pod względem wartości i prawdopodobieństwa. Wycenę tych ryzyk oparto na zdyskontowanych przyszłych przepływach pieniężnych za okres do 2100 roku. Z kilkunastu zidentyfikowanych potencjalnie ryzyk jako materialne uznano 4 ryzyka, które mają największy poziom prawdopodobieństwa i największy wpływ na firmę. Opisano je poniżej, łącząc je także w przedstawionej tabeli z poszczególnymi czynnikami klimatycznymi i skutkami ich zadziałania.
czynnik klimatyczny oparty na długoterminowych prognozach w różnych scenariuszach temperaturowych (2 – 4 stopni C) | Ryzyko (opisane poniżej)
| ryzyko wynikające z czynnika klimatycznego | wartość ryzyka = przyszłe przepływy pieniężne wynikające z: |
fale upałów, ulewnych deszczy/burz, powodzi rzecznych | a) | uszkodzenia sprzętu spowodowane wysokimi temperaturami, falami upałów, powodziami i innymi ekstremalnymi warunkami pogodowymi | koszt napraw uszkodzonych aktywów |
wzrost poziomu morza | a) | uszkodzenie sprzętu z powodu wzrostu poziomu morza | koszt odbudowy i relokacji majątku |
wzrost temperatury | b) | zwiększona ilość wymaganej energii | koszt dodatkowej ilości energii |
fal upałów | b) | blackout | utracone przychody oraz koszty kar i odszkodowań wynikających z blackout |
brak określonego czynnika klimatycznego | c) | braki sprzętu i opóźnienia w dostawach | utracone marże na sprzedaży wynikające z braków i opóźnień w dostawach, |
brak określonego czynnika klimatycznego | d) | dodatkowe koszty, opłaty i podatki wynikające ze zmiany prawa, kar, migracji, braków wykwalifikowanych pracowników, chorób | niewyceniony |
a) | Ryzyka fizyczne ostre i długotrwałe |
Uszkodzenia infrastruktury lub nieprawidłowe działanie spowodowane zmianą klimatu
Zmiany klimatu mogą skutkować uszkodzeniami lub nieprawidłowym działaniem infrastruktury, powodować awarie. Kluczowymi zagrożeniami są w tej kwestii: podwyższone temperatury (długotrwałe, częstsze fale upałów lub wyższe temperatury dzienne), ekstremalne zdarzenia pogodowe (np. burze, wichury, błyskawice), zalanie terenu (i infrastruktury) w wyniku ciężkich lub przewlekłych zmian klimatycznych (ulewne deszcze, wylewy rzek, przejściowe lub trwałe zmiany poziomu morza), które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do niedostępności niektórych obszarów. Ze strony firmy takie sytuacje wymagają zmian w planowaniu inwestycji lub w parametrach inwestycji.
Głównym podejściem do zarządzania tym ryzykiem jest zrozumienie, pomiar, monitorowanie i łagodzenie możliwych wpływów w różnych scenariuszach klimatycznych/temperaturowych w krótkim, średnim i długim okresie, z uwzględnieniem wpływu na kwestie finansowe i ciągłość działania. Zidentyfikowaliśmy obszary wysokiego ryzyka na terenie kraju, aby móc uwzględniać informacje o ryzyku klimatycznym w swych decyzjach inwestycyjnych (planowanie przyszłych lub przenoszenie obecnych lokalizacji, wybory projektowe, dodatkowe środki ochrony lub reagowania).
125
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Przeglądamy i monitorujemy możliwy wpływ czynników klimatycznych na infrastrukturę, aby w uzasadnionych przypadkach wdrażać nowe rozwiązania przy projektowaniu i budowie infrastruktury (np. optymalizacja sprzętu aktywnego, umieszczanie sprzętu wyżej nad ziemią, instalacje ruchome, izolacja, systemy chłodzenia) lub zapewnić odpowiednie rozwiązania ochronne (np. pompy).
Ryzyko średnio- i długoterminowe.
b) | Ryzyka związane z przejściem |
Wpływ zmian klimatycznych na dostarczanie, zużycie i koszty energii.
Zmiana klimatu (a w szczególności rosnące temperatury i ekstremalne zjawiska pogodowe) będą miały prawdopodobnie znaczny wpływ na dostarczanie energii, jej wykorzystanie i koszty. Wpływ ten będzie wzrastał wraz z pogarszającym się stanem systemów zasilania i chłodzenia. Ryzyko to może mieć dwie formy: ostrą - związaną ze zdarzeniami ekstremalnymi – np. podwyższona średnia dobowa temperatura, intensywna burza i deszcz albo przewlekłą (długotrwałą) – np. częstsze fale upałów lub intensywne burze. Oba te rodzaje ryzyka mają podobny, istotny wpływ na dostarczanie, zużycie i koszty energii dla Orange Polska.
Dodatkowo zwiększa się obciążenie krajowego systemu energetycznego (więcej energii potrzebnej do chłodzenia i zwiększone prawdopodobieństwo awarii związanych z wyższymi temperaturami), co może skutkować niższymi dostawami energii i wyższymi cenami, a w poważniejszych przypadkach nawet lokalnymi przerwami w dostawie prądu. Należy również uwzględnić zwiększone wymagania dotyczące chłodzenia samej infrastruktury firmy ze względu na wyższe temperatury otoczenia.
Zarządzanie i podeście Orange Polska do tego ryzyka obejmuje utrzymywanie zaktualizowanych scenariuszy ciągłości procedur dotyczących przerw w dostawach prądu lub innych zakłóceń w dostawach energii, ze szczególnym uwzględnieniem przechowywania energii i innych niskoemisyjnych rozwiązań zasilania awaryjnego (zarówno ze względu na koszty, jak i dostawy). Orange optymalizuje także zużycie energii przez OPL w celu zmniejszenia zapotrzebowania (wielkości zużycia). Programu Optymalizacji Energii obejmuje optymalizację zużycia energii dla nieruchomości nietechnicznych oraz ewolucję w kierunku bardziej energooszczędnych technologii. Koncentrujemy się także na technologiach chłodzenia (ograniczenie zużycia energii; połączone rozwiązania pasywne/aktywne). Podejmujemy też starania o pozyskanie energii odnawialnej od dostawców (Umowa Power-Purchase) uzupełniając to działanie o własne źródła (Solar as a Service) gwarantujące długoterminowy dostęp do niezbędnych ilości energii.
Ryzyko krótko-, średnio - i długoterminowe.
c) | Zakłócenia łańcuchów dostaw spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu |
Zakłócenia łańcuchów dostaw mogą być spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu, a w szczególności niewystarczającą dostępnością kluczowych zasobów lub zakłóceniami od dostawców ze stref niestabilnych. Możliwe jest wystąpienie braków w zakresie dostępności niektórych kluczowych zasobów – zwłaszcza tych, które pochodzą z obszarów, podatnych na ekstremalne zjawiska pogodowe (niedobory produkcji, zakłócenia szlaków transportowych) lub zakłócenia społeczno-polityczne (zakłócenia w pozyskiwaniu). W przypadku niektórych zasobów istnieje obecnie tylko ograniczona dywersyfikacja, która może potencjalnie stanowić problem w nadchodzących latach, jeśli będzie miała miejsce nadmierna zależność od dostawców z niektórych stref. Może to powodować trudności w świadczeniu usług Orange z uwagi na braki sprzętu lub opóźnienia w dostawach sprzętu, m.in. elementów infrastruktury spoza Europy. Z uwagi na opóźnienia w dostawach sprzętu mogą też potencjalnie wystąpić problemy w funkcjonowaniu systemów teleinformatycznych. Istnieje też prawdopodobieństwo zmniejszonego dostępu do sprzętu i/lub wyższe ceny produktów z dotychczasowych źródeł. Może to spowodować konieczność przejścia na inne technologie (wysokie koszty modernizacji)
Z punktu widzenia zarządzania zidentyfikowaliśmy kluczowe dla ciągłości działania zasoby, których dostępność jest potencjalnie zagrożona zakłóceniami związanymi ze zmianą klimatu. W odpowiedzi na potencjalne zakłócenia zaopatrzenia podejmujemy szereg działań w postaci dywersyfikacji dostawców, pozyskanie tzw. dostawców zapasowych, tworzenie zapasów, poszukiwanie alternatywnych technologii oraz korzystanie z innych tras transportowych. Kwestie związane z wpływem na klimat i środowisko są uwzględniane w weryfikacji i ocenie
126
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
dostawców. Szukamy również rozwiązań w oparciu o gospodarkę o obiegu zamkniętym. Współpracujemy także z Grupą Orange (w tym BuyIn) w celu wdrożenia odpowiednich rozwiązań na poziomie międzynarodowym.
Ryzyko średnio - i długoterminowe.
d) | Skutki regulacyjne i społeczno-gospodarcze związane ze zmianą klimatu |
Skutki społeczne, demograficzne, gospodarcze i regulacyjne związane ze zmianą klimatu będą z czasem coraz bardziej widoczne. W krótkim okresie można oczekiwać, że zmiany prawne i regulacyjne będą odpowiedzią na potrzeby adaptacji do zmian klimatu. Zmiany te mogą mieć istotny wpływ na wymagania największych przedsiębiorstw w zakresie kosztów operacyjnych lub finansowych (np. w zakresie wymaganej obowiązkowej redukcji emisji, wykorzystania energii odnawialnej, zarządzania środowiskowego, rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym itp.). W dłuższej perspektywie, w zależności od powagi rzeczywistego scenariusza zmian klimatycznych, można spodziewać się zmian demograficznych i społeczno-gospodarczych (w szczególności masowych migracji wpływających na strukturę klientów lub potrzeby i możliwości zakupowe czy też na sytuację makroekonomiczną w Polsce).
Obecnie nie zidentyfikowano poszczególnych ryzyk, które można zaliczyć do głównych ryzyk w tym obszarze. Jednak całościowe zjawisko zmian społeczno-gospodarczych i regulacyjnych związanych z klimatem jest dynamiczne, wielowymiarowe. Wpływ poszczególnych zdarzeń, w szczególności związanych z przyszłymi zmianami prawnymi, jest każdorazowo oceniany przez odpowiednich ekspertów. Wstępnie oceniamy, że wpływ ten w dużej mierze zostanie złagodzony przez wysokie standardy i ambitne cele wyznaczone we własnej strategii Orange. Obszary o możliwym największym wpływie na działalność firmy dotyczą: oczekiwanych regulacji UE dotyczących efektywności energetycznej centrów danych, rewizji przepisów dotyczących gospodarowania opakowaniami i odpadami, możliwych regulacji dotyczących odporności i ciągłości usług telekomunikacyjnych w przypadku ekstremalnych warunków pogodowych, oczekiwań regulacyjnych UE skutkujących wyższymi kosztami materiałów wysokoemisyjnych, takich jak stal czy beton, wzrostu cen energii elektrycznej, zwłaszcza opartej na paliwach kopalnych a także zmian w strukturze społecznej oraz sytuacji gospodarczej i politycznej.
Z powyższego powodu stale monitorujemy sytuację prawno-regulacyjną z perspektywy zmian klimatu, robiąc to poprzez dedykowany zespół ekspertów. Systematycznie informujemy i angażujemy kluczowych interesariuszy wewnętrznych, aby z wyprzedzeniem i jak najlepiej odpowiadać na zachodzące zmiany. Współpracujemy także z zewnętrznymi interesariuszami (władzami europejskimi, krajowymi i lokalnymi; otoczeniem biznesowym) w celu przewidywania, przygotowania i reagowania na zmieniające się przepisy i standardy. Na bieżąco monitorujemy szersze zmiany społeczno-gospodarcze i demograficzne w Polsce i na świecie, które mogą mieć istotny wpływ na sytuację i biznes Orange Polska.
Ryzyko średnio- i długoterminowe.
3) | Strategia klimatyczna |
Wpływ ryzyk i szans związanych z klimatem na strategię firmy.
W ramach podejścia #OrangeGoesGreen Spółka przyjęła strategię klimatyczną, której kluczowym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej (Net Zero Carbon) do 2040 roku. Neutralność obejmie zarówno własne emisje bezpośrednie i pośrednie gazów cieplarnianych (Zakresy 1 i 2 śladu węglowego w ujęciu Protokołu GHG), jak i emisje w łańcuchu wartości (Zakres 3).
Pierwszy etap działań obejmuje okres do 2025 roku. W tej perspektywie działania skupiają się wokół trzech priorytetów:
Priorytet 1: Odpowiedzialność za redukowanie emisji CO₂ i zużycia zasobów.
- Zmniejszenie emisji CO₂ w zakresach 1 i 2 śladu węglowego w ujęciu Protokołu GHG (bezpośrednie i pośrednie emisje własne) o 65% w porównaniu do 2015 roku.
Osiągnięcie tego celu będzie możliwe przede wszystkim dzięki
- zwiększeniu udziału energii odnawialnej w strukturze energetycznej do co najmniej 60% w 2025 roku, w oparciu o długoterminowe umowy zakupowe (PPA), zawierane bezpośrednio producentami energii odnawialnej;
127
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
- pracę nad dalszą poprawą efektywności energetycznej własnej sieci;
- prowadzenie nowych, znacznie efektywniejszych technologii, takich jak światłowody i 5G;
- przygotowanie do zmniejszenia emisji w Zakresie 3 emisji GHG (emisje przez dostawców, klientów i pracowników - powiązane z działalnością Orange Polska), w tym wprowadzenie ekologicznego projektowania;
- optymalizacje innych zasobów zużywanych przez Orange Polska.
Priorytet 2: Wartość dla klientów i wszystkich interesariuszy dzięki działaniom na rzecz klimatu:
- rozwój i sprzedaż usług komercyjnych wspierających klientów indywidualnych i biznesowych w ich wyzwaniach klimatycznych (w szczególności rozwiązań umożliwiających im zmniejszenie emisji GHG i zużycia zasobów);
- dedykowane oferty ekologiczne i komunikacja z klientami dotycząca śladu klimatycznego usług i możliwości jego zmniejszenia lub zneutralizowania, a także całościowe zarządzanie obawami ekologicznymi w doświadczeniach klientów Orange Polska;
- gospodarka o obiegu zamkniętym:
- przyjmowanie, odkupywanie, recykling i naprawy telefonów komórkowych,
- odnawianie urządzeń abonenckich (modemów i dekoderów),
- korzystanie z odnowionych urządzeń w sieci Orange Polska.
Priorytet 3: Wpływ na zieloną, cyfrową transformację polskiej gospodarki:
- komunikacja wewnętrzna i edukacja pracowników w celu ich większego zaangażowania;
- komunikacja zewnętrzna i budowanie wizerunku Orange Polska jako „ekologicznego lidera”;
- relacje z rynkiem i regulatorem;
- kompleksowa, rzetelna i spójna sprawozdawczość finansowa i pozafinansowa;
- stałe uwzględnianie aspektów klimatycznych i środowiskowych przy podejmowaniu decyzji.
4) | Kluczowe cele polityki klimatycznej i środowiskowej oraz ich realizacja w 2021 roku |
Cele i mierniki ich realizacji
Kluczowe cele w zakresie oddziaływania na środowisko zdefiniowane w strategii Orange Polska, wpisujące się w globalne cele klimatyczne Grupy Orange (objęte strategią Engage 2025), są oparte o naukę i potwierdzone z Science-Based Targets Initiative jako realizujące zapisy Porozumienia Paryskiego (ograniczenie globalnego ocieplenia w XXI wieku do maksymalnie 1,5 stopnia Celsjusza w porównaniu do epoki przedprzemysłowej).
Cele w obszarze klimatycznym do 2025 | Realizacja | Realizacja |
Zmniejszenie emisji GHG w zakresach 1 i 2 o 65% (vs 2015 r.) | - 20% | - 27% |
60% zużytej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych | 0% | 6% |
Działania realizowane w 2021 roku
Odpowiedzialność
Zakres 1 emisji gazów cieplarnianych:
- pierwsze samochody elektryczne i hybrydowe we flocie Orange Polska;
- zamknięcie ostatniej własnej kotłowni węglowej.
Zakres 2 emisji gazów cieplarnianych:
- uruchomienie dwóch elektrowni wiatrowych zbudowanych na potrzeby Orange Polska w Wielkopolsce przez WPD Polska. Dzięki umowie cPPA. (corporate Power Purchase Agreement) – mamy zapewnione 9% naszego rocznego zużycia energii oraz redukujemy nasze emisje o ponad 30 tysięcy ton eCO2 rocznie;
- dzięki Programowi Optymalizacji Energii (EOP) oszczędziliśmy już ponad 700 GWh od jego startu
w 2014 roku.
Zakres 3 emisji gazów cieplarnianych:
- działania w zakresie odnowy sprzętu sieciowego, zmiany w procesie dostaw, zbiórka telefonów, telefony odnawiane w naszej ofercie oraz tryby energooszczędne w dekoderach telewizyjnych.
Wartość
128
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
- Orange Flex stał się pierwszą w Polsce usługą telekomunikacyjną neutralną klimatycznie. Dzięki energii wiatrowej zredukowaliśmy emisje Flexa o ponad 95%. Inne działania oraz odpowiedzialne, certyfikowane kredyty węglowe Gold Standard pozwoliły wyeliminować i skompensować pozostałe emisje;
- Zbiórka starych telefonów. Telefony można oddać do dowolnego salonu Orange Polska, w zamian oferujemy bon na usługi Orange;
- Do naszej oferty wprowadziliśmy po raz pierwszy telefony odnawiane pochodzące z spoza firmy. Do tej pory mieliśmy telefony odnawiane jedynie ze zwrotów od klientów, odnawiane wewnętrznie przez Łańcuch Dostaw;
- Odnawianie klienckiego sprzętu sieciowego (modemy, dekodery telewizyjne). Rocznie odnawiamy ponad pół miliona takich urządzeń. Około 60% naszych klientów podpisując umowę, dostaje właśnie takie urządzenie;
- Rezygnacja z papieru. Dzięki m.in. e-fakturze, e-umowie, e-podpisowi unikamy druku dziesiątek milionów stron rocznie i oszczędzamy 30 tysięcy drzew każdego roku;
- Zachęcamy klientów do przechodzenia na e-fakturę, wyboru bardziej odpowiedzialnych akcesoriów czy zaangażowania w akcje ekologiczne. Dzięki zaangażowaniu klientów powstały już ponad 4 hektary wieczystych, bioróżnorodnych lasów;
- Wprowadzenie zasady gospodarki o obiegu zamkniętym do naszej sieci (projekt OSCAR) - wykorzystywanie urządzeń sieciowych na potrzeby wewnętrzne;
- Uruchomienie przez Orange Energia ogólnopolskiej oferty fotowoltaiki. Orange Energia jest też największym niezależnym sprzedawcą energii w Polsce. Na cały wolumen energii, którą sprzedaje klientom, dokupuje gwarancje pochodzenia ze źródeł odnawialnych;
- Rozwój oferty Smart City, która pozwala bardziej efektywnie wykorzystywać zasoby. W portfelu usług Orange Polska są m.in. inteligentne, zdalne liczniki mediów, systemy zarządzania oświetleniem miejskim, czy platformy rowerów miejskich.
Wpływ
- Strategia klimatyczna #OrangeGoesGreen jest jedną z najlepszych w Polsce – wedle wyników niezależnego badania GoResponsible oraz GRID Warsaw - w partnerstwie Programu Środowiskowego ONZ.
- Już prawie 2,5 tysiąca pracowników i współpracowników zrealizowało szkolenie dotyczące klimatyczne.
- Analiza możliwości jak najlepszego wykorzystania unijnych funduszy dotyczących zielonej i cyfrowej transformacji – dla nas i naszych klientów.
129
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
130
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Europejska Taksonomia
Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Rozporządzenie 2020/852) oraz Rozporządzeniem Delegowanym Komisji UE 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. ustanawiającym techniczne kryteria kwalifikacji służące określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (Techniczne kryteria kwalifikacji), a także w oparciu o rozporządzenie delegowane Komisji UE 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r., uzupełniające rozporządzenie 2020/852 przez sprecyzowanie treści prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art.19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji (Rozporządzenie dotyczące ujawnień) - regulacje te dalej zwane Taksonomią - Orange Polska ujawnił udział procentowy działalności gospodarczej kwalifikującej się oraz działalności gospodarczej niekwalifikującej się do systematyki Taksonomii w łącznym obrocie, nakładach inwestycyjnych i wydatkach operacyjnych oraz wymagane informacje jakościowe (kluczowe wskaźniki wyników, kluczowe wskaźniki).
Taksonomia ma na celu określenie systemu klasyfikacji działalności, który zapewni jasność, co do tego, która działalność kwalifikuje się jako zrównoważona, a która nie. Ustanowienie kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej jest istotne z punktu widzenia celu Unii Europejskiej, którym jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju oraz przejście na bezpieczną, neutralną dla klimatu, odporną na zmiany klimatu i bardziej zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Zrównoważona środowiskowo działalność to, zgodnie z Rozporządzeniem 2020/852, działalność, która wnosi istotny wkład w realizację, co najmniej jednego ze wskazanych w dokumencie celów środowiskowych, nie szkodzi pozostałym celom środowiskowym, spełnia minimalne gwarancje, w tym z zakresu praw człowieka, oraz spełnia wymogi Technicznych kryteriów kwalifikacji.
Zgodnie z Taksonomią niektóre przedsiębiorstwa, w tym Orange Polska, powinny zaraportować po raz pierwszy za rok 2021 kluczowe wskaźniki dotyczące działalności realizującej dwa spośród sześciu celów środowiskowych tj. łagodzenie zmian klimatu i adaptację do zmian klimatu. Działalność realizująca kolejne cele środowiskowe będzie raportowana przez przedsiębiorstwa w okresie późniejszych, po uzupełnieniu Taksonomii o pozostałe cele.
Zarząd Orange Polska po raz pierwszy dokonał analizy działań za rok 2021 w zakresie zakwalifikowania prowadzonej przez Grupę działalności zgodnie z Taksonomią i przedstawił kluczowe wskaźniki wyników dotyczące proporcji obrotów (przychodów), nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych związanych z tą działalnością.
Orange Polska zamieścił komentarz do kwalifikacji i kluczowych wskaźników dotyczących działalności Grupy, ponieważ system identyfikacji i klasyfikacji działalności zrównoważonej uregulowany w Taksonomii wymaga interpretacji i nie odzwierciedla wszystkich działań podejmowanych przez firmy w obszarze środowiskowym.
Komisja Europejska przebadała 13 sektorów biznesu, które są opisane w Załącznikach 1 i 2 Technicznych kryteriów kwalifikacji. Podejście Komisji Europejskiej jest progresywne – obecnie za priorytetowe uznano sektory biznesu odpowiedzialne za wyższe emisje gazów cieplarnianych, a analiza kwalifikalności innych sektorów będzie podlegać dalszym pracom Komisji. Nie dokonano zatem przeglądu wszystkich sektorów gospodarki, w tym sektora telekomunikacyjnego i w związku z tym tylko nieliczne obszary działalności tego sektora zostały objęte Taksonomią, co ma wpływ na niski poziom ujawnionych wskaźników wyników przez Orange Polska.
Większość działalności Orange Polska w zakresie usług telekomunikacyjnych na rzecz klientów indywidualnych, biznesowych i operatorów telekomunikacyjnych nie jest obecnie objęta zakresem Załącznika nr 1 i 2 Technicznych kryteriów kwalifikacji, choć Orange Polska uważa, że jej działania mogą się pozytywnie przyczynić do adaptacji i łagodzenia zmian klimatu w zakresie redukcji śladu węglowego.
131
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
W przyszłości zmiany regulacyjne mogą spowodować, że inne rodzaje działalności w zakresie usług informacji i komunikacji, poza obecnie sklasyfikowanymi usługami przetwarzania danych za pośrednictwem ośrodków przetwarzania i opartymi na danych rozwiązaniami na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych, zostaną objęte systematyką Taksonomii, w tym usługi stanowiące główną działalność Orange Polska, która jest istotna z punktu widzenia zapewnienia zrównoważonego i trwałego rozwoju Unii Europejskiej.
Innym przykładem istotnej z punktu widzenia Orange Polska działalności, poza telekomunikacyjną, która nie może zostać zakwalifikowana zgodnie z naszą interpretacją obecnie obowiązującej Taksonomii jest zakup na potrzeby własne energii ze źródeł odnawialnych tj. farm wiatrowych w ramach długoterminowych umów z dostawcami.
Działania prowadzone przez Orange Polska w obszarze środowiska wraz z celami klimatycznymi, ryzykami klimatycznymi oraz inicjatywami w zakresie poprawy efektywności energetycznej i gospodarki o obiegu zamkniętym w celu zmniejszania negatywnego oddziaływania na klimat przedstawione zostały w punkcie 10.
Powyższe wyjaśnienia są istotne dla dobrego zrozumienia zaprezentowanych poniżej wskaźników zrównoważonej działalności, które wykazują niskie kluczowe wskaźniki wyników działalności Orange Polska zgodnie z naszą interpretacją Taksonomii, ze względu na ograniczony udział działalności uznanych w ramach technicznych kryteriów, jako kwalifikowane.
1. Analiza kwalifikowanych przez Taksonomię działań
Orange Polska dokonał przeglądu wszystkich swoich działań w odniesieniu do wskazanych w Taksonomii dwóch pierwszych celów środowiskowych, aby określić, które z nich mogą znacząco przyczynić się do łagodzenia zmian klimatu lub dostosowania się do zmian klimatu, na podstawie opisu zawartego w Taksonomii. Podczas przeglądu oparto się na opisach działalności kwalifikowanych zawartych w Technicznych kryteriach kwalifikacji.
Działania Orange Polska generujące przychody kwalifikowane zgodnie z definicją Taksonomii są następujące :
Cel środowiskowy | Działalność wg Taksonomii | Definicja działalności Orange Polska |
Łagodzenie zmian klimatu | 6.4 Transport Obsługa urządzeń mobilności osobistej, logistyka rowerowa. | System wypożyczania rowerów czwartej generacji (bez stacji dokujących) |
7.6 Działalność budowlana związana z nieruchomościami. Montaż, konserwacja i naprawa technologii energii odnawialnej. | Usługi profesjonalne w zakresie oferty fotowoltaiki dla klientów * *przychody obejmują montaż instalacji fotowoltaicznych wraz z przychodami ze sprzedaży sprzętu | |
8.1 Przetwarzanie danych, hosting i powiązane działania Przechowywanie, przetwarzanie, zarządzanie, przemieszczanie, sterowanie, wyświetlanie, przełączanie, wymiana, transmisja lub przetwarzanie danych przez centra danych, w tym przetwarzanie brzegowe. | Usługi hostingu i przetwarzania danych w Centrach Danych * * kalkulacja przychodów na podstawie informacji pochodzących z systemów raportowych |
132
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
8.2 Oparte na danych rozwiązania na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych Rozwój lub wykorzystanie rozwiązań teleinformatycznych, które mają na celu zbieranie, przesyłanie, przechowywanie danych oraz ich modelowanie i wykorzystanie, w przypadku gdy działania te mają na celu przede wszystkim dostarczanie danych i analiz umożliwiających redukcję emisji GHG | Inteligentne usługi oparte o Internet Rzeczy |
Działalność Orange Polska w zakresie nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych związanych z działalnością gospodarczą, którą można zakwalifikować przedstawia się następująco:
Cel środowiskowy | Działalność wg Taksonomii | Definicja działalności Orange Polska |
Łagodzenie zmian klimatu | 6.4 Transport Obsługa urządzeń mobilności osobistej, logistyka rowerowa. | System wypożyczania rowerów czwartej generacji (bez stacji dokujących) |
7.6 Działalność budowlana i związana z nieruchomościami Montaż, konserwacja i naprawa technologii energii odnawialnej. | Usługi profesjonalne w zakresie oferty fotowoltaiki dla klientów * * wydatki związane z usługą montażu i zakupem instalacji fotowoltaicznych dostarczanych klientom | |
8.1 Przetwarzanie danych, hosting i powiązane działania Przechowywanie, przetwarzanie, zarządzanie, przemieszczanie, sterowanie, wyświetlanie, przełączanie, wymiana, transmisja lub przetwarzanie danych przez centra danych, w tym przetwarzanie brzegowe. | Usługi hostingu i przetwarzania danych w Centrach Danych *,** *wydatki operacyjne obejmujące monitoring infrastruktury IT, utrzymanie środowiska technicznego w centrach, z wyłączeniem kosztów energii **nakłady inwestycyjne związane z nakładami w Centrach Danych | |
8.2 Oparte na danych rozwiązania na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych Rozwój lub wykorzystanie rozwiązań teleinformatycznych, które mają na celu zbieranie, przesyłanie, przechowywanie danych oraz ich modelowanie i wykorzystanie, w przypadku gdy działania te mają na celu przede wszystkim dostarczanie danych i analiz umożliwiających redukcję emisji GHG | Inteligentne usługi oparte o Internet Rzeczy |
Lista działań kwalifikujących się do objęcia systematyką Taksonomii została określona w wyniku kompleksowego przeglądu działalności Orange Polska, z udziałem menedżerów i ekspertów obszarów biznesowych, finansowych, CSR i ekspertów zewnętrznych.
133
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
2. Obliczanie kluczowych wskaźników wyników
Orange Polska obliczył kluczowe wskaźniki wyników zgodnie z Rozporządzeniem dotyczącym ujawnień w oparciu o swoje procesy, istniejące systemy raportowania i przyjęte założenia.
Orange Polska zastosował metodologię opisaną w załącznikach 1 i 2 Rozporządzenia dotyczącego ujawnień w celu wyliczenia kwalifikowanej części przychodów, nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych. W przypadku działalności zakwalifikowanej w oparciu o Techniczne kryteria kwalifikacji, ale nieistotnej 2021 r. z punktu widzenia wielkości przychodu, nakładów inwestycyjnych lub wydatków operacyjnych, Orange Polska nie uwzględnił tej części swojej działalności we wskaźnikach.
2.1. Proporcja przychodów związanych z kwalifikującymi się działaniami do całości przychodów
Wskaźnik proporcji przychodów związanych z działalnością kwalifikowaną został policzony przez podzielenie sumy przychodów z działalności kwalifikowanej opisanej w pkt. 1 powyżej przez przychody określone w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 r. (skonsolidowane przychody).
31 grudnia 2021 | |
Przychody z działalności kwalifikowanej | PLN 33 mln |
Skonsolidowane przychody | PLN 11.928 mln |
Odsetek przychodów związanych z działalnością kwalifikowaną | 0,28 % |
Odsetek przychodów z działalności niekwalifikowanej do systematyki Taksonomii | 99,72 % |
Odsetek przychodów związanych z działalnością kwalifikowaną wynosi 0,28 %, co odzwierciedla niewielki odsetek działalności w zakresie usług telekomunikacyjnych objętych obecnym zakresem Taksonomii.
Należy zauważyć, że przychody brane pod uwagę w ramach działania „Rozwiązania oparte na danych na potrzeby redukcji emisji GHG” dotyczą całości przychodów usług opartych o Internet Rzeczy (z ang. IoT, z wyłączeniem przychodów związanych ze sprzedażą sprzętu), biorąc pod uwagę, że działanie to umożliwia innym sektorom gospodarki ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Usługi oparte o IoT obejmują rozwiązania umożliwiające zarządzanie rowerami publicznymi, sterowanie oświetleniem, kontrolowanie jakości powietrza czy odczyt wodomierzy, a także wspierają rozwój inteligentnych miast. Inteligentne rozwiązania pozwalają optymalizować korzystanie z wytwarzanych dóbr lub wspomagają ich używanie oraz lepiej gospodarować zasobami naturalnymi, a w konsekwencji zmniejszać emisję CO2 z korzyścią dla klimatu.
2.2. Proporcja nakładów inwestycyjnych związanych z kwalifikowaną działalnością do całości nakładów inwestycyjnych
Wskaźnik nakładów inwestycyjnych Orange Polska związanych z działaniami kwalifikowanymi został obliczony przez podzielenie sumy nakładów inwestycyjnych związanych z działaniami kwalifikowanymi, opisanymi w pkt. 1 powyżej, przez sumę nakładów inwestycyjnych ujętych w sprawozdaniu skonsolidowanym Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2021 r., obliczoną według definicji Taksonomii, zgodnie z którą suma inwestycji obejmuje zwiększenie:
- wartości niematerialnych (nabycie wartości niematerialnych w Nocie 11 ‘Pozostałe wartości niematerialne’ w sprawozdaniu skonsolidowanym Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2021 r.),
- środków trwałych (nabycie środków trwałych w Nocie 12 ‘Środki trwałe’ w sprawozdaniu skonsolidowanym Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2021 r.),
134
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
- aktywów z tytułu prawa do użytkowania (zwiększenia w Nocie 14.1 ‘Grupa jako leasingobiorca’ w sprawozdaniu skonsolidowanym Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2021 r.).
31 grudnia 2021 | |
Nakłady inwestycyjne związane z działalnością kwalifikowaną | PLN 140 mln |
Suma nakładów inwestycyjnych | PLN 2.356 mln |
Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną | 6 % |
Odsetek nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością niekwalifikowaną | 94 % |
Suma nakładów inwestycyjnych zdefiniowanych jak wyżej różni się od wskaźnika e-CAPEX zaprezentowanego w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 r., przede wszystkim ponieważ e-CAPEX nie zawiera zwiększenia aktywów z tytułu prawa do użytkowania i jest pomniejszony o naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów.
Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną wynosi 6 %, co odpowiada niewielkiej części nakładów inwestycyjnych w zakresie działalności telekomunikacyjnej Orange Polska.
Dzieje się tak dlatego, że Taksonomia w obecnym kształcie nie uwzględnia wszystkich działań sektora telekomunikacyjnego podejmowanych w celu łagodzenia lub adaptacji do zmian klimatu, w tym działań realizowanych przez Orange Polska na rzecz klimatu i środowiska.
Wzrostowi popytu na usługi cyfrowe, niezbędne dla zapewnienia zrównoważonego i trwałego rozwoju, musi towarzyszyć poprawa efektywności energetycznej sektora telekomunikacyjnego. Inwestując w rozbudowę infrastruktury swoich sieci Orange Polska dba o zwiększanie ich efektywności energetycznej. Nakłady inwestycyjne na działalność sklasyfikowaną obejmują nakłady na Centra Danych.
2.3. Proporcja wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną do całości wydatków operacyjnych
Zgodnie z definicją Rozporządzenia dotyczącego ujawnień, wydatki operacyjne uwzględniane w celu obliczenia wskaźnika wydatków operacyjnych Orange Polska związanych z działaniami kwalifikowanymi, definiowane jako kwalifikowane wydatki operacyjne w liczniku wskaźnika oraz suma wydatków operacyjnych w mianowniku, obejmują:
- nieskapitalizowane koszty dotyczące badania i rozwoju,
- prace remontowe budynków,
- najem krótkoterminowy,
- konserwację i naprawę,
- wszelkie inne bezpośrednie wydatki związane z bieżącą obsługą aktywów trwałych przez przedsiębiorcę lub osobę trzecią, której zleca się czynności niezbędne do zapewnienia ciągłości i efektywności funkcjonowania tych aktywów.
Zgodnie z definicją Rozporządzenia dotyczącego ujawnień Orange Polska nie wziął pod uwagę wydatków na m.in. energię, ponieważ nie są one bezpośrednimi wydatkami związanymi z bieżącą obsługą składników rzeczowych aktywów trwałych.
Wskaźnik wydatków operacyjnych Orange Polska związanych z działalnością kwalifikowaną został obliczony przez podzielenie wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną opisaną w pkt. 1 przez sumę wydatków operacyjnych w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 r. odpowiadających powyższej definicji (suma wydatków operacyjnych).
135
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
31 grudnia 2021 | |
Wydatki operacyjne związane z działalnością kwalifikowaną | PLN 7 mln |
Suma wydatków operacyjnych | PLN 956 mln |
Wskaźnik wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną | 0,7 % |
Odsetek wydatków operacyjnych związanych z działalnością niekwalifikowaną | 99,3% |
Wydatki operacyjne wchodzące w skład wskaźnika ujęte są w kosztach zakupów zewnętrznych, pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych oraz kosztach świadczeń pracowniczych skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 r. i zgodnie z definicją Rozporządzenia dotyczącego ujawnień, nie zawierają bardzo dużej części kosztów operacyjnych wchodzących w skład skonsolidowanego zysku z działalności operacyjnej Grupy Kapitałowej Orange Polska.
Niska wartość wskaźnika wynika z tego, że Taksonomia w obecnym kształcie nie uwzględnia wszystkich działań sektora telekomunikacyjnego podejmowanych w celu łagodzenia lub adaptacji do zmian klimatu, w tym działań realizowanych przez Orange Polska na rzecz klimatu i środowiska.
Ze względu na niskie wartości, Orange Polska zdecydował się nie ujmować we wskaźniku wydatków operacyjnych działań podlegających Taksonomii związanych z montażem i wykorzystywaniem instalacji fotowoltaicznych wytwarzających energię na własny użytek, wydatków związanych z wykorzystaniem dzierżawionych paneli fotowoltaicznych oraz doposażenia floty samochodów służbowych samochodami elektrycznymi.
136
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
SŁOWNIK POJĘĆ SPECJALISTYCZNYCH
4G/LTE – standard telefonii komórkowej czwartej generacji, zwany również zamiennie LTE (Long Term Evolution)
5G – standard telefonii komórkowej piątej generacji (standard sieci komórkowej będący następcą standardu 4G)
ARPO (Average Revenue Per Offer) – średni przychód na ofertę
AUPU (Average Usage per User) – średni czas połączeń na abonenta
BSA (Bitstream Acces Offer) – oferta hurtowego dostępu szerokopasmowego
CATV – telewizja kablowa
Dźwignia finansowa netto – dźwignia finansowa netto po uwzględnieniu zabezpieczeń = dług netto po uwzględnieniu zabezpieczeń podzielony przez sumę długu netto po uwzględnieniu zabezpieczeń i kapitałów własnych
EBITDAaL (EBITDA after Leases) – EBITDA po uwzględnieniu kosztów leasingu, główny miernik zyskowności operacyjnej używany przez Zarząd (definicję podano w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF)
eCapex (economic Capex) – ekonomiczne nakłady inwestycyjne, główny miernik alokacji zasobów używany przez Zarząd (definicję podano w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF)
F2M (Fixed to Mobile Calls) – połączenia do sieci komórkowych (z sieci stacjonarnej)
FBB – stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu
FTE – w przeliczeniu na pełne etaty
HHC (Households connectable) – gospodarstwa domowe w zasięgu sieci światłowodowej (gospodarstwa domowe z możliwością świadczenia usługi opartej na technologii światłowodowej).
ICT (Information and Communication Technologies) – obszar usług telekomunikacji i informatyki
ILD (International Calls) – połączenia międzynarodowe
Internet mobilny do użytku stacjonarnego (wireless for fixed) – oferta szerokopasmowego dostępu w technologii LTE dedykowana do użytkowania w ramach strefy domowej lub strefy biurowej, w skład której wchodzi router stacjonarny (strefa domowa) oraz duże (lub nielimitowane) pakiety danych, która stanowi substytut stacjonarnego dostępu szerokopasmowego i jest oferowana przez wszystkich operatorów komórkowych w Polsce, łącznie z Orange Polska
IP TV (TV over Internet Protocol) – protokół umożliwiający transmisję sygnałów telewizyjnych przez Internet
LLU (Local Loop Unbundling) – uwolnienie pętli lokalnej
M2M (Machine to Machine) – telemetria
MTR (Mobile Termination Rates) – stawki za zakończenie połączeń w sieciach komórkowych
MVNO (Mobile Virtual Network Operator) – operator wirtualnej sieci telefonii komórkowej
Opłata abonamentowa – abonament miesięczny w nowych planach taryfowych, obejmujący darmowe minuty
Organiczne przepływy pieniężne – główny miernik generowania przepływów pieniężnych używany przez Zarząd (definicję podano w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF)
Podstawowe usługi telekomunikacyjne – usługi konwergentne, wyłącznie komórkowe i wyłącznie Internetu szerokopasmowego
PPA (Power purchase agreement) – długoterminowa umowa na zakup energii od producenta
RAN (umowa) – umowa w zakresie współkorzystania z radiowych sieci dostępowych
ROCE (Return on capital employed) – stopa zwrotu z kapitału zaangażowanego, stosunek zysku EBIT (z wyłączeniem zdarzeń nadzwyczajnych) do średniego długu netto
137
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
SIMO – oferta obejmująca tylko kartę SIM bez urządzenia
SMP (Significant Market Power) – znacząca pozycja rynkowa
Strefa Domowa (Strefa Biurowa w przypadku klientów biznesowych) – obszar w zasięgu zdefiniowanych stacji bazowych pokrywających daną lokalizację (mieszkania lub firmy)
Światłowód – stacjonarna szerokopasmowa sieć dostępowa oparta na technologii FTTH (Fibre To The Home) / DLA (Drop Line Agnostic), zapewniająca użytkownikom końcowym usługę z prędkością powyżej 100 Mb/s
UKE – Urząd Komunikacji Elektronicznej
UOKiK – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Usług konwergentne – przychody z ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych (z wyłączeniem przychodów ze sprzedaży sprzętu). Oferta konwergentna jest zdefiniowana jako oferta łącząca co najmniej usługi stacjonarnego Internetu (włączając bezprzewodowy dostęp stacjonarny) oraz telefonii komórkowej (z wyłączeniem MVNO – operatorów wirtualnej sieci ruchomej), zapewniająca korzyść finansową. Przychody z usług konwergentnych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających.
Usługi wyłącznie komórkowe – przychody z ofert telefonii komórkowych (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych) oraz połączeń telemetrii. Przychody z usług wyłącznie komórkowych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających
Usługi wyłącznie stacjonarnego Internetu szerokopasmowego – przychody z ofert stacjonarnego dostępu szerokopasmowego do Internetu (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych i sprzedaży sprzętu), w tym usług TV i VoIP
USO (Universal Service Obligation) – oferta usług powszechnych
VDSL – łącze w technologii VDSL
VoIP (Voice over Internet Protocol) – protokół umożliwiający przesyłanie głosu poprzez Internet
WLR (Wholesale Line Rental) –hurtowa odsprzedaż abonamentu
Wskaźnik płynności – środki pieniężne oraz niewykorzystane linie kredytowe podzielone przez dług do spłaty w ciągu najbliższych 18 miesięcy
Wskaźnik rezygnacji z usług – stosunek liczby klientów, którzy odłączyli się od sieci, do średniej ważonej liczby klientów w danym okresie.
138
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2021 roku |
Podpisy wszystkich członków Zarządu Orange Polska S.A. | |
Julien Ducarroz | |
Prezes Zarządu | |
Jacek Kunicki | |
Członek Zarządu | |
Jolanta Dudek | |
Wiceprezes Zarządu | |
Bożena Leśniewska | |
Wiceprezes Zarządu | |
Witold Drożdż | |
Członek Zarządu | |
Piotr Jaworski | |
Członek Zarządu | |
Jacek Kowalski | |
Członek Zarządu | |
Maciej Nowohoński | |
Członek Zarządu | |
139